ПРИМЕРЫ
Иностранцы обязаны соблюдать законы государства, в котором они проживают или находятся, и с уважением относиться к обычаям и традициям народа этого государства.
Шетелдіктер өзі тұрған мемлекеттің дәстүрлерін мен ғұрыптарына құрметпен қарауға және сол елдің заңдарын сақтауға міндеттенеді.
Тем самым они призывают к бдительности и критическому отношению к этим попыткам, направленным на то, чтобы разработать якобы научно-обоснованный расизм. Современная расистская мысль часто преподносится как строгая наука, но на самом деле она ограничивается тем, что неправильно использует терминологию и научные факты.
Сол арқылы олар ғылыми түрде негізделген нәсілшілдікті жасап шығаруға бағытталған талпыныстарға деген қырағы әрі сын көзбен қарауға шақырады. Заманауи нәсілдік пікір қатаң бір ғылым түрінде ұсынылады, алайда шын мәнінде, ол терминология мен ғылыми деректерді бұрыс бағытта пайдаланумен шектеледі.
Для компетентных органов власти, которые стремятся надлежащим образом рассмотреть дело, видимо было бы полезным, в частности, сотрудничество со стороны юридических представителей несовершеннолетнего (или какого-либо другого помощника, которому несовершеннолетний может верить и действительно верит). Это положение может утратить свое значение в том случае, когда присутствие родителей или опекунов при слушании дела оказывает отрицательное влияние, например, если они проявляют враждебное отношение к несовершеннолетнему; поэтому должна быть предусмотрена возможность отказа им в таком участии.
Істі тиісінше қарауға ұмтылатын құзіретті органдарға кәмелетке толмаған құқық бұзушының заңды өкілдерімен ынтымақтаса әрекет еткен пайдалы болар еді (немесе кәмелетке толмаған құқық бұзушы сенім танытатын немесе толықтай сенетін көмекшісімен әрекет ету). Ата-анасының немесе қамқоршысының кәмелетке толмаған құқық бұзушымен қарым-қатынасы қырынқабақ болған жағдайда, онда олардың кері ықпалын болдырмау мақсатында, осы қағиданың күші жүрмейді; сондықтан ата-аналарға сот ісіне қатысуға рұқсат беру мәселесі қайта қаралуы тиіс.
21.1. Материалы дел несовершеннолетних правонарушителей должны храниться строго конфиденциально и не должны передаваться третьим лицам. Доступ к таким материалам должен быть ограничен кругом лиц, непосредственно занимающимся разбором данного дела, или других лиц, имеющих соответствующие полномочия.
21.1. Кәмелетке толмаған құқық бұзушылар ісінің материалдары қатаң құпиялылықпен сақталуы тиіс және үшінші тұлғаларға берілмеуі керек. Мұндай материалдарға қолжетімділік тек қана аталмыш істі қарауға қатысқан тұлғалар санымен шектелуі тиіс, немесе тиісті өкілеттігі бар тұлғаларға қатысты болуы тиіс.
4) За исключением случаев, когда такие заявления или жалобы имеют поверхностный или беспредметный характер, они подлежат срочному рассмотрению и на них следует отвечать без излишних промедлений.
4) Арыздар мен шағымдар, үстірт немесе жөнсіз жазылғандарын есепке алмағанда, шұғыл қарауға жатады және оларға еш кешіктірместен жауап берілуі тиіс.
3) Эти доклады и другие касающиеся заключенного документы должны подшиваться к его личному делу. Дело следует пополнять всеми новыми сведениями и хранить его так, чтобы ответственные работники могли в случае надобности обращаться к нему.
3) Бұл баяндама және басқа да қамаудағыға қатысты құжаттар оның жеке ісіне тігілуі тиіс. Жеке іс құжаты жаңа мәліметтермен толықтырып отырылуы керек және олар жауапты қызметкерлерге керек болған жағдайда оны қарауға мүмкін болатындай жерде сақталуы тиіс.
94. В странах, где закон разрешает заключение за невыполнение долговых обязательств или же по распоряжению суда в связи с любыми другими гражданскими делами, заключаемых в таком порядке лиц не следует подвергать более строгому обращению, чем то, которое необходимо для надежного надзора и поддержания должного порядка. Обращение с такого рода лицами должно быть не менее мягким, чем обращение с подследственными заключенными, с той только разницей, что их труд может быть обязательным.
94. Борыштылық міндеттерін орындамағаны үшін заң қамауға алуға рұқсат ететін елдерде немесе сот билігі бойынша кез келген азаматтық істерге байланысты осындай тәртіппен қамауға алынғандарды тиісті тәртіпті сақтау және берік бақылау үшін қажеттіліктен басқа өте қатаң қарауға алудың қажеті жоқ. Бұндай тұлғаларға қарау тергеудегілерге қараудан жұмсақ болуы тиіс, тек бір айырмашылығы олардың еңбек етуі міндетті болуы мүмкін.
7. Если вследствие серьезного характера инвалидности умственно-отсталое лицо не может надлежащим образом осуществлять все свои права или же возникает необходимость в ограничении или аннулировании некоторых или всех таких прав, то процедура, применяемая в целях такого ограничения или аннулирования, должна предусматривать надлежащие правовые гарантии от любых злоупотреблении. Эта процедура должна основываться на оценке квалифицированными специалистами общественно полезных возможностей умственно отсталого лица, а также предусматривать периодический пересмотр и право апелляции в высшие инстанции.
7. Мүгедектілік сипаты ауыр болу салдарынан ақыл-есі кем тұлға өзінің барлық құқықтарын тиісті түрде жүзеге асыра алмаса немесе осындай құқықтардың кейбірін немесе барлығын шектеу немесе жоққа шығару қажеттілігі туындаған жағдайда, онда мұндай шектеулер немесе жоққа шығару рәсімдері мақсатында қолданылатын іс-шаралар кез-келген асыра пайдаланулардан қорғау үшін тиісті түрдегі құқықтық кепілдіктерді де қарастыруы қажет. Мұндай іс-шаралар білікті мамандардың ақыл-есі кем тұлғаның қоғамға пайдалы барлық мүмкіндіктерін бағалауына негізделіп, жоғарғы инстанцияларға белгілі бір мерзім аралығында қайта қарауға өтініш беру және апелляция беру құқығы да қарастырылуы тиіс.
17. Для государства исполнения приговора установленные факты, насколько они явствуют из судебного решения, вынесенного государством приговора, имеют обязательную силу. Таким образом, пересматривать приговор правомочно только государство вынесения приговора.
17. Үкімді орындаушы мемлекет үшін бекітілген фактілер, үкімді шығарушы мелекеттің сот шешімінде айтылғандай міндеттілік күші бар. Сонымен, үкімді қайта қарауға тек үкімді шығарушы мемлекет қана құқылы.
b) обеспечения возможности изложения и рассмотрения мнений и пожеланий жертв на соответствующих этапах судебного разбирательства в тех случаях, когда затрагиваются их личные интересы, без ущерба для обвиняемых и согласно соответствующей национальной системе уголовного правосудия;
b) олардың жеке мүдделері қозғалған кезде, айыпталушыларға келтірілер зардапсыз және қылмыстық соттың ұлттық жүйесіне сәйкес соттың істі қарау барысында құрбандарды өз пікірлері мен қалауын айту мүмкіндіктерімен қамтамасыздандыру
c) предоставления надлежащей помощи жертвам на протяжении всего судебного разбирательства;
c) басынан аяғына дейін соттың істі қарау барысында құрбандарға қажетті көмекті көрсету
e) предотвращения неоправданных задержек при рассмотрении дел и выполнения постановлений или решений о предоставлении компенсации жертвам.
e) істі қарау барысында себепсіз кідірістердің алдын алу және құрбандарға өтемақы төлеу туралы шығарылған шешімдер мен қаулыларды орындау
В правиле 14 и далее настоящих Минимальных стандартных правил конкретно определяются вопросы, которые являются важными, в частности, при рассмотрении в суде дел несовершеннолетних, а в правиле 7.1 в общем виде подтверждаются самые основные процессуальные гарантии.
Минималды стандартты ережелердің 14 қағидасында және әрі қарай кәмелетке толмағандардың ісін сотта қарау кезінде маңызды болып саналатын мәселелер анықталған, ал 7.1 қағидасында ең негізгі іс-жүргізу кепілдіктері жалпылай нақтыланған.
В правилах 6.1, 6.2 и 6.3 охватывается несколько важных аспектов эффективного, справедливого и гуманного отправления правосудия в отношении несовершеннолетних: необходимость разрешить применение дискреционных полномочий на всех основных уровнях отправления правосудия, с тем чтобы принимающие решения лица могли действовать в зависимости от каждого конкретного случая; и необходимость предусмотреть меры контроля и противодействия для предотвращения случаев неправильного использования дискреционных полномочий и для защиты прав молодого правонарушителя.
6.1, 6.2, 6.3 қағидаларында кәмелетке толмағандарға қатысты тиімді, әділ, ізгі сот төрелігін орындаудың бірнеше маңызды аспектілері қарастырылған: шешім қабылдаушы тұлғалар әр нақты жағдайға байланысты әрекет етуі мақсатында, сот төрелігін орындаудың барлық кезеңінде дискрециялық өкілеттілікті қолдануына рұқсат беру; және дискрециялық өкілеттіліктерді теріс пайдалануға жол бермеу үшін және жасөспірім құқық бұзушының құқықтарын қорғау мақсатында бақылау шараларын қайта қарау мүмкіндігін беру қажеттілігі туралы.
11.3. Любое прекращение дела, связанное с его передачей в соответствующие общинные или другие службы, требует согласия несовершеннолетнего или его или ее родителей или опекуна, при условии, что такое решение о передаче дела подлежит пересмотру компетентным органом власти на основании заявления.
11.3. Істі тоқтатудың кез-келген түрі, оны тиісті ұйымдар мен қызметтерге тапсыруға қатысты мәселелер оларды қарау арыздың негізінде құзырлы органдарға тиіселі болған жағдайда, кәмелетке толмаған құқық бұзушының немесе оның ата-анасының, қамқоршысының келісімін қажет етеді.
11.4. В целях содействия обеспечению дискреционного характера рассмотрения дел несовершеннолетних необходимо предусмотреть такие программы в рамках общины, как осуществление временного надзора и руководства, реституция и компенсация потерпевшим.
11.4. Кәмелетке толмаған құқық бұзушы ісін қарастырудың дискрециялық сипатын қамтамасыз ету мақсатында, ұйым ішінде уақытша бақылау және жәбірленушілерге арналған нұқсаулық, реституция, өтемақы бағдарламаларын қайта қарау керек.
Доклады о результатах социального обследования (социальные заключения или доклады до вынесения приговора) оказывают незаменимую помощь в большинстве случаев, связанных с судебным разбирательством дел несовершеннолетних.
Әлеуметтік зерттеулердің қорытындылары туралы баяндамалар (үкім шығарылғанға дейінгі әлеуметтік зерттеу қорытындылары немесе баяндамалар) кәмелетке толмаған құқық бұзушылардың істерін сотта қарау кезінде көп жағдайларда таптырмас көмек болады.
d) при рассмотрении дела несовершеннолетнего вопрос о его или ее благополучии должен служить определяющим фактором.
d) кәмелетке толмаған құқық бұзушының ісін қарау кезінде оның игілігі негізгі фактор ретінде алыну керек.
Быстрое осуществление официального судопроизводства по делам несовершеннолетних является первоочередной задачей. В противном случае все положительное, что могло бы быть достигнуто в ходе разбирательства и вынесения решения, может оказаться под угрозой. Со временем несовершеннолетнему будет все труднее, а иногда и невозможно логически и психологически увязать процедуру судебного разбирательства и вынесение решения с самим правонарушением.
Кәмелетке толмаған құқық бұзушы ісі бойынша ресми іс жүргізуді жедел жүзеге асыру негізгі міндет болып табылады. Олай болмаған жағдайда, істі қарау кезіндегі және шешім шығару кезіндегі барлық жеткен жетістіктер жоқа шығу қаупіне ұшырауы мүмкін. Уақыт өте келе, кәмелетке толмаған құқық бұзушыға ауыр болуы мүмкін, кейде тіпті сот ісін қарастыру процедурасы мен шешім шығаруды логикалық түрде де, психологиялық түрде де жүзеге асыру мүмкін болмау қалуы ықтимал.
3) Заключенных нельзя лишать возможности доступа к квалифицированным представителям любого вероисповедания. С другой стороны, если заключенный протестует против его посещения служителем культа, к его пожеланиям следует относиться с полным уважением.
3) Қамаудағыларды кез келген діни сенімнің білікті діни өкіліне қолжетімді болу мүмкіндігінен айыруға болмайды. Бір жағынан, егер қамаудағы адам оған дін басының келіп жолығып тұруына қарсы болса, оның бұл тілегіне үлкен құрметпен қарау керек.
2) Подследственные заключенные считаются невиновными и с ними следует обращаться соответственно.
2) Қамауда отырған тергеудегі адам кінәсі жоқ деп саналады және оған тиісті түрде қарау қажет.
94. В странах, где закон разрешает заключение за невыполнение долговых обязательств или же по распоряжению суда в связи с любыми другими гражданскими делами, заключаемых в таком порядке лиц не следует подвергать более строгому обращению, чем то, которое необходимо для надежного надзора и поддержания должного порядка. Обращение с такого рода лицами должно быть не менее мягким, чем обращение с подследственными заключенными, с той только разницей, что их труд может быть обязательным.
94. Борыштылық міндеттерін орындамағаны үшін заң қамауға алуға рұқсат ететін елдерде немесе сот билігі бойынша кез келген азаматтық істерге байланысты осындай тәртіппен қамауға алынғандарды тиісті тәртіпті сақтау және берік бақылау үшін қажеттіліктен басқа өте қатаң қарауға алудың қажеті жоқ. Бұндай тұлғаларға қарау тергеудегілерге қараудан жұмсақ болуы тиіс, тек бір айырмашылығы олардың еңбек етуі міндетті болуы мүмкін.
Ничто в настоящих процедурах применения Правил не должно истолковываться как исключающее применение любых других мер или средств правовой защиты, предоставляемых согласно международному праву или установленных другими органами и учреждениями Организации Объединенных Наций для устранения случаев нарушения прав человека, включая процедуру, касающуюся систематических грубых нарушений прав человека, изложенную в резолюции 1503 (XLVIII) Экономического и Социального Совета от 27 мая 1970 года, процедуру рассмотрения сообщений, изложенную в Факультативном протоколе к Международному пакту о гражданских и политических правах, и процедуру рассмотрения сообщений, изложенную в Конвенции о ликвидации всех форм расовой дискриминации.
Әлеуметтік және азаматтық құқықтар туралы Халықаралық пактінің Факультативті хаттамасында көрсетілген хабарламаларды қарау реті және нәсілдік кемсітілушіліктің барлық түрлерін жоққа шығару туралы Конвенциясында баяндалғандай хабарламаларды қарау реті, 1970 жылғы 27 мамырдағы Экономикалық және Әлеуметтік Кеңестің 1503 (XLVIII) қарарында баяндалғандай адам құқығын жүйелі түрде өрескел бұзу жүйесіне қатысты іс-шараларды қоса алғанда, адам құқығының бұзылуын алдын-алу үшін халықаралық құқық немесе басқа да мекемелермен және Біріккен Ұлттар Ұйымы мекемелерімен бекітіліп ұсынылатын осы іс-шарадағы ережені қолдану, құқықтық қорғау жабдықтарын немесе басқа да шараларды қолдануды жоққа шығарушы ретінде түсіндірілмейді.
a) регулярно проводит пересмотр Минимальных стандартных правил с целью разработки новых норм, стандартов и процедур, применяемых для обращения с лицами, лишенными свободы;
a) бас бостандығынан айырылған адамдармен қарым-қатынас кезінде қолданылатын стандарттар мен іс-шаралардың жаңа нормаларын дайындау мақсатында Ең төмнегі стандарттық ережелерге үнемі қайта қарау жүргізеді
5. Следовало бы с уважением относиться к религиозным предписаниям и обычаям, которых придерживаются заключенные-иностранцы.
5. Шетелдік тұтқын ұстанатын діни көзқарас пен сал-дәстүрге құрметпен қарау керек.
