ПРИМЕРЫ
      Все люди равны перед законом и имеют право, без всякого различия, на равную защиту закона. Все люди имеют право на равную защиту от какой бы то ни было дискриминации, нарушающей настоящую Декларацию, и от какого бы то ни было подстрекательства к такой дискриминации.
      Заң алдында жұрттың бәрі тең және де заң арқылы алаланбай, бірдей тең қорғалуға құқылы. Барлық адам осы Декларацияның ережелерін бұзатын кемсітуден және кемсітуге арандатушылықтың барлық түрінен тең қорғалуға құқылы.
      1. Каждый человек имеет право на такой жизненный уровень, включая пищу, одежду, жилище, медицинский уход и необходимое социальное обслуживание, который необходим для поддержания здоровья и благосостояния его самого и его семьи, и право на обеспечение на случай безработицы, болезни, инвалидности, вдовства, наступления старости или иного случая утраты средств к существованию по не зависящим от него обстоятельствам.
      1. Әр адам өзінің және отбасы мүшелерінің денсаулығын әл-ауқатын қамтамасыз ететіндей, тамақты, киімді, баспананы, медициналық күтімді қамтитын өмір сүру деңгейіне құқылы және де жұмыссыз қалған күнде, науқас болған кезде, мүгедек болып қалған, жесір болып қалған күнде, қартайған шақта, немесе өзіне байланысты емес басқа да себептермен тіршілік ету мүмкіншілігінен айырылып қалған жағдайда қамсыздандырылуына құқылы.
      учитывая, что Всеобщая декларация прав человека далее провозглашает, что каждый человек, где бы он ни находился, имеет право на признание его правосубъектности, что все люди равны перед законом и имеют право без всякого различия на равную защиту закона и что все люди имеют право на равную защиту от какой бы то ни было дискриминации, нарушающей эту Декларацию, и от какого бы то ни было подстрекательства к такой дискриминации,
      Осы Декларациян бұзу жағдайларынан бөлек барлық адамдардың тең құқылық адам баласы зорлық-зомбылық пен қанауға қарсы көтеріліске мәжбүр болатын жағдайды тудырмау үшін, адам құқықтары заң билігімен қорғалуы керек екеніне назар аудара отырып,
      а) правом на жизнь и личную неприкосновенность; ни один иностранец не может быть подвергнут произвольному аресту или содержанию под стражей; ни один иностранец не должен быть лишен свободы иначе, как на таких основаниях и в соответствии с такой процедурой, которые установлены законом;
      а) жеке өміріне басқалардың араласпауы құқығы; кез келген шетелдік еш себепсіз қамауға немесе тұтқындалмауы керек; кез келген шетелдік бас бостандығынан айырылмауы керек, ондай жағдайлар орын алса ол заң бойынша жүргізіледі
      10. В случаях причинения серьезного ущерба окружающей среде реституция, если будет вынесено соответствующее решение, должна включать, насколько это возможно, восстановление окружающей среды и инфраструктуры, замену имущества общины и возмещение расходов, связанных с переселением в тех случаях, когда такой ущерб вызывает необходимость перемещения общины.
      10. Қоршаған ортаға айтарлықтай ауыр зардап әкелген жағдайларда реституция құрамына, тиісті шешім шығарылған болса, мүмкіндігінше қоршаған ортаны мен инфрақұрылымды қайта қалпына келтіру, қауымның мүлігін алмастыру және келтірілген залал қауымның орын ауыстыруын талап еткен жағдайда көшуге байланысты шығындарды өтеу сияқты іс-шаралар енеді.
      b) семьям, в частности иждивенцам лиц, которые умерли или стали физически или психически недееспособными в результате такой виктимизации.
      b) осындай виктимизация салдарынан қайтыс болған немесе физикалық немесе психикалық түрде іс-әрекетке қабілетін жоғалтқан тұлғалардың отбасыларына, қамқорлығындағы адамдарға.
      преисполненная решимости принять все необходимые меры к скорейшей ликвидации такой нетерпимости во всех ее формах и проявлениях и предупреждать дискриминацию на основе религии или убеждений и бороться с ней,
      осындай шыдамсыздықтың барлық түрлері мен көріністерін тез арада жою үшін барлық қажетті шараларды қабылдауға және дін немесе наным-сенім негізіндегі кемсітушіліктің алдын алуға және онымен күресуге бел байлай отырып,
1. Право на развитие является неотъемлемым правом человека, в силу которого каждый человек и все народы имеют право участвовать в такой экономическом, социальном, культурном и политическом развитии, при котором могут быть полностью осуществлены все права человека и основные свободы, а также содействовать ему и пользоваться его благами.
      1. Даму құқығы адамның тартып алынбайтын құқығы болып табылуы себебінен әрбір адам және барлық халықтар адамның барлық құқықтары мен негізгі бостандықтары толықтай жүзеге асырылатындай осындай экономикалық, әлеуметтік, мәдени және саяси даму үрдісіне қатысуға, сондай-ақ оған ат салысып, игіліктерін пайдалануға құқылы.
      1. Имея право на то, чтобы в международном и национальном плане был обеспечен такой экономический, социальный, культурный и правовой порядок, который позволит каждому человеку раскрыть свои способности на основе полного равенства прав и возможностей, каждый человек имеет соответствующие обязанности по отношению к себе подобным, к обществу, в котором он живет, и к международному сообществу. Следовательно, его долг - способствовать гармонии между народами, борьбе против расизма и расовых предрассудков и содействовать всеми средствами, которыми он располагает, ликвидации всех форм расовой дискриминации.
      1. Құқықтар мен мүмкіндіктердің толыққанды теңдігінің негізінде әрбір адамға өз қабілеттерін паш етуге мүмкіндік беретін осындай экономикалық, әлеуметтік, мәдени және құқықтық тәртіптің халықаралық және ұлттық жоспар деңгейінде қамтамасыздандырылуына құқылы бола тұрып, әрбір адамның өзі секілділерге, өзі өмір сүріп келе жатқан қоғамға қатысты, халықаралық қоғамдастыққа қатысты атқаратын міндеттері бар. Осыған орай, оның борышы – халықтар арасындағы үндестікке, нәсілшілдік пен нәсілдік нанымдарға қарсы күреске өз үлесін қосу және қолында бар барлық құралдарды пайдалана отырып нәсілдік дискриминацияның барлық түрлерін жоюға ат салысу.
      b) национальное законодательство, как правило, ограничивает применение силы должностными лицами по поддержанию правопорядка в соответствии с принципом пропорциональности. Это следует понимать таким образом, что при толковании этого положения должны уважаться эти национальные принципы пропорциональности. Это положение ни в коем случае не толкуется таким образом, будто оно уполномочивает на применение такой силы, какая является несоразмерной законной цели, которую нужно достичь;
      b) ұлттық заңнама әдетте пропорционалдық қағидасына сәйкес тәртіп сақтау бойынша лауазымды тұлғалардың күш қолдануын шектейді. Мұны былайша түсінуге болады, осы ережені түсіндіру барысында пропорционалдылықтың ұлттық қағидалары құрметтелуі тиіс. Бұл ереже заңды мақсатқа сәйкес келмейтін шектен тыс күш қолдануға өкілеттік беретіндей түсіндірілуіне ешбір жағдайда жол берілмеуі тиіс.
      По характеру своих обязанностей должностные лица по поддержанию правопорядка получают информацию, которая может относиться к личной жизни других лиц или потенциально повредить интересам таких лиц и особенно их репутации. Следует проявлять большую осторожность при сохранении и использовании такой информации, которая разглашается только при исполнении обязанностей или в целях правосудия. Любое разглашение такой информации в других целях является полностью неправомерным.
      Тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар өз міндеттерінің сипаттамасы бойынша басқа тұлғалардың жеке өміріне қатысты болуы мүмкін немесе осындай тұлғалардың мүдделеріне және әсіресе абыройына ықтимал зиянды ақпаратты алады. Міндеттерді орындау барысында ғана немесе әділ сот мақсатында жарияланатын мұндай ақпаратты сақтау және пайдалану барысында аса сақ болу қажет. Мұндай ақпараттың басқа мақсаттарда кез-келген түрде жариялануы толықтай заңға қарама-қайшы.
      а) несовершеннолетним является ребенок или молодой человек, который в рамках существующей правовой системы может быть привлечен за правонарушение к ответственности в такой форме, которая отличается от формы ответственности, применимой к взрослому;
      а) кәмелетке толмаған бала немесе бозбала дегеніміз құқық бұзушылыққа жауапкершілікке тартылу түрі ересек адам тартылатын жауапкершілік түрінен ерекшеленетін тұлға саналады.
      15.1. В ходе всего судебного разбирательства несовершеннолетний имеет право быть представленным его или ее адвокатом или право на обращение за бесплатной правовой помощью, если предоставление такой помощи предусмотрено в этой стране законодательством.
      15.1. Сот ісінің қаралуы кезінде кәмелетке толмаған құқық бұзушы қорғаушы жалдауға немесе егер сол мемлекеттің заңнамасында қарастырылған болса, тегін құқықтық көмекке жүгінуге құқылы.
      24.1. Следует прилагать усилия для предоставления несовершеннолетним на всех этапах судебного разбирательства необходимой помощи, такой как обеспечение жильем, получение образования или профессиональной подготовки, трудоустройство или любая другая помощь, которая может оказаться полезной и практичной в целях содействия процессу перевоспитания.
      24.1. Кәмелетке толмаған құқық бұзушыларға сот ісінің барлық кезеңінде қажетті көмек беруді қамтамасыз ету керек, мысалға алғанда, тұрғын үймен қамту, білім алуға немесе кәсіби дайындықтан өтуге, жұмысқа тұруға немесе басқа да қажет болатын көмектер беруге күш салу керек.
      26.4. Молодым женщинам-правонарушителям, помещенным в исправительное учреждение, должно уделяться особое внимание с учетом их личных нужд и проблем. Им должен обеспечиваться такой же уход, защита, помощь, обращение и профессиональная подготовка, как и молодым мужчинам-правонарушителям. Следует обеспечить справедливое обращение с ними.
      26.4. Следует обеспечить справедливое обращение с ними. Түзеу мекемесіне орналастырылған жас құқық бұзушы әйел балаларға олардың жеке мұқтаждары мен қажеттіліктеріне орай айрықша назар аударылуы керек. Оларға да жас еркек құқық бұзушыларға жасалғандай күтім, қорғаныш, қарым-қатынас, кәсіби дайындық берілуі тиіс.
      2) Желательно, чтобы перед завершением срока наказания принимались меры к постепенному возвращению заключенного к жизни в обществе. Этой цели можно добиться с учетом особенностей каждого правонарушителя, вводя особый режим для освобождаемых либо в самом заведении, либо в каком-нибудь другом учреждении или же освобождая заключенных на испытательный срок, в течение которого они все же остаются под надзором, при условии, что такой надзор не возлагается на полицейские власти и сочетается с эффективной социальной помощью.
      2) Жаза мерзімі бітер алдында қамаудағы үшін қоғамдағы өмірге біртіндеп қайту шаралары алынғаны жақсы болар еді. Бұл мақсатқа әрбір құқық бұзушының ерекшелігін ескере отырып, бостандыққа шығатындар үшін мекеменің өзінде немесе басқа бір мекемеде айрықша режим енгізуге немесе қамаудағыларды сынау мерзіміне босатуға, бұл мерзім ішінде олар қадағалауда болатын, тек осындай қадағалау полиция билігіне жүктелмеуі және тиімді әлеуметтік көмекпен ұштастырылатын болса, жетуге болады.
      89. Подследственным заключенным всегда следует предоставлять возможность трудиться. Однако труд им в обязанность не вменяется. Если такой заключенный решает работать, его труд должен оплачиваться.
      89. Тергеудегілерге әруақытта еңбек етуге мүмкіндік беру керек. Бірақ еңбек оларға міндетті болып жүктелмейді. Егер бұндай қамаудағы адам жұмыс істеуге шешім қабылдаса, оның еңбегі төленуі тиіс.
      Следует напомнить, что в своей резолюции 663 С (XXIV) от 31 июля 1957 года Экономический и Социальный Совет рекомендовал каждые пять лет информировать Генерального секретаря о мерах по применению Минимальных стандартных правил, а также уполномочил Генерального секретаря предпринять шаги для опубликования, если это целесообразно, такой информации и запрашивать в случае необходимости дополнительную информацию. В Организации Объединенных Наций давно сложилась практика осуществления сотрудничества между специализированными учреждениями и соответствующими межправительственными и неправительственными организациями. При подготовке своего отдельного доклада о мерах, принятых в связи с применением Минимальных стандартных правил, Генеральный секретарь будет принимать во внимание, в частности, информацию, имеющуюся в распоряжение органов Организации Объединенных Наций, занимающихся вопросами прав человека, включая Комиссию по правам человека, Подкомиссию по предупреждению дискриминации и защите меньшинств, Комитет по правам человека, действующий согласно Международному пакту о гражданских и политических правах, и Комитет по ликвидации расовой дискриминации. Может быть также принята во внимание работа, связанная с применением конвенции о запрете пыток, которая будет принята в будущем, а также любая информация, которая может быть собрана благодаря проводящейся в настоящее время Генеральной Ассамблеей работе по подготовке свода принципов по защите заключенных и лиц, содержащихся под стражей.
      Экономикалық және Әлеуметтік кеңес өзінің 1957 жылғы 31 шілдедегі 663 С (XXIV) қарарында Ең төменгі стандарттық ережелердің қолданысы бойынша шаралар туралы Бас хатшыны бес жылда бір рет ақпараттандыруды ұсынғандығын, сондай ақ Бас хатшыны егер мақсатты болған жағдайда оның қадамдары туралы ақпаратты жариялауға және керек болған жағдайда қосымша ақпартты сұратуға уәкілетті өкіл етіп тағайындағанын естен шығармау керек. Біріккен Ұлттар Ұйымында ежелден бері арнайы мекемелер мен тиісті үкіметаралық және үкіметтік емес ұйымдарр арасындағы қызметтестікті жүзеге асыру тағылымдамасы қолданылады. Ең төменгі стандарттық ережелерді қолдануға байланысты қабылданған шаралар туралы өзінің жеке баяндамасын дайындау кезінде Бас хатшы қолданыстағы Азаматтық және әлеуметтік құқықтар туралы халықаралық пактіге және нәсілдік кемсітушілікті жоюға сәйкес адам құқығымен айналысатын Біріккен Ұлттар Ұйымы мекемелерінің ақпараттарын, Адам құқығы бойынша Комиссияны қоса алғанда, аз ұлттарды қорғау мен кемсітушіліктің алдын-алу бойынша шағын комиссиясының, адам құқығы бойынша комитеттің ақпараттарын назарға алу керек. Сондай-ақ, Бас Ассамблея өткізіп жатқан қамауда отырған тұтқындар мен тұлғаларды қорғау бойынша ақпараттық қағидалар бойынша жұмыстардың арқасында келешекте қабылданатын азаптауды жою туралы конвенцияның және басқа да ақпараттардың қолданысымен байланысты жұмыстар да назарға алынуы мүмкін.
      Эти требования вытекают как из резолюции 663 С (XXIV) Экономического и Социального Совета, так и из рекомендаций конгрессов Организации Объединенных Наций по предупреждению преступности и обращению с правонарушителями. Хотя предлагаемые здесь виды информации не были особо оговорены, представляется целесообразным собирать такую информацию, с тем чтобы помочь государствам-членам преодолеть трудности, используя при том обмен опытом. Более того, направление запросов для получения такой информации сходно с существующей в настоящее время периодической системой докладов по вопросам прав человека, созданной согласно резолюции 624 В (XXII) Экономического и Социального Совета от 1 августа 1956 года.
      Бұл талаптар Экономикалық және Әлеуметтік Кеңестің 663 С (XXIV) қарарынан, құқық бұзушылықтың алдын алу мен құқық бұзушылармен қарым қатынас жасау бойынша Біріккен Ұлттар Ұйымының конгресінің ұсынымдарынан шығады. Бірақ ұсынылып отырған ақпараттар әдейі ескертілмегендіктен, мемлекеттік мүшелерге қиындықтарды жеңуге көмектесу мен тәжірибе алмасуда осындай ақпараттарды жинау мақсатты болып табылады. Алайда, осындай ақпаратты алу үшін жіберілген сауал 1956 жылғы 1 тамыздағы Экономикалық және Әлеуметтік кеңестің 624 В (XXII) қарарына сәйкес құрылған адамдардың құқықтары туралы сұрағы мен қазіргі таңда қолданылатын баяндамалардың мерзімдік жүйесімен пара-пар.
      Настоящая процедура призвана обеспечить использование программ технической помощи Организации Объединенных Наций и учебных мероприятий региональных институтов Организации Объединенных Наций в качестве косвенных средств применения Стандартных минимальных правил и настоящих процедур их применения. Помимо регулярных учебных курсов для персонала исправительных учреждений, учебных инструкций и т.п., в частности, на уровне директивных органов, необходимо предусмотреть консультации специалистов по вопросам, выдвинутым государствами-членами, включая систему предоставления услуг экспертов заинтересованным государствам. Наличие этой системы предоставления услуг экспертов представляется особенно необходимым в целях применения правил в соответствии с их духом и с учетом социально-экономического строя стран, обращающихся за такой помощью.
      Осы іс-шара Ең төменгі стандарттық ережелер мен оның қолданысының қазіргі іс-шараларының қолданысының жанама жабдықтары ретінде Біріккен Ұлттар Ұйымының техникалық көмек бағдарламасы мен Біріккен Ұлттар Ұйымының аймақтық институттарының оқу іс-шараларын қамтамасыз етуге шақырады. Түзеу мекемесінің қызметкерлеріне арналған мерзімді оқу курстары, оқу нұсқаулықтары және т.б. басқа, әсіресе, директивалық мекеме деңгейінде қызығушылық танытқан мемлекеттерге сарапшылардың қызметін ұсыну жүйесін қоса алғанда, мемлекеттік мүшелер арқылы ұсынылған сұрақтар бойынша мамандардың кеңесін қарастыру қажет. Сарапшылар қызметін ұсыну жүйесінің бар болуы осындай көмек сұраған елдің әлеуметтік-экономикалық қатарын есепке алу мен рухына сәйкес ережені қолдану мақсатында өте қажет.
      Все люди равны перед законом и имеют право, без всякого различия, на равную защиту закона. Все люди имеют право на равную защиту от какой бы то ни было дискриминации, нарушающей настоящую Декларацию, и от какого бы то ни было подстрекательства к такой дискриминации.
      Заң алдында жұрттың бәрі тең және де заң арқылы алаланбай, бірдей тең қорғалуға құқылы. Барлық адам осы Декларацияның ережелерін бұзатын кемсітуден және кемсітуге арандатушылықтың барлық түрінен тең қорғалуға құқылы.
      1. Каждый человек имеет право на такой жизненный уровень, включая пищу, одежду, жилище, медицинский уход и необходимое социальное обслуживание, который необходим для поддержания здоровья и благосостояния его самого и его семьи, и право на обеспечение на случай безработицы, болезни, инвалидности, вдовства, наступления старости или иного случая утраты средств к существованию по не зависящим от него обстоятельствам.
      1. Әр адам өзінің және отбасы мүшелерінің денсаулығын әл-ауқатын қамтамасыз ететіндей, тамақты, киімді, баспананы, медициналық күтімді қамтитын өмір сүру деңгейіне құқылы және де жұмыссыз қалған күнде, науқас болған кезде, мүгедек болып қалған, жесір болып қалған күнде, қартайған шақта, немесе өзіне байланысты емес басқа да себептермен тіршілік ету мүмкіншілігінен айырылып қалған жағдайда қамсыздандырылуына құқылы.