1. Каждый человек имеет право на труд, на свободный выбор работы, на справедливые и благоприятные условия труда и на защиту от безработицы.
1. Әр адамның еңбек етуге, жұмыс түрін еркін таңдауға, әділ және қолайлы еңбек жағдайына, жұмыссыздықтан қорғалуына құқығы бар.
признавая, что создание благоприятных условий для развития народов и индивидуумов является основной обязанностью их государств,
халықтар мен адамдардың жеке бастарының дамуы үшін қолайлы жағдайлар жасау сол мемлекеттердің негізгі міндеттемесі болып табылатынын мойындай отырып,
1. Государства несут основную ответственность за создание национальных и международных условий, благоприятных для осуществления права на развитие.
1. Мемлекеттер даму құқығын жүзеге асыру үшін қолайлы ұлттық және халықаралық жағдайларды жасау үшін негізгі жауапкершілікті тартады.
2. Принимая во внимание разнообразие юридических, социальных, экономических и географических условий, ясно, что не все эти правила можно применять повсеместно и одновременно. Они должны, однако, вызывать к жизни постоянное стремление к преодолению практических трудностей, стоящих на пути к их осуществлению, поскольку в общем и целом они отражают те минимальные условия, которые Организация Объединенных Наций считает приемлемыми.
2. Заң, әлеуметтік, экономикалық және географиялық жағдайлардың алуан түрлілігін назарға ала отырып, бұл ережелердің барлығы бірдей барлық жерде және бір мезгілде қолданылмауы мүмкін екендігі анық. Дегенмен, осы ережелер оларды өмірде жүзеге асыруда іс-жүзіндегі қиындықтарды үнемі жеңуге деген ынта тудыруы тиіс, себебі бұлар Біріккен Ұлттар Ұйымы, жалпы алғанда, қолайлы деп санайтын ең төменгі жағдайларды қамтып көрсетеді.
21. 1) Все заключенные, не занятые работой на свежем воздухе, имеют ежедневно право по крайней мере на час подходящих физических упражнений на дворе, если это позволяет погода.
21. 1)Таза ауада жұмыс жасамайтын барлық қамаудағы адамдардың күн сайын аулада кем дегенде бір сағат, егер ауа-райы жақсы болса, қолайлы дене жаттығуларын жасауға құқығы бар.
63. 1) Проведение в жизнь этих принципов требует индивидуального подхода к заключенным, а следовательно, и наличия гибкой системы классификации их по группам; желательно поэтому, чтобы такие группы помещались в отдельных заведениях, подходящих для работы с каждой из них.
63. 1) Осы принциптерді өмірде жүзеге асыру қамаудағылармен жеке тіл табысуды талап етеді, сондықтан оларды топ бойынша жіктеудің икемді жүйесі болғаны жөн, сол себепті бұндай топтар олардың әрбіреуімен жұмыс жасауға қолайлы бөлек мекемеде орналасқаны дұрыс.
2) В этих заведениях необязательно принимать одинаковые меры безопасности для каждой группы. Желательно даже градуировать строгость этих мер в зависимости от группы. Наиболее благоприятные условия перевоспитания тщательно отбираемых заключенных существуют в открытых заведениях, где упор делается не на физические средства предотвращения побегов, а на самодисциплину.
2) Бұндай мекемелерде әрбір топ үшін бірдей қауіпсіздік шараларын алу міндетті емес. Топтарға байланысты бұл шаралардың қатаңдығын бөліктеу дұрыс. Мұқият іріктелген қамаудағыларды қайта тәрбиелеудің ең қолайлы жағдайы қашуды болдырмаудың физикалық құралдарына емес, өзін тәртіпте ұстай білушілікке баса назар аударатын ашық мекемелерде болады.
2) В случаях увечья на производстве или профессиональных заболеваний заключенным следует выплачивать компенсацию. Условия этой компенсации должны быть не менее благоприятными, чем условия компенсации, предусмотренные законом для вольных рабочих.
2) Өндірістегі жарақат немесе кәсіптік ауру болған жағдайда қамаудағыларға өтемақы төленгені дұрыс. Бұл өтемақының шарттары ерікті жұмысшылар үшін заңмен қарастырылған өтемақы шарттарынан кем емес түрде қолайлы болуы тиіс.
Улучшение положения развивающихся стран в международной торговле, в частности путем обеспечения развивающимся странам благоприятных условий торговли и справедливых и выгодных цен для сбыта их товаров, необходимо для того, чтобы дать возможность увеличить национальный доход и способствовать социальному развитию.
Дамып келе жатқан елдердің халықаралық саудадағы жағдайын, соның ішінде, дамып келе жатқан елдерге сауданың қолайлы жағдайларын және өз тауарларын өткізу үшін әділетті және оңтайлы бағаларды қамтамасыз ету арқылы жақсарту сол елдерге ұлттық табысын молайтуға мүмкіндік туғызу және әлеуметтік дамуға жәрдем беру үшін қажетті болып табылады.
a) Обеспечение права на труд на всех уровнях, права создавать профессиональные союзы и ассоциации рабочих и заключать коллективные договоры; содействие полной производительной занятости, создание справедливых и благоприятных условий работы для всех, включая улучшение санитарных условий и охраны труда, обеспечение без какой-либо дискриминации справедливого вознаграждения за труд, установление минимального уровня заработной платы, достаточно высокого для обеспечения удовлетворительного уровня жизни; защита потребителя;
a) Еңбек етуге қатысты барлық деңгейдегі құқықтарды, кәсіби одақтар пен жұмыскерлер қауымдастықтарын құру және ұжымдық келісім-шарттарды жасасу құқықтарын қамтамасыз ету; толық өндірістік жұмыспен қамтылуына жәрдем беру, барлық адамдарға әділетті және қолайлы жұмыс жағдайларын жасау, соның ішінде, санитарлық жағдайларды және еңбек қорғауды жақсарту, ешбір кемсітушіліксіз еңбек ақысын қамтамасыз ету, өмір сүрудің айтарлықтай жоғарғы, қанағаттандырарлық деңгейін қамтамасыз ету үшін еңбек ақының минималды деңгейін бекіту; тұтынушыны қорғау
b) Предоставление большей помощи на более благоприятных условиях; выполнение задания по оказанию помощи в объеме не менее 1 процента валового национального продукта (в рыночных ценах) передовых в экономическом отношении стран; общее облегчение условий предоставления займов развивающимся странам путем установления низких процентных ставок на займы и длительных льготных сроков погашения займов, а также гарантия того, что предоставление таких займов будет основываться строго на социально-экономических критериях, не зависящих от каких-либо политических соображений;
b) Айтарлықтай қолайлы жағдайлар негізінде қомақты көмек көрсету; экономикалық қатынаста озық болып саналатын елдердегі жалпы ұлттық өнімнің (нарықтық бағаларда) 1 пайызынан кем емес мөлшерде көмек көрсету жөніндегі тапсырманы орындау; дамып келе жатқан елдерге займдардың төмен пайыздық ставкаларды орнату және займдарды өтеудің жеңілдігі бар ұзақ мерзімдерді ұсыну арқылы займдарды беру жағдайларын жалпы жеңілдету және осындай займдарды беру қандай да бір саяси пікірлерге тәуелді болмай, қатаң түрде әлеуметтік-экономикалық критерийлерге сүйенетініне кепіл беру
c) Предоставление технической, финансовой и материальной помощи как на двусторонней, так и на многосторонней основе в возможно более полной степени и на благоприятных условиях, улучшение координации международной помощи для достижения социальных целей национальных планов развития;
c) Техникалық, қаржы және материалдық көмекті біртарапты, сондай-ақ көптарапты негізде мүмкіндігінше аса толық деңгейде және қолайлы жағдайларда ұсыну, дамудың ұлттық жоспарларының әлеуметтік мақсаттарына жету үшін халықаралық көмек үйлестірімін жақсарту
d) Предоставление развивающимся странам технической, финансовой и материальной помощи и создание благоприятных условий, с тем чтобы помочь этим странам непосредственно осуществлять эксплуатацию их национальных ресурсов и природных богатств и тем самым позволить народам этих стран в полной мере своими национальными ресурсами;
d) Дамып келе жатқан мемлекеттерге техникалық, қаржы және материалдық көмек көрсету, сондай-ақ қолайлы жағдайлар жасау, бұл осы елдер өз ұлттық ресурстары мен табиғи байлықтарының пайдалануын жүзеге асыруына көмек беру және осы елдердің халықтарына өз ұлттық ресурстарын толық көлемде пайдалануына мүмкіндік туғызу болып табылады
Для достижения целей Минимальных стандартных правил необходимо ознакомить с ними, а также со статутами и положениями, касающимися их выполнения, заключенных и всех задержанных лиц (правило 95), с тем чтобы способствовать большей осведомленности о том, что эти правила представляют собой минимальные условия, признанные приемлемыми Организацией Объединенных Наций. Таким образом, эта процедура дополняет положения, содержащиеся в процедуре 3.
Ең төменгі стандарттық ережелерді жүзеге асыру мақтасында, Біріккен Ұлттар Ұйымы қолайлы деп тапқан осы ережелердің Ең төменгі талаптарды ұсынатындығы туралы көп мөлшерде хабардар болуына жағдай жасау мақсатында олардың мәртебесімен және қағидаларымен оларды орындауға қатысты тұтқындарды және қамауға алынған тұлғаларды (95 ереже) таныстыру қажет.
1. Каждый человек имеет право на труд, на свободный выбор работы, на справедливые и благоприятные условия труда и на защиту от безработицы.
1. Әр адамның еңбек етуге, жұмыс түрін еркін таңдауға, әділ және қолайлы еңбек жағдайына, жұмыссыздықтан қорғалуына құқығы бар.
1 ескерту – D445 және D2170 сынау әдістері кинематикалық тұтқырлықты анықтау үшін қолайлы болып табылады.
Примечание 1 – Методы испытаний D445 и D2170 являются предпочтительными для определения кинематической вязкости.
6.3 Е1 техникалық шарттарға сәйкес бөлу бағасы 0,1 °С-тан (0,2 °F) кем емес қолайлы ауқымы бар және шкаланың максималды қателігі 0,1 °С-ты (0,2 °F) құрайтын, толығымен батпалы типті калибрленген сұйық термометрі Термометрлік құрылғысы.
6.3 Термометрическое устройство, калиброванный жидкостный термометр, полностью погружного типа, имеющий подходящий диапазон с ценой деления не менее 0,1 °С (0,2 °F) и максимальную погрешность шкалы 0,1 °С (0,2 °F) в соответствии с Техническими условиями Е1.
2-ескерту – Осы әдіс құрамында қоспалары бар пайдаланылмаған майлайтын майларға талдау жасауы үшін қолайлы болып табылмайды; осындай сынамаларға талдау жасау үшін D874 сынау әдісін пайдаланылу қажет.
Примечание 2 – Данный метод не подходит для анализа неотработанных смазочных масел, содержащих присадки; для анализа таких проб следует применять Метод испытаний D874.
Осы әдіс құрамында қорғасын мен пайдаланған мотор майлары бар майлайтын майларға талдау жасау үшін де қолайлы болып табылмайды.
Данный метод также не подходит для анализа смазочных масел, содержащих свинец, и отработанных моторных масел.
1 ескерту – D445 және D2170 сынау әдістері кинематикалық тұтқырлықты анықтау үшін қолайлы болып табылады.
Примечание 1 – Методы испытаний D445 и D2170 являются предпочтительными для определения кинематической вязкости.
6.3 Е1 техникалық шарттарға сәйкес бөлу бағасы 0,1 °С-тан (0,2 °F) кем емес қолайлы ауқымы бар және шкаланың максималды қателігі 0,1 °С-ты (0,2 °F) құрайтын, толығымен батпалы типті калибрленген сұйық термометрі Термометрлік құрылғысы.
6.3 Термометрическое устройство, калиброванный жидкостный термометр, полностью погружного типа, имеющий подходящий диапазон с ценой деления не менее 0,1 °С (0,2 °F) и максимальную погрешность шкалы 0,1 °С (0,2 °F) в соответствии с Техническими условиями Е1.
2-ескерту – Осы әдіс құрамында қоспалары бар пайдаланылмаған майлайтын майларға талдау жасауы үшін қолайлы болып табылмайды; осындай сынамаларға талдау жасау үшін D874 сынау әдісін пайдаланылу қажет.
Примечание 2 – Данный метод не подходит для анализа неотработанных смазочных масел, содержащих присадки; для анализа таких проб следует применять Метод испытаний D874.
Осы әдіс құрамында қорғасын мен пайдаланған мотор майлары бар майлайтын майларға талдау жасау үшін де қолайлы болып табылмайды.
Данный метод также не подходит для анализа смазочных масел, содержащих свинец, и отработанных моторных масел.
1 ескерту – D445 және D2170 сынау әдістері кинематикалық тұтқырлықты анықтау үшін қолайлы болып табылады.
Примечание 1 – Методы испытаний D445 и D2170 являются предпочтительными для определения кинематической вязкости.
6.3 Е1 техникалық шарттарға сәйкес бөлу бағасы 0,1 °С-тан (0,2 °F) кем емес қолайлы ауқымы бар және шкаланың максималды қателігі 0,1 °С-ты (0,2 °F) құрайтын, толығымен батпалы типті калибрленген сұйық термометрі Термометрлік құрылғысы.
6.3 Термометрическое устройство, калиброванный жидкостный термометр, полностью погружного типа, имеющий подходящий диапазон с ценой деления не менее 0,1 °С (0,2 °F) и максимальную погрешность шкалы 0,1 °С (0,2 °F) в соответствии с Техническими условиями Е1.
2-ескерту – Осы әдіс құрамында қоспалары бар пайдаланылмаған майлайтын майларға талдау жасауы үшін қолайлы болып табылмайды; осындай сынамаларға талдау жасау үшін D874 сынау әдісін пайдаланылу қажет.
Примечание 2 – Данный метод не подходит для анализа неотработанных смазочных масел, содержащих присадки; для анализа таких проб следует применять Метод испытаний D874.
Осы әдіс құрамында қорғасын мен пайдаланған мотор майлары бар майлайтын майларға талдау жасау үшін де қолайлы болып табылмайды.
Данный метод также не подходит для анализа смазочных масел, содержащих свинец, и отработанных моторных масел.
2. Каждый человек имеет право покидать любую страну, включая свою собственную, и возвращаться в свою страну.
2. Әр адам кез келген елден, соның ішінде өзінің туған елінен, басқа елге қоныс аударуға және өз еліне қайтып оралуға құқылы.
1. Ничто в настоящей Декларации не должно толковаться как узаконивающее незаконное проникновение иностранца в государство и его присутствие в государстве; ни одно положение не должно также толковаться, как ограничивающее право любого государства принимать законы и правила, касающиеся въезда иностранцев и условий их пребывания, или устанавливать различия между его гражданами и иностранцами. Однако такие законы и правила должны быть совместимы с международно-правовыми обязательствами, принятыми на себя этим государством, включая обязательства в области прав человека.
1. Осы Декларация мемлекетке азаматтардың заңсыз өтіп кету жағдайларымен ешқашан сәйкес келмейді; кез келген мемлекет шетелдіктер мен оның азаматтары арасындағы жағдайлар, олардың келуі мен шетелдік азаматтардың кетуі шарттарына қатысты ережелер мен заңдарды қолдану құқықтарын шектеу ережелерімен байланыста болмауы керек. Алайда, мұндай заңдар мен ережелер адамның құқықтық саласындағы міндеттерін қосқандағы осы мемлекеттерде қабылданған халықаралық-құқықтар міндеттерімен бірге болуы шарт.
а) правом на жизнь и личную неприкосновенность; ни один иностранец не может быть подвергнут произвольному аресту или содержанию под стражей; ни один иностранец не должен быть лишен свободы иначе, как на таких основаниях и в соответствии с такой процедурой, которые установлены законом;
а) жеке өміріне басқалардың араласпауы құқығы; кез келген шетелдік еш себепсіз қамауға немесе тұтқындалмауы керек; кез келген шетелдік бас бостандығынан айырылмауы керек, ондай жағдайлар орын алса ол заң бойынша жүргізіледі
а) правом покидать страну;
а) елден кез келген уақытта шығып кетуге құқылы
Ни один иностранец не должен подвергаться пыткам или жестокому, бесчеловечному или унижающему его достоинство обращению или наказанию, и, в частности, ни один иностранец не должен без его свободного согласия подвергаться медицинским или научным опытам.
Кез келген шетелдік адам айтқысыз зорлық-зомбылық көрсету, азаматтардың ар-ожданына қарсы келетін әрекеттерге, оның ішінде кез келген шетелдік азамат еркін келісімсіз медициналық немесе ғылыми тәжірибелерген өтуіне болмайды.
вновь подтверждая принцип 6 этой Декларации, который предусматривает, что ребенок должен, когда это возможно, расти на попечении и под ответственностью своих родителей и, во всяком случае, в атмосфере любви и моральной и материальной обеспеченности,
бала мүмкіндігіне қарай, өз ата-анасының қарауы мен жауапкершілігінде және кез келген жағдайда махаббат пен рухани және материалды қамтамасыз етілу жағдайында өсірілу керектігін қарастыратын осы декларацияның 6 принципін қайта қуаттай отырып,
Ребенок всегда должен иметь имя, гражданство и законного представителя. Ребенка не должны лишать имени, гражданства или законного представителя в результате передачи его на воспитание, усыновления или установления любого другого альтернативного режима, если при этом он не получает нового имени, гражданства или законного представителя.
Баланың әрқашан есімі, азаматтығы және заңды өкілу болу керек. Оны тәрбиелеуге, асырап алуға немесе кез келген басқа балама режимді орнату кезінде, егер бұндай жағдайда ол жаңа есім, азаматтық немесе заңды өкілді алмаса, баланы есімінен, азаматтығынан немесе заңды өкілінен айырмау керек.
принимая во внимание, что игнорирование и нарушение прав человека и основных свобод, в частности, права на свободу мысли, совести, религии или убеждений любого рода, являются прямо или косвенно причиной войн и тяжелых страданий человечества, особенно когда они служат средством иностранного вмешательства во внутренние дела других государств и приводят к разжиганию ненависти между народами и государствами,
адам құқықтарын, соның ішінде ой, ұят, кез келген сипаттағы дін немесе наным-сенім құқықтарын елемеу және бұзу соғыстар мен адамзаттың ауыр қасіреттерінің, әсіресе олар өзге мемлекеттердің ішкі мәселелеріне шетелдердің араласуының құралы және халықтар мен мемлекеттер арасындағы жеккөрініске әкелетін, тікелей немесе жанама түрдегі себеп болып табылатынын назарға алып,
1. Каждый человек имеет право на свободу мысли, совести и религии. Это право включает свободу иметь религию или убеждения любого рода по своему выбору и свободу исповедовать свою религию и выражать убеждения как единолично, так и сообща с другими, публичным или частным порядком, в отправлении культа, выполнении религиозных и ритуальных обрядов и учении.
1. Әрбір адамның ой, ұят және дін бостандығына құқығы бар. Бұл құқық өз таңдау бойынша кез келген сипаттағы дінге немесе наным-сенімге ие болу бостандығын және өз дінін тұту бостандығын және дін ғұрыптарын ұстануда, діни және салттық дәстүрлер мен оқуларды орындауда жария түрде немесе жеке тәртіпте дербес немесе өзгелермен бірігіп, наным-сенімін білдіру құқығын қамтиды.
1. Никто не должен подвергаться дискриминации на основе религии или убеждений со стороны любого государства, учреждения, группы лиц или отдельных лиц.
1. Ешбір адам кез келген мемлекет, мекеме, адам топтары немесе жеке тұлға тарапынан дін немесе наным-сенім негізінде кемсітушілікке душар болмауы тиіс.
2. В целях настоящей Декларации выражение "нетерпимость и дискриминация на основе религии или убеждений" означает любое различие, исключение, ограничение или предпочтение, основанное на религии или убеждениях и имеющее целью или следствием уничтожение или умаление признания, пользования или осуществления на основе равенства прав человека и основных свобод.
2. Осы Декларация мақсаттарында «дін немесе наным-сенім негізіндегі шыдамсыздық пен кемсітушілік» сөйлемі дін немесе наным-сенімге негізделген және адам құқықтары мен негізгі бостандықтардың теңдігі негізіндегі мойындаудың, пайдаланудың немесе жүзеге асырудың көзін жою немесе кеміту мақсаты немесе салдары болған кез келген айырмашылықты, жоққа шығаруды, шектеуді немесе артықшылықты білдіреді.
4. Если ребенок не находится на попечении своих родителей или законных опекунов, то принимаются должным образом во внимание выражаемая ими воля или любые проявления их воли в вопросах религии или убеждений, причем руководящим принципом являются интересы ребенка.
4. Егер бала өз ата-анасы немесе заңдық қамқоршылар қамқорында болмаса, онда дін немесе наным-сенім мәселесінде айқындалған оның қалауы немесе қалауының кез келген көріністері лайықты түрде назарға алынуы тиіс, баланың мүддесі басшылықты принцип болып табылады.
2. Все государства прилагают все усилия по принятию или отмене законодательства, когда это необходимо, для запрещения любой подобной дискриминации, а также для принятия всех соответствующих мер по борьбе против нетерпимости на основе религии или иных убеждений в данной области.
2. Барлық мемлекеттер, қажет болған жағдайда, кез келген осындай кемсітушілікке тыйым салу үшін сонымен қатар осы саладағы дін немесе өзге наным-сенім негізіндегі шыдамсыздыққа қарсы күрес жүргізуде тиісті шаралар қабылдау үшін заңнаманы қабылдау немесе жоққа шығаруға қатысты бар күш-жігерін салады.
3. Ребенок ограждается от любой формы дискриминации на основе религии или убеждений. Он должен воспитываться в духе понимания, терпимости, дружбы между народами, мира и всеобщего братства, уважения к свободе религии или убеждений других людей, а также с полным осознанием того, что его энергия и способности должны быть посвящены служению на благо других людей.
3. Бала дін немесе наным-сенім негізіндегі кемсітушіліктің кез келген түрінен шектетіледі. Ол түсініктік, шыдамдылық, халықтар арасындағы достық, бейбітшілік және жалпыға ортақ бауырмалдық, өзге адамдардың діні мен наным-сенімінің құқығына құрмет көрсету, сонымен қатар оның энергиясы мен қабілеттері өзге адамдардың игілігіне қызмет етуге толықтай сезіну рухында тәрбиеленуі тиіс.
Ничто в настоящей Декларации не должно истолковываться в смысле ограничения или отхода от любого права, как оно определено во Всеобщей декларации прав человека и в Международных пактах о правах человека.
Осы Декларацияда Адам құқықтарының жалпыға ортақ декларациясында және Адам құқықтары туралы Халықаралық пактілерде анықталғандай кез келген құқықтан шектелу немесе ауытқу мәнінде мазмұндалмауы тиіс.
13. Банные установки и количество душей должны быть достаточными для того, чтобы каждый заключенный мог и был обязан купаться или принимать душ при подходящей для каждого климата температуре и так часто, как этого требуют условия общей гигиены, с учетом времени года и географического района, то есть во всяком случае хотя бы раз в неделю в умеренном климате.
13. Монша қондырғылары және душ саны әрбір қамаудағы адам кез келген климатқа сай температурада және жалпы гигиена шарты қалай талап етсе, сондай жиі, жыл мезгілі мен географиялық ауданын ескеріп, былайша айтқанда қоңыржай климатта аптасына бір рет шомылуы немесе душ қабылдауы мүмкін әрі міндетті болатындай жеткілікті болуы тиіс.
2) Всякий раз, когда врач считает, что физическое или умственное равновесие заключенного было нарушено или грозит быть нарушенным в результате его заключения или в связи с какими-нибудь условиями заключения, он докладывает об этом директору.
2) Қамаудағы адамның дене және ақыл-ой тепе-теңдігінің бұзылғаны туралы немесе оның қамауда болуының нәтижесінде немесе қамаудың кейбір жағдайына байланысты бұзылуына қауіп төнді деп санаған кез келген уақытта, дәрігер бұл туралы директорға хабарлауы тиіс.
2) Заключенные, являющиеся гражданами стран, которые не имеют дипломатического или консульского представительства в данном государстве, а также беженцы и лица, не имеющие гражданства, должны иметь возможность поддерживать связь с дипломатическими представителями государства, взявшего на себя охрану их интересов, или же с любым национальным или международным органом, занимающимся их защитой.
2) Осы мемлекетте дипломатикалық және консулдық өкілдігі жоқ елдердің азаматтары болып танылатын қамаудағылардың, сонымен қатар босқындар мен азаматтығы жоқ тұлғалардың олардың мүдделерін қорғауға алған мемлекеттің дипломатикалық өкілдерімен немесе оларды қорғаумен айналысатын кез келген ұлттық немесе халықаралық органмен байланыс жасап тұруға мүмкіндігі болуы тиіс.
39. До сведения заключенных следует регулярно доводить наиболее важные новости, позволяя им читать газеты, журналы или особые тюремные издания, слушать радио и присутствовать на лекциях, или же при помощи любых других средств, допускаемых и контролируемых органами администрации.
39. Қамаудағылардың қаперіне ең маңызды деген жаңалықтарды оларға газет, журнал немесе ерекше түрмелік басылымдарды оқуға, радио тыңдауға және лекцияға қатысуға немесе әкімшілік органдары рұқсат ететін және қадағалайтын басқа да кез келген құралдар көмегімен үнемі беріп отыру керек.
3) Заключенных нельзя лишать возможности доступа к квалифицированным представителям любого вероисповедания. С другой стороны, если заключенный протестует против его посещения служителем культа, к его пожеланиям следует относиться с полным уважением.
3) Қамаудағыларды кез келген діни сенімнің білікті діни өкіліне қолжетімді болу мүмкіндігінен айыруға болмайды. Бір жағынан, егер қамаудағы адам оған дін басының келіп жолығып тұруына қарсы болса, оның бұл тілегіне үлкен құрметпен қарау керек.
2) Заключенным следует сообщать без промедления о смерти или серьезном заболевании любого из их близких родственников. В случае критического заболевания близкого родственника заключенному следует разрешать, когда это позволяют обстоятельства, посещать его либо под охраной, либо самостоятельно.
2) Қамаудағы адамға өзінің жақын туысқандарының кез келгенінің өлімі немесе қатты аурулы екендігі туралы тез арада хабарлау керек. Жақын туысқанының өте қиын ауру жағдайында, егер мүмкіндік болса, қамаудағы адамға өз бетімен немесе күзетпен онымен барып жолығуына рұқсат етілуі керек.
45. 1) Когда заключенные направляются в место их заключения или переводятся из одного места заключения в другое, их следует в максимальной степени укрывать от посторонних взглядов и принимать все меры для того, чтобы защитить их от оскорблений, проявлений любопытства и любых видов огласки.
45. 1) Қамаудағыларды қамау орына бағыттағанда немесе бір жерден басқа жерге ауыстырғанда, оларды бөтен көздердің көрмеуінен ең жоғарғы дәрежеде жасыру және оларды кемсітуден, әуесқойлық таныту, жария болудың кез келген түрінен қорғауға барлық шараларды алу керек.
2) Перевозка заключенных в условиях недостаточной вентиляции или освещения, или же в любых других физически излишне тяжелых условиях подлежит запрещению.
2) Қамаудағыларды жарықтың немесе ауа алмасуының жеткіліксіз жағдайында немесе кез келген аса ауыр жағдайда тасымалдауға тиым салынады.
94. В странах, где закон разрешает заключение за невыполнение долговых обязательств или же по распоряжению суда в связи с любыми другими гражданскими делами, заключаемых в таком порядке лиц не следует подвергать более строгому обращению, чем то, которое необходимо для надежного надзора и поддержания должного порядка. Обращение с такого рода лицами должно быть не менее мягким, чем обращение с подследственными заключенными, с той только разницей, что их труд может быть обязательным.
94. Борыштылық міндеттерін орындамағаны үшін заң қамауға алуға рұқсат ететін елдерде немесе сот билігі бойынша кез келген азаматтық істерге байланысты осындай тәртіппен қамауға алынғандарды тиісті тәртіпті сақтау және берік бақылау үшін қажеттіліктен басқа өте қатаң қарауға алудың қажеті жоқ. Бұндай тұлғаларға қарау тергеудегілерге қараудан жұмсақ болуы тиіс, тек бір айырмашылығы олардың еңбек етуі міндетті болуы мүмкін.
Социальный прогресс и развитие требуют участия всех членов общества в производительном и общественно полезном труде и установления в соответствии с правами человека и основными свободами, а также в соответствии с принципами справедливости и социальной функции собственности, таких форм собственности на землю и средства производства, которые исключают любые формы эксплуатации человека, обеспечивают равные права на собственность для всех и создают условия, ведущие к подлинному равенству среди людей.
Әлеуметтік ілгерілеу және даму өндірістік және қоғамға пайдалы еңбекте қоғамның барлық мүшелерінің қатысуын және адам құқықтары мен негізгі бостандықтарға сәйкес, сонымен қатар әділеттілік және әлеуметтік функциялар принциптеріне сәйкес жекеменшікті, сондай-ақ адам қанауының кез келген түрлерін болдырпайтын, барлық адамдарға жеке меншікке деген тең құқықтарды қамтамасыз ететін және адамдар арасындағы шынайы теңдікке бастайын жағдайларды тудыратын жерлерге және өндіріс құралдарына деген жекеменшік түрлерінің бекітілуін талап етеді.
b) Использование и эксплуатация, в соответствии с надлежащими международными нормами, ресурсов таких районов окружающей среды, как космическое пространство и дно морей и океанов и его недр за пределами действия национальной юрисдикции в дополнение к имеющимся в любой стране, независимо от ее географического положения, национальным ресурсам для достижения экономического и социального прогресса и развития, с уделением особого внимания интересам и потребностям развивающихся стран.
b) Тиісті халықаралық нормаларға сәйкес, экономикалық және әлеуметтік ілгерілеу мен дамуға жету мақсатында, дамып келе жатқан елдердің мүдделері мен қажеттіліктеріне айрықша көңіл бөле отырып, кез келген мемлекеттегі ұлттық заңнама күшінен тыс, оның географиялық жағдайына қарамастан, ғарыштық кеністік, мұхиттар мен түбі, олардың қойнауы сияқты қоршаған орта аудандарының ресурстарын қолдану және пайдалану.
ссылаясь на свою резолюцию 31/85 от 13 декабря 1976 года, в которой она предложила Всемирной организации здравоохранения подготовить проект кодекса медицинской этики, относящегося к защите лиц, подвергаемых любой форме задержания или тюремного заключения, от пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения и наказания,
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымына азаптау немесе басқа қатыгез, адамгершілікке жатпайтын немесе қадір-қасиетті қорлайтын қарым-қатынас пен жазалаудың түрлеріне, тұтқындау немесе түрмеге қамаудың кез келген формасына шалдыққан тұлғалардың қорғанысына қатысты медициналық этика кодескін әзірлеуді ұсынған өзінің 1976 жылғы 13 желтоқсандағы 31/85 қарарына сілтеме жасай отырып,
отмечая, что в соответствии с Токийской декларацией государства, а также другие соответствующие организации должны принять меры против любых попыток подвергнуть работников здравоохранения или членов их семей угрозам или репрессиям вследствие отказа таких работников оставаться безучастными к применению пыток или других жестоких, бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения,
Токио декларациясына сай мемлекеттер, сондай-ақ сәйкес ұйымдар азаптау немесе басқа қатыгез, адамгершілікке жатпайтын немесе қадір-қасиетті қорлайтын қарым-қатынас түрлерін қолдануға қатысқысы келмеген денсаулық сақтау саласының қызметкерлерін немесе олардың отбасы мүшелерін қорқыту немесе қуғын-сүргінге шалдықтырудың кез келген азаптауына қарсы шаралар қолдану керектігін ескерте отырып,
подтверждая Декларацию о защите всех лиц от пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения и наказания, единогласно принятую Генеральной Ассамблеей в ее резолюции 3452 (XXX) от 9 декабря 1975 года, в которой она заявила, что любое действие, представляющее собой пытку или другие жестокие, бесчеловечные или унижающие достоинство виды обращения и наказания, является оскорблением человеческого достоинства, нарушением целей Устава Организации Объединенных Наций и нарушением Всеобщей декларации прав человека,
азаптау немесе басқа қатыгез, адамгершілікке жатпайтын немесе оның құндылықтарын қорлайтын қарым-қатынас пен жазалаудың түрін білдіретін кез келген әрекет адамның қадір-қасиетін қорлау, Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарлығы мақсаттарының бұзылуы мен Адам құқықтары туралы жалпыға ортақ декларациның бұзылуы деп танылатынын жариялаған 1975 жылғы 9 желтоқсандағы Бас Ассамблеяның 3452 (ХХХ) қарарында бірауыздан қабылданған Барлық тұлғаларды азаптау және басқа қатыгез, адамгершілікке жатпайтын немесе қадір-қасиетті қорлайтын қарым-қатынас пен жазалаудың түрлерінен қорғау туралы Декларацияны растай отырып,
Работники здравоохранения, в особенности врачи, совершают нарушение медицинской этики, если они вовлечены в любые другие профессиональные отношения с заключенными или задержанными лицами, целью которых не является исключительно обследование, охрана или улучшение их физического или психического здоровья.
Денсаулық сақтау саласының қызметкерлері, әсіресе дәрігерлер, егер олар мақсаттары тек қана тексерілу, дене немесе психикалық денсаулығын қорғау немесе жақсарту болып табылмайтын қамауға алынған немесе тұтқындалған тұлғалармен кез келген басқа кәсіби қатынасқа араласқан болса, медициналық этиканы бұзады.
b) удостоверяют или участвуют в удостоверении того, что состояние здоровья заключенных или задержанных лиц позволяет подвергать их любой форме обращения или наказания, которое может оказать отрицательное воздействие на их физическое или психическое здоровье и которое не согласуется с соответствующими международными документами, или в любой другой форме участвуют в применении любого такого обращения или наказания, которые не согласуются с соответствующими международными документами.
b) қамауға алынған және тұтқындалған тұлғалардың денсаулық жағдайы оларды дене немесе психикалық денсаулығына кері әсер етуі мүмкін және сәйкес халықаралық құжаттарға қайшы келетін қарым-қатынас немесе жазалау түрлеріне шалдықтыруға жарамды екендігін куәләндірсе немесе куәләндіруге қатысса, немесе сәйкес халықаралық құжаттарға қайшы келетін кез келген осындай қарым-қатынас немесе жазалауды қолдануға басқа кез келген формада қатысса, медициналық этиканы бұзады.
Участие работников здравоохранения, в особенности врачей, в любой процедуре смирительного характера в отношении заключенного или задержанного лица является нарушением медицинской этики, если только оно не продиктовано сугубо медицинскими критериями как необходимое для охраны физического или психического здоровья или безопасности самого заключенного или задержанного лица, других заключенных или задержанных лиц или персонала охраны и не создает угрозы его физическому или психическому здоровью.
Денсаулық сақтау саласының қызметкерлері, әсіресе дәрігерлердің қамауға алынған немесе тұтқындалған тұлғаға қатысты кез келген жуастатушы үдеріске қатынасы, егер ол аса медициналық критерилерімен қамауға алынған немесе тұтқындалған тұлғаның өзінің, басқа қамауға алынғандар немесе тұтқындалғандардың, немесе күзет қызметкерлерінің дене немесе психикалық денсаулығын немесе қауіпсіздігін қорғау үшін қажетті деп аталмаса, және өзінің дене немесе психикалық денсаулығына қауіп төндірмесе, медициналық этиканы бұзуы болып табылады.
Все государства, чьи нормы защиты всех лиц, подвергающихся любой форме задержания или тюремного заключения, не соответствуют Минимальным стандартным правилам обращения с заключенными, принимают эти правила.
Тұтқындаудың немесе түрмеге қамаудың кез келген түріне ұшыраған тұлғаларды қорғау нормалары Қамаудағы адамдармен қарым-қатынасқа қатысты ең төменгі стандарттық ережелерге сәйкес келмейтін барлық мемлекеттер осы ережені қабылдайды.
b) любые данные и материалы описательного характера о программах обращения с правонарушителями, персонале, работающем в исправительных учреждениях, и числе лиц, подвергшихся любой форме заключения, а также статистические материалы, если такие имеются;
b) тұтқындаудың қандай да түріне душар болған тұлғаларға, түзеу мекемесінде жұмыс істейтін қызметкерлердің, құқықбұзушылардың үкімдерінің бағдарламалары туралы сипаттық мінездемесі бар кез келген мәліметтер мен материалдарды, егер ондай бар болса, статистикалық материалдарды
c) любую другую соответствующую информацию о применении правил, а также данные о возможных трудностях при их осуществлении.
c) ереженің қолдану туралы кез келген тиісті ақпаратты және оларды жүзеге асыру кезінде қиындық тудыратын мәліметтерді ұсынады.
Поскольку Минимальные стандартные правила лишь частично касаются конкретных вопросов по правам человека, настоящие процедуры не исключают любой возможности устранения случаев любых нарушений таких прав в соответствии с существующими международными или региональными стандартами и нормами.
Ең төменгі стандарттық ережелер адам құқығы бойынша кейбір сұрақтарға жанама қатысты болғандықтан, қолданыстағы халықаралық немесе аймақтық стандарт талаптары мен нормаларына сәйкес, осы іс-шараларға қатысты кез келген құқық бұзушылықтың алдын алуды болдырмауды жоққа шығармайды.
4. Запрос о передаче может быть сделан как государством вынесения приговора, так и государством исполнения приговора. Заключенный, а также его близкие родственники, могут сообщить любому из этих государств о своей заинтересованности в передаче. В этих целях договаривающиеся государства информируют заключенного о своих компетентных органах.
4. Беру туралы өтінімді үкім шығаратын мемлекет, сол сияқты үкімді орындаушы мемлекет те беруі мүмкін. Қамаудағы адам, сол сияқты оның жақын туысқандары бұл мемлекеттердің кез келгеніне өздерінің беру туралы мүдделі екендіктерін хабарлауы мүмкін. Осы мақсатта келіскен мемлекеттер өздерінің құзыретті органдары туралы қамаудағы адамға хабарлайды.
8. Любые положения, касающиеся передачи заключенных, должны применяться как в случае приговоров, предусматривающих тюремное заключение, так и в случае приговоров, предусматривающих иные меры, связанные с лишением свободы вследствие совершения преступления.
8. Қамаудағыларды беруге қатысты кез келген қағида қылмысты жасау салдарынан бостандығынан айыруға байланысты түрмеге қамау туралы үкімді, сондай-ақ басқа да шараларды қарастыратын жағдайларда қолданылуы тиіс.
18. Срок лишения свободы, который осужденное лицо уже отбыло в любом из государств, полностью вычитается из срока, определенного в окончательном приговоре.
18. Сотталған адамның кез келген мемлекетте бостандықтан айыру мерзімін өтеген мерзімі ақырғы үкімде белгіленген мерзімнен алынып тасталады.
2. Каждый человек имеет право покидать любую страну, включая свою собственную, и возвращаться в свою страну.
2. Әр адам кез келген елден, соның ішінде өзінің туған елінен, басқа елге қоныс аударуға және өз еліне қайтып оралуға құқылы.
Тамызғышты үрлеп тазарту арқылы тамызғышта қалған кез келген қалдықтарды суға тастау керек.
Удалить любые остатки пробы из пипетки в воду путем продувания пипетки.
Қаныққан ерітіндіге қарағанда, азайған (регенерацияланған) амин ерітіндісі мүмкін болған кез келген жағдайда талдану керек. Өйткені, құрамында H2S мен CO2-нің болуы амин қызыл индикаторының шекті нүктесін қанық қылмауы мүмкін.
Обедненный (регенерированный), в отличие от насыщенного, раствор амина должен анализироваться во всех случаях, когда это возможно, поскольку присутствие H2S и CO2 может сделать предельную точку аминового красного индикатора менее четко выраженной.
6.5 Ванна термометрлері – бұл Сейболт бойынша немесе температураны өлшеудің кез келген өзге баламалы дәлдігі бар құралдар бойынша тұтқырлықты анықтауға арналған термометрлер.
6.5 Ванные термометры – термометры для определения вязкости по Сейболту или любые другие средства измерения температуры эквивалентной точности.
Стақан аударылып кетпеу үшін кез келген әдісті қолданып, оған қоса жылытқыштағы су стақанның айналысында еркін айналуы тиіс.
Использовать любой способ для предотвращения опрокидывания стакана, при этом вода в бане вокруг стакана должна свободно циркулировать.
Ұқсас дәлдігі бар кез келген басқа да термометрлік құрылғыларды қолдануға болады.
Допускается использование любых других термометрических устройств с аналогичной точностью.
Кез келген жағдайда шыны таяқшаға жабысатын кез келген зерттелетін үлгіні күлсіз сүзгіш қағазының жолағының көмегімен тостағанға қайтаруға болады.
В любом случае, любой исследуемый образце, который прилипает к стеклянной палочке, можно вернуть в чашку, используя полоску беззольной фильтровальной бумаги.
«ASTM International» ұйымы осы стандартта аталатын кез келген ұстанымға байланысты жарияланатын патенттік құқықтардың қолданылуына қатысты ешқандай ұстанымды қолданбайды.
Организация «ASTM International» не занимает никакой позиции в отношении действительности патентных прав, заявляемых в связи с любой позицией, упоминаемой в данном стандарте.
Тамызғышты үрлеп тазарту арқылы тамызғышта қалған кез келген қалдықтарды суға тастау керек.
Удалить любые остатки пробы из пипетки в воду путем продувания пипетки.
Қаныққан ерітіндіге қарағанда, азайған (регенерацияланған) амин ерітіндісі мүмкін болған кез келген жағдайда талдану керек. Өйткені, құрамында H2S мен CO2-нің болуы амин қызыл индикаторының шекті нүктесін қанық қылмауы мүмкін.
Обедненный (регенерированный), в отличие от насыщенного, раствор амина должен анализироваться во всех случаях, когда это возможно, поскольку присутствие H2S и CO2 может сделать предельную точку аминового красного индикатора менее четко выраженной.
6.5 Ванна термометрлері – бұл Сейболт бойынша немесе температураны өлшеудің кез келген өзге баламалы дәлдігі бар құралдар бойынша тұтқырлықты анықтауға арналған термометрлер.
6.5 Ванные термометры – термометры для определения вязкости по Сейболту или любые другие средства измерения температуры эквивалентной точности.