ПРИМЕРЫ
93. В целях своей защиты подследственные заключенные должны иметь право обращаться там, где это возможно, за бесплатной юридической консультацией, принимать в заключении юридического советника, взявшего на себя их защиту, подготавливать и передавать ему конфиденциальные инструкции. С этой целью в их распоряжение следует предоставлять по их требованию письменные принадлежности. Свидания заключенного с его юридическим советником должны происходить на глазах, но за пределами слуха сотрудников полицейских или тюремных органов.
93. Өздерін қорғау мақсатында тергеудегілер, мүмкіндік болған жерде, ақысыз заң кеңесін алу құқығына ие болулары, оларды қорғауға алған заң кеңесшісін қамауда қабылдауға және құпия нұсқауларды дайындауға және оған беруге құқығы болуы тиіс. Осы мақсатта тергеудегілердің талаптары бойынша оларға жазу құралдарын берген дұрыс. Қамаудағының заң кеңесшісімен кездесуі полицей немесе түрме органдарының қызметкерлері көзінше, бірақ олардың естуінен тыс жерде өтуі тиіс.
Государства будут информировать Генерального секретаря Организации Объединенных Наций один раз в пять лет в форме ответов на вопросы анкеты, направляемой Генеральным секретарем, о масштабах осуществления мер и достигнутом прогрессе в отношении применения Минимальных стандартных правил, а также о факторах и трудностях, если такие будут иметь место, влияющих на их применение. Такая анкета должна быть подготовлена в соответствии с особой схемой, быть выборочной и ограничиваться специально отобранными вопросами, с тем чтобы обеспечить глубокий обзор и исследование намеченных проблем. Генеральный секретарь, принимая во внимание доклады правительств, а также другую соответствующую информацию, доступную в рамках системы Организации Объединенных Наций, будет осуществлять подготовку отдельных периодических докладов, касающихся применения Минимальных стандартных правил. Для подготовки этих докладов Генеральный секретарь может также осуществлять сотрудничество со специализированными учреждениями и другими соответствующими межправительственными и неправительственными организациями, имеющими консультативный статус при Экономическом и Социальном Совете. Генеральный секретарь будет передавать вышеупомянутые доклады на рассмотрение Комитету по предупреждению преступности и борьбе с ней, с тем чтобы последний предпринимал дальнейшие соответствующие действия.
Бас хатшы арқылы жіберілетін Ең төменгі стандартты ережелерді пайдалануға қатысты үрдістегі жетістіктер мен шараларды жүзеге асыру көлемі бойыншамемлекет Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысын сауалнамасының сұрақтарына жауап ретінде бес жылда бір рет ақпараттандырып отырады. Мұндай сауалнама белгіленген сұрақтарды зерттеу мен терең шолуда арнайы іріктелген сұрақтармен шектеліп, ерекше жоспарға сәйкес дайындалуға тиісті. Бас хатшы үкіметтің баяндамаларын, Біріккен Ұлттар Ұйымы жүйесінің көлемінде қол жетімді тиісті ақпараттарды назарға алған кезде, Ең төменгі стандарттық ережелердің қолданысына қатысты басқа да мерзімді баяндамалардың дайындығын жүзеге асырады. Осындай баяндамаларды дайындау үшін Бас хатшы Экономикалық және Әлеуметтік кеңестегі кеңестік дәрежесі бар арнайы мекемелермен және басқа да үкіметаралық және үкіметтік емес ұйымдарға сәйкес келетін мекемелермен қызметтес бола алады. Бас хатшы жоғарыда аталған баяндамаларды тиісті шараларды қолдану үшін Қылмыстың алдын-алу және онымен күрес комитетіне ұсынады.
1. Каждый человек имеет право искать убежища от преследования в других странах и пользоваться этим убежищем.
1. Әр адамның қуғынға ұшыраған жағдайда, басқа елдерден баспана іздеп және сол баспананы пайдалануға құқығы бар.
2. Каждый человек имеет право равного доступа к государственной службе в своей стране.
2. Әр адам өз елінде мемлекеттік қызметке тең дәрежеде қол жеткізуге құқылы.
Каждый человек имеет право на жизнь, на свободу и на личную неприкосновенность.
Әр адам өмір сүруге, бостандықта болуға және оның жеке басына қол сұғылмауына құқылы.
Каждый человек, где бы он ни находился, имеет право на признание его правосубъектности.
Әр адам қай жерде жүрсе де, құқықтық субъектісі ретінде танылуына құқылы.
1. Каждый человек имеет право принимать участие в управлении своей страной непосредственно или через посредство свободно избранных представителей.
1. Әр адамның, өз елін басқару ісіне тікелей өзі, немесе ерікті түрде сайланған өкілдері арқылы қатысуға құқығы бар.
Все люди равны перед законом и имеют право, без всякого различия, на равную защиту закона. Все люди имеют право на равную защиту от какой бы то ни было дискриминации, нарушающей настоящую Декларацию, и от какого бы то ни было подстрекательства к такой дискриминации.
Заң алдында жұрттың бәрі тең және де заң арқылы алаланбай, бірдей тең қорғалуға құқылы. Барлық адам осы Декларацияның ережелерін бұзатын кемсітуден және кемсітуге арандатушылықтың барлық түрінен тең қорғалуға құқылы.
Каждый человек имеет право на эффективное восстановление в правах компетентными национальными судами в случаях нарушения его основных прав, предоставленных ему конституцией или законом.
Әр адам, конституциямен, немесе заңмен берілген негізгі құқықтары бұзылған жағдайда, құқығын құзыретті ұлттық сот арқылы тиімді түрде қалпына келтіруге құқылы.
1. Каждый человек, обвиняемый в совершении преступления, имеет право считаться невиновным до тех пор, пока его виновность не будет установлена законным порядком путем гласного судебного разбирательства, при котором ему обеспечиваются все возможности для защиты.
1. Қылмыс жасады деп айыпталған әр адам, қорғану құқығы қамтамасыздандырылып, заңды және ашық сот талқылауы оның кінәсін толық анықтағанға дейін, кінәсіз деп есептелуге құқығы бар.
Никто не может подвергаться произвольному вмешательству в его личную и семейную жизнь, произвольным посягательствам на неприкосновенность его жилища, тайну его корреспонденции или на его честь и репутацию. Каждый человек имеет право на защиту закона от такого вмешательства или таких посягательств.
Әр адам жеке және отбасылық өміріне өзгелердің өз бетінше араласуынан, озбырлық жасап баспанасына, хат жазысып-алысу құпиясына қол сұғуынан, ар-намысы мен абырой беделіне нұқсан келтіруінен қорғалуға құқығы бар.
1. Каждый человек имеет право свободно передвигаться и выбирать себе местожительство в пределах каждого государства.
1. Әр адамның әр мемлекеттің ішінде жүріп-тұруына және өз қалауынша тұратын мекен-жайды таңдауына құқығы бар.
2. Каждый человек имеет право покидать любую страну, включая свою собственную, и возвращаться в свою страну.
2. Әр адам кез келген елден, соның ішінде өзінің туған елінен, басқа елге қоныс аударуға және өз еліне қайтып оралуға құқылы.
2. Это право не может быть использовано в случае преследования, в действительности основанного на совершении неполитического преступления, или деяния, противоречащего целям и принципам Организации Объединенных Наций.
2. Бұл құқық шынтуатында саяси емес қылмыстың негізінде, немесе Біріккен Ұлттар Ұйымының мақсаттары мен қағидаларына қайшы келетін әрекеттері үшін қуғындалғандарға жүрмейді.
1. Каждый человек имеет право на гражданство.
1. Әр адамның азаматтыққа құқығы бар.
1. Мужчины и женщины, достигшие совершеннолетия, имеют право без всяких ограничений по признаку расы, национальности или религии вступать в брак и основывать свою семью. Они пользуются одинаковыми правами в отношении вступления в брак, во время состояния в браке и во время его расторжения.
1. Кәмелеттік жасқа толған ерлер мен әйелдер өздерінің нәсіліне, ұлтына, дініне қарамастан некеге тұрып, отбасын құруға құқылы. Олар некеге тұрған, некеде болған және ажырасқан кезде бірдей құқықтарды пайдаланады.
3. Семья является естественной и основной ячейкой общества и имеет право на защиту со стороны общества и государства.
3. Отбасы қоғамның табиғи және негізгі ұясы болып табылады, және қоғам мен мемлекет тарапынан қорғалуға құқылы.
1. Каждый человек имеет право владеть имуществом как единолично, так и совместно с другими.
1. Әр адамның дүние мүлікті жеке өзі, немесе басқалармен бірлесіп иемденуге құқығы бар.
Каждый человек имеет право на свободу мысли, совести и религии; это право включает свободу менять свою религию или убеждения и свободу исповедовать свою религию или убеждения как единолично, так и сообща с другими, публичным или частным порядком в учении, богослужении и выполнении религиозных и ритуальных обрядов.
Әр адам ой-пікір, ар-ождан және дін бостандығына құқығы бар; бұл құқық өз дінін немесе наным-сенімін өзгерту еркіндігін, өз дінін, наным-сенімін жеке өзі, немесе басқа адамдармен бірігіп тұтып, жария түрде, немесе жеке жолмен уағыздау, құдайға құлшылық ету, діни салт-жораларын орындау бостандығын да қамтиды.
Каждый человек имеет право на свободу убеждений и на свободное выражение их; это право включает свободу беспрепятственно придерживаться своих убеждений и свободу искать, получать и распространять информацию и идеи любыми средствами и независимо от государственных границ.
Әр адам наным-сенім бостандығына және өз көзқарасын еркін білдіруіне құқығы бар; бұл құқық өз наным-сенімін кедергісіз ұстану еркіндігін және мемлекеттік шекаралар тәртібіне тәуелді болып қалмай, ақпараттар мен идеяларды еркін іздеп, кез-келген құралдар арқылы тарату бостандығын да қамтиды.
1. Каждый человек имеет право на свободу мирных собраний и ассоциаций.
1. Әр адамның бейбіт жиналыстар және ассоциацияаларды құру бостандығына құқығы бар.
Каждый человек, как член общества, имеет право на социальное обеспечение и на осуществление необходимых для поддержания его достоинства и для свободного развития его личности прав в экономической, социальной и культурной областях через посредство национальных усилий и международного сотрудничества и в соответствии со структурой и ресурсами каждого государства.
Әр адам, қоғам мүшесі ретінде, әлеуметтік жағынан қамсыздандырылуына және оның қадір-қасиеті қолдау табуына, жеке басы еркін кемелденуіне қажетті экономикалық, әлеуметтік және мәдени салалар бойынша құқықтары әрбір мемлекеттің құрылымы мен ресурстарына сай, ұлттық ыкпал және халықаралық ынтымақтастық арқылы жүзеге асырылуына құқығы бар.
1. Каждый человек имеет право на труд, на свободный выбор работы, на справедливые и благоприятные условия труда и на защиту от безработицы.
1. Әр адамның еңбек етуге, жұмыс түрін еркін таңдауға, әділ және қолайлы еңбек жағдайына, жұмыссыздықтан қорғалуына құқығы бар.
2. Каждый человек, без какой-либо дискриминации, имеет право на равную оплату за равный труд.
2. Әр адамның құндылығы тең еңбегі үшін, нендей бір кемсітусіз, тең еңбек ақы алуына құқығы бар.
3. Каждый работающий имеет право на справедливое и удовлетворительное вознаграждение, обеспечивающее достойное человека существование для него самого и его семьи, и дополняемое, при необходимости, другими средствами социального обеспечения.
3. Жұмыс істеп жүрген әр адам өзінің және отбасының ылайықты өмір сүруін қамтамасыз ететіндей әділ және қанағаттанарлық, және, қажет болған кезде, басқа әлеуметтік қамсыздандыру құралдары арқылы толықтырылып отыратын, сый-сияпатқа құқылы.
4. Каждый человек имеет право создавать профессиональные союзы и входить в профессиональные союзы для защиты своих интересов.
4. Әр адам кәсіподақтарын құруға және өз мүдделерін қорғау үшін, кәсіподақтарына кіруге құқылы.
Каждый человек имеет право на отдых и досуг, включая право на разумное ограничение рабочего дня и на оплачиваемый периодический отпуск.
Әр адам тынығуға және мәдени демалуға, оның ішінде ақылға қонымды шектеулі жұмыс күніне және мерзімді ақылы демалысқа, құқылы.
1. Каждый человек имеет право на такой жизненный уровень, включая пищу, одежду, жилище, медицинский уход и необходимое социальное обслуживание, который необходим для поддержания здоровья и благосостояния его самого и его семьи, и право на обеспечение на случай безработицы, болезни, инвалидности, вдовства, наступления старости или иного случая утраты средств к существованию по не зависящим от него обстоятельствам.
1. Әр адам өзінің және отбасы мүшелерінің денсаулығын әл-ауқатын қамтамасыз ететіндей, тамақты, киімді, баспананы, медициналық күтімді қамтитын өмір сүру деңгейіне құқылы және де жұмыссыз қалған күнде, науқас болған кезде, мүгедек болып қалған, жесір болып қалған күнде, қартайған шақта, немесе өзіне байланысты емес басқа да себептермен тіршілік ету мүмкіншілігінен айырылып қалған жағдайда қамсыздандырылуына құқылы.
2. Материнство и младенчество дают право на особое попечение и помощь. Все дети, родившиеся в браке или вне брака, должны пользоваться одинаковой социальной защитой.
2. Ана және нәресте болу жағдайы айрықша қамқорлық пен көмек алуға құқық береді. Балалардың бәрі, некелі немесе некесіз туған, бірдей әлеуметтік қорғауды пайдаланады.
1. Каждый человек имеет право на образование. Образование должно быть бесплатным по меньшей мере в том, что касается начального и общего образования. Начальное образование должно быть обязательным. Техническое и профессиональное образование должно быть общедоступным, и высшее образование должно быть одинаково доступным для всех на основе способностей каждого.
1. Әр адамның білім алуға құқығы бар. Білім беру, ең болмағанда бастауыш және жалпы білім, тегін болуы тиіс. Бастауыш білім баршаға міндетті болуы тиіс. Техникалық және кәсіптік білім көпшіліктің қолы жетерліктей болуы тиіс және жоғары білім де, әркімнің қабілетіне қарай көпшіліктің қолы жетерліктей болуы тиіс.
3. Родители имеют право приоритета в выборе вида образования для своих малолетних детей.
3. Ата-аналардың өздерінің жас балаларына білім беру түрін таңдауда құқығы басымды.
1. Каждый человек имеет право свободно участвовать в культурной жизни общества, наслаждаться искусством, участвовать в научном прогрессе и пользоваться его благами.
1. Әр адам қоғамның мәдени өміріне еркін қатысуға, өнерден рахат-ләззат алуға, ғылыми прогреске ат салысуға әрі оның игілігін пайдалануға құқылы.
2. Каждый человек имеет право на защиту его моральных и материальных интересов, являющихся результатом научных, литературных или художественных трудов, автором которых он является.
2. Әр адам өзі автор болып табылатын ғылыми еңбегінің, әдеби немесе көркем шығармаларының нәтижесінде туындайтын рухани және материалды мүдделерін қорғауға құқылы.
Каждый человек имеет право на социальный и международный порядок, при котором права и свободы, изложенные в настоящей Декларации, могут быть полностью осуществлены.
Әр адам осы декларацияда баянды етілген құқықтар мен бостандықтарды толық жүзеге асыра алатын әлеуметтік және халықаралық тәртіпке құқылы.
учитывая, что Всеобщая декларация прав человека далее провозглашает, что каждый человек, где бы он ни находился, имеет право на признание его правосубъектности, что все люди равны перед законом и имеют право без всякого различия на равную защиту закона и что все люди имеют право на равную защиту от какой бы то ни было дискриминации, нарушающей эту Декларацию, и от какого бы то ни было подстрекательства к такой дискриминации,
Осы Декларациян бұзу жағдайларынан бөлек барлық адамдардың тең құқылық адам баласы зорлық-зомбылық пен қанауға қарсы көтеріліске мәжбүр болатын жағдайды тудырмау үшін, адам құқықтары заң билігімен қорғалуы керек екеніне назар аудара отырып,
1. Ничто в настоящей Декларации не должно толковаться как узаконивающее незаконное проникновение иностранца в государство и его присутствие в государстве; ни одно положение не должно также толковаться, как ограничивающее право любого государства принимать законы и правила, касающиеся въезда иностранцев и условий их пребывания, или устанавливать различия между его гражданами и иностранцами. Однако такие законы и правила должны быть совместимы с международно-правовыми обязательствами, принятыми на себя этим государством, включая обязательства в области прав человека.
1. Осы Декларация мемлекетке азаматтардың заңсыз өтіп кету жағдайларымен ешқашан сәйкес келмейді; кез келген мемлекет шетелдіктер мен оның азаматтары арасындағы жағдайлар, олардың келуі мен шетелдік азаматтардың кетуі шарттарына қатысты ережелер мен заңдарды қолдану құқықтарын шектеу ережелерімен байланыста болмауы керек. Алайда, мұндай заңдар мен ережелер адамның құқықтық саласындағы міндеттерін қосқандағы осы мемлекеттерде қабылданған халықаралық-құқықтар міндеттерімен бірге болуы шарт.
Иностранец, на законном основании находящийся на территории государства, может быть выслан с территории этого государства только во исполнение решения, вынесенного в соответствии с законом, и, если императивные соображения государственной безопасности не требуют иного, имеет право на представление доводов против своей высылки, на пересмотр своего дела компетентной властью или лицом или лицами, специально назначенными компетентной властью, и на то, чтобы быть представленным для этой цели перед этой властью лицом или лицами. Запрещается индивидуальная или коллективная высылка таких иностранцев на основании расовой принадлежности, цвета кожи, религии, культуры, родового, национального или этнического происхождения.
Мемлекет аумағында заңды негіздерде жүрген шетелдік тек мемлекет шекарасынан заңды негіздерде мемлекеттік қауіпсіздік мәселелеріне қатысты қандай да бір заңдылықтарды бқзу фактілері анықталған жағдайларда, ол бойынша арнайы мемлекеттік деңгейде шешімдер қабылданған жағдайларда ғана шығарылады, шетедік азамат өзін мемлекет шекарасынан шығару шешімдеріне қарсы тиісті қарарды ұстана отырып, заңды негізде билік, сот орындарына арыздануға құқылы. Ұлттық немесе этникалық шыққан тегі, мәлениеті мен діні, нәсіліне қатысты топтық-таптық бөлінулер негіздеріндегі ұжымдық немесе жеке шығаруларды жасауға тыйым салынады.
При рассмотрении всех вопросов, касающихся передачи ребенка для заботы не его собственными родителями, главным соображением должно быть наилучшее обеспечение интересов ребенка, и в особенности его потребность в любви и право на обеспеченность и постоянную заботу.
Баланы қамқорлық үшін оның өзінің ата-анасы болып табылмайтындарға беруге қатысты барлық мәселелерді қарастыру кезінде ең бастысы бала мүддесіне, әсіресе, оның махаббатқа қажеттігі және қамтамасыз етілуі мен тұрақты қамқорлыққа құқығын ең жақсы қамтамасыз ету болу керек.
4. К жертвам следует относиться с состраданием и уважать их достоинство. Они имеют право на доступ к механизмам правосудия и скорейшую компенсацию за нанесенный им ущерб в соответствии с национальным законодательством.
4. Құрбандарға аянышпен қарап, олардың абыройын құрметтеу қажет. Олар әділ сот механизмдеріне қол жеткізуге және келтірілген залал үшін ұлттық заңнамаға сәйкес жедел түрде өтемақы алуға құқылы.
19. Государствам следует рассмотреть вопрос о включении в национальные законы норм, запрещающих злоупотребление властью и предусматривающих средства защиты для жертв таких злоупотреблений. В число таких средств следует, в частности, включить право на реституцию и/или компенсацию и необходимую материальную, медицинскую, психологическую и социальную помощь и поддержку.
19. Мемлекеттерге билікті асыра пайдалануға тиым салатын және осындай асыра пайдаланушылық құрбандары үшін қорғаныс құралдарын қарастыратын ұлттық заңнамалық нормаларды енгізу туралы мәселені қарастыруы қажет. Мұндай іс-шаралар құрамына, негізінен реституцияға және/немесе өтемақыға құқық және қажетті медициналық, қаржылай, психологиялық және әлеуметтік көмек пен қолдау алу құқығы кіреді.
принимая во внимание, что во Всеобщей декларации прав человека и в Международных пактах о правах человека провозглашаются принципы недискриминации и равенства перед законом и право на свободу мысли, совести, религии или убеждений,
Адам құқықтарының жалпыға ортақ декларациясында және Адам құқықтары туралы Халықаралық пактілерде заң алдындағы кемсітушілікке жол бермеу және теңдік принциптері, сонымен қатар ой, ұят, дін немесе намым-сенім бостандығының құқықтары жария етілгенін назарға алып,
1. Каждый человек имеет право на свободу мысли, совести и религии. Это право включает свободу иметь религию или убеждения любого рода по своему выбору и свободу исповедовать свою религию и выражать убеждения как единолично, так и сообща с другими, публичным или частным порядком, в отправлении культа, выполнении религиозных и ритуальных обрядов и учении.
1. Әрбір адамның ой, ұят және дін бостандығына құқығы бар. Бұл құқық өз таңдау бойынша кез келген сипаттағы дінге немесе наным-сенімге ие болу бостандығын және өз дінін тұту бостандығын және дін ғұрыптарын ұстануда, діни және салттық дәстүрлер мен оқуларды орындауда жария түрде немесе жеке тәртіпте дербес немесе өзгелермен бірігіп, наным-сенімін білдіру құқығын қамтиды.
1. Родители или, в соответствующих случаях, законные опекуны ребенка имеют право определять образ жизни в рамках семьи в соответствии со своей религией или убеждениями, а также исходя из нравственного воспитания, которое, по их мнению, должен получить ребенок.
1. Ата-аналар немесе тиісті жағдайларда, заңдық қамқоршылар өз діні және наным-сеніміне сәйкес, сонымен қатар олардың пікірінше бала алуға тиісті өнегелі тәрбиені негізіге алып, отбасы шеңберінде баланың өмір сүру қалпын айқындауға құқылы.
2. Каждый ребенок имеет право на доступ к образованию в области религии или убеждений в соответствии с желаниями его родителей или, в соответствующих случаях, законных опекунов и не принуждается к обучению в области религии или убеждений вопреки желаниям его родителей или законных опекунов, причем руководящим принципом являются интересы ребенка.
2. Әрбір бала ата-анасының немесе тиісті жағдайларда, заңдық қамқоршылардың қалауына сәйкес дін немесе наным-сенім саласында қолжетімді білім алуға құқылы және оның ата-анасы немесе заңдық қамқоршылардың қалауларына қайшы келіп, дін немесе наным-сенім саласында білім алуға мәжбүрленбейді, баланың мүддесі басшылықты принцип болып табылады.
В соответствии со статьей 1 настоящей Декларации и с соблюдением положений пункта 3 статьи 1 право на свободу мысли, совести, религии или убеждений включает, в частности, следующие свободы:
Осы Декларацияның 1-ші Бабына сәйкес және 1-Бабы 3-ші тармағының ережелерін сақтай отырып, ой, ұят, дін немесе наным-сенім бостандығына деген құқық келесі бостандықтарды қамтиды, соның ішінде:
3. Инвалиды имеют неотъемлемое право на уважение их человеческого достоинства. Инвалиды, каковы бы ни были происхождение, характер и серьезность их увечий или недостатков, имеют те же основные права, что и их сограждане того же возраста, что в первую очередь означает право на удовлетворительную жизнь, которая была бы как можно более нормальной и полнокровной.
3. Мүгедектердің өздерінің адамзатқа тән абыройын құрметтелуі болып табылатын тартып алынбайтын құқыққа ие. Мүгедектер, болмысы, зағиптылығы немесе кемтарлығының сипаты мен қиыншылығы қандай да болмасын сол жастағы басқа да азаматтар секілді дәл сондай негізгі құқықтарға ие, бұл бірінші кезекте неғұрлым қалыпты және толыққанды болатын қанағаттанарлықтай өмірге құқығына ие дегенді білдіреді.
5. Инвалиды имеют право на меры, предназначенные для того, чтобы дать им возможность приобрести как можно большую самостоятельность.
5. Мүгедектер өздеріне неғұрлым дербес болу мүмкіндігін беруге бағытталған шараларға құқылы.
6. Инвалиды имеют право на медицинское, психическое или функциональное лечение, включая протезные и ортопедические аппараты, на восстановление здоровья и положения в обществе, на образование, ремесленную профессиональную подготовку и восстановление трудоспособности, на помощь, консультации, на услуги по трудоустройству и другие виды обслуживания, которые позволят им максимально проявить свои возможности и способности и ускорят процесс их социальной интеграции или реинтеграции.
6. Мүгедектер медициналық, психикалық немесе функционалдық емделуге, оның ішінде протездік және ортопедиялық аппараттарға, денсаулығын және қоғамдағы жағдайын қалпына келтіруге, білім алуға, кәсіптік қолөнер дайындығына және еңбекке жарамдылығын қалпына келтіруге, көмек алуға, кеңес алуға, жұмысқа орналастыру қызметтерін алуға және тағы басқа да оларға өз қабілеттері мен мүмкіндіктерін максималды түрде көрсетуге мүмкіндік беретін, олардың әлеуметтік интеграциясы немесе реинтеграциясын тездететін қызмет көрсету түрлеріне құқылы.
7. Инвалиды имеют право на экономическое и социальное обеспечение и на удовлетворительный уровень жизни. Они имеют право в соответствии со своими возможностями получить и сохранить за собой рабочее место или заниматься полезной, продуктивной и вознаграждаемой деятельностью и являться членами профсоюзных организаций.
7. Мүгедектер экономикалық және әлеуметтік қамтамасыздандырылуға және қанағаттанарлықтай өмір деңгейіне құқылы. Олар өз мүмкіндіктеріне сәйкес жұмыс орындарын алуға және сақтап қалуға немесе пайдалы, өнімді және табысты қызметпен айналасуға, кәсіподақ ұйымдардың мүшелері болуға құқылы.
8. Инвалиды имеют право на то, чтобы их особые нужды принимались во внимание на всех стадиях экономического и социального планирования.
8. Мүгедектер экономикалық және әлеуметтік жоспарлаудың барлық кезеңінде өздерінің ерекше қажеттіліктерінің назарға алынуына құқылы.
9. Инвалиды имеют право жить в кругу своих семей или в условиях, заменяющих ее, и участвовать во всех видах общественной деятельности, связанных с творчеством или проведением досуга. Что касается его или ее места жительства, то ни один инвалид не может подвергаться какому-либо особому обращению, не требующемуся в силу состояния его или ее здоровья или в силу того, что это может привести к улучшению состояния его или ее здоровья. Если пребывание инвалида в специальном учреждении является необходимым, то среда и условия жизни в нем должны как можно ближе соответствовать среде и условиям нормальной жизни лиц его или ее возраста.
9. Мүгедектер өз отбасыларының ортасында немесе оны алмастыратын ортада өмір сүруге және шығармашылықпен немесе бос уақытын өткізуге байланысты қоғамдық қызметтің барлық түрлеріне қатысуға құқылы. Ал тұрғылықты жеріне келер болсақ, ешбір мүгедек денсаулық жағдайының себебінен немесе денсаулығының жақсаруына әкеліп соғу себебінен ерекше күтімді қажет етпейтін жағдайға ұшырамауы тиіс. Егер де мүгедектің арнайы мекемеде болуы қажет болса, онда сол мекемедегі орта мен өмір сүру жағдайлары соғұрлым сол жастағы басқа да азаматтардың қалыпты ортасы мен өмір сүру жағдайларына сәйкес болуы тиіс.
учитывая, что в соответствии с положениями Всеобщей декларации прав человека каждый человек имеет право на социальный и международный порядок, при котором права и свободы, изложенные в Декларации, могут быть полностью осуществлены,
адам құқықтарының Жалпыға ортақ декларациясының ережелеріне сәйкес әрбір адам әлеуметтік және халықаралық тәртіпке құқылы, бұл реттегі Декларацияда берілген құқықтар мен бостандықтар толықтай жүзеге асырылатынын ескере отырып,
