ПРИМЕРЫ
      Каждый человек, где бы он ни находился, имеет право на признание его правосубъектности.
      Әр адам қай жерде жүрсе де, құқықтық субъектісі ретінде танылуына құқылы.
      Каждый человек, где бы он ни находился, имеет право на признание его правосубъектности.
      Әр адам қай жерде жүрсе де, құқықтық субъектісі ретінде танылуына құқылы.
      вновь подтверждая принцип 6 этой Декларации, который предусматривает, что ребенок должен, когда это возможно, расти на попечении и под ответственностью своих родителей и, во всяком случае, в атмосфере любви и моральной и материальной обеспеченности,
      бала мүмкіндігіне қарай, өз ата-анасының қарауы мен жауапкершілігінде және кез келген жағдайда махаббат пен рухани және материалды қамтамасыз етілу жағдайында өсірілу керектігін қарастыратын осы декларацияның 6 принципін қайта қуаттай отырып,
      10. В случаях причинения серьезного ущерба окружающей среде реституция, если будет вынесено соответствующее решение, должна включать, насколько это возможно, восстановление окружающей среды и инфраструктуры, замену имущества общины и возмещение расходов, связанных с переселением в тех случаях, когда такой ущерб вызывает необходимость перемещения общины.
      10. Қоршаған ортаға айтарлықтай ауыр зардап әкелген жағдайларда реституция құрамына, тиісті шешім шығарылған болса, мүмкіндігінше қоршаған ортаны мен инфрақұрылымды қайта қалпына келтіру, қауымның мүлігін алмастыру және келтірілген залал қауымның орын ауыстыруын талап еткен жағдайда көшуге байланысты шығындарды өтеу сияқты іс-шаралар енеді.
      21. Государствам следует периодически пересматривать существующие законы и практику для обеспечения их способности реагировать на изменяющиеся условия, в случае необходимости принимать и вводить в действие законодательные положения, запрещающие деяния, представляющие собой серьезные виды злоупотребления политической или экономической властью, и содействующие мерам и механизмам предотвращения таких деяний, а также развивать и широко обеспечивать соответствующие права и средства правовой защиты для жертв таких деяний.
      21. Өзгермелі жағдайларға әсер ету қабілеттерін қамтамасыздандыруға арналған қолданыстағы заңдар мен тәжірибені белгілі бір мерзім аралығында қайта қарап, қажет болған жағдайда, саяси және экономикалық билікті асыра пайдаланудың аса ауыр түрлерін танытатын іс-әрекеттерге тиым салатын және осындай іс-әрекеттердің алдын алу шаралары мен механизмдерінің жүзеге асыруына ат салысатын заңнамалық ережелерді қабылдап, іске асыруы қажет, сондай-ақ осындай іс-әрекеттердің құрбанын құқықтық қорғау құралдары мен құқықтарын дамытып, кеңінен қолданылуын қамтамасыздандыруы қажет.
      вновь подтверждая свою веру в права человека и основные свободы, а также принципы мира, достоинства и ценности человеческой личности и социальной справедливости, провозглашенные в Уставе,
      Жарғыда жарияланған адам құқықтары мен негізгі бостандықтарына, сондай-ақ әлемдік қағидаларға, адамның жеке басы мен әлеуметтік әділдіктің артықшылықтары мен құндылықтарына сенімін қайта растай отырып,
      ссылаясь также на Резолюцию 1921 (LVIII) Экономического и Социального Совета от 6 мая 1975 года о предупреждении потери трудоспособности и восстановлении трудоспособности инвалидов,
      сондай-ақ, Экономикалық және Әлеуметтік Кеңестің 1975 жылдың 6 мамырында қабылдаған еңбекке жарамдылық қабілетінен айырылудың алдын алу және мүгедектердің еңбекке қабілетін қайта қалпына келтіру туралы 1921 (LVIII) Қарарына жүгіне отырып,
      вновь подтверждая свое стремление энергичным и конструктивным образом принять участие в осуществлении Программы десятилетия борьбы с расизмом и расовой дискриминацией, провозглашенного Генеральной Ассамблеей Организации Объединенных Наций на своей двадцать восьмой сессии,
      жиырма сегізінші сессиясында Біріккен Ұлттар Ұйымының бас Ассамблеясында жарияланған нәсілшілдік пен нәсілдік дискриминациямен күрестің он жылдық Бағдарламасын жүзеге асыруға жігерлі және құрылымды түрде қатысуға ұмтылысты қайта растай отырып,
      4. Несбалансированность, существующая в международных экономических отношениях, способствует обострению расизма и расовых предрассудков; следовательно, всем государствам следует стремиться внести свой вклад в перестройку международной экономики на более справедливой основе.
      4. Халықаралық экономикалық қарым-қатынстарда орын алған теңгерімсіздігі нәсілшілдіктің және нәсілдік нанымдардың шиеленісе түсуіне септігін тигізеді; сондықтан да барлық мемлекеттерге халықаралық экономиканың әлі де болса әділлетті негізде қайта құрылуына өз үлесін қосуға ұмтылуы қажет.
      Сегодня мы констатируем, что в некоторых странах при разработке расистских теорий вновь обращаются к науке. ЮНЕСКО не могла оставаться равнодушной перед лицом этих попыток. Именно с этой целью она собрала в Афинах с 30 марта по 3 апреля 1981 года известных ученых из различных географических районов мира, отличающихся своими культурными и научными традициями.
      Бүгінгі күні біз нәсілшілдік теорияны дайындап шығаруда қайта ғылымға жүгінуін атап өткеніміз жөн. ЮНЕСКО осы талпыныстардың алдында немқұрайлы қарап қала алмады. Дәл осы мақсатта 1981 жылдың 30 наурызы мен 3 сәуірі арасығында Афинада өздернің мәдени және ғылыми дәстүрлерімен ерекшеленетін әлемнің түрлі географиялық аймақтарынан әйгілі ғалымдарды жинады.
      В правилах 6.1, 6.2 и 6.3 охватывается несколько важных аспектов эффективного, справедливого и гуманного отправления правосудия в отношении несовершеннолетних: необходимость разрешить применение дискреционных полномочий на всех основных уровнях отправления правосудия, с тем чтобы принимающие решения лица могли действовать в зависимости от каждого конкретного случая; и необходимость предусмотреть меры контроля и противодействия для предотвращения случаев неправильного использования дискреционных полномочий и для защиты прав молодого правонарушителя.
      6.1, 6.2, 6.3 қағидаларында кәмелетке толмағандарға қатысты тиімді, әділ, ізгі сот төрелігін орындаудың бірнеше маңызды аспектілері қарастырылған: шешім қабылдаушы тұлғалар әр нақты жағдайға байланысты әрекет етуі мақсатында, сот төрелігін орындаудың барлық кезеңінде дискрециялық өкілеттілікті қолдануына рұқсат беру; және дискрециялық өкілеттіліктерді теріс пайдалануға жол бермеу үшін және жасөспірім құқық бұзушының құқықтарын қорғау мақсатында бақылау шараларын қайта қарау мүмкіндігін беру қажеттілігі туралы.
В этом контексте подчеркивается значение разработки конкретных руководящих принципов использования дискреционных полномочий и обеспечения систем пересмотра дел, апелляций и т.п., с тем чтобы обеспечить проверку решений и подотчетность. Подобные механизмы конкретно не оговариваются ввиду определенных трудностей, связанных с их включением в международные Минимальные стандартные правила, в которых невозможно учесть все различия в системах правосудия.
Осы мәнмәтінде дискрециялық өкілеттіліктердің негізгі нақты принциптерінің әзірленуінің және істі қайта қарау, аппеляция және т.б. жүйелердің шешімдер мен есептілікті тексерудегі маңыздылығы баса көрсетіледі. Мұндай механизмдер олардың халықаралық Минималды стандартты ережелерге енуіне байланысты орын алатын қиындықтардың себебінен жарияланбайды.
      а) перевоспитанием и воздаянием по заслугам;
      а) қайта тәрбиелеу және тиісінше жазасын беру арасындағы қайшылық
      11.4. В целях содействия обеспечению дискреционного характера рассмотрения дел несовершеннолетних необходимо предусмотреть такие программы в рамках общины, как осуществление временного надзора и руководства, реституция и компенсация потерпевшим.
      11.4. Кәмелетке толмаған құқық бұзушы ісін қарастырудың дискрециялық сипатын қамтамасыз ету мақсатында, ұйым ішінде уақытша бақылау және жәбірленушілерге арналған нұқсаулық, реституция, өтемақы бағдарламаларын қайта қарау керек.
      Для компетентных органов власти, которые стремятся надлежащим образом рассмотреть дело, видимо было бы полезным, в частности, сотрудничество со стороны юридических представителей несовершеннолетнего (или какого-либо другого помощника, которому несовершеннолетний может верить и действительно верит). Это положение может утратить свое значение в том случае, когда присутствие родителей или опекунов при слушании дела оказывает отрицательное влияние, например, если они проявляют враждебное отношение к несовершеннолетнему; поэтому должна быть предусмотрена возможность отказа им в таком участии.
      Істі тиісінше қарауға ұмтылатын құзіретті органдарға кәмелетке толмаған құқық бұзушының заңды өкілдерімен ынтымақтаса әрекет еткен пайдалы болар еді (немесе кәмелетке толмаған құқық бұзушы сенім танытатын немесе толықтай сенетін көмекшісімен әрекет ету). Ата-анасының немесе қамқоршысының кәмелетке толмаған құқық бұзушымен қарым-қатынасы қырынқабақ болған жағдайда, онда олардың кері ықпалын болдырмау мақсатында, осы қағиданың күші жүрмейді; сондықтан ата-аналарға сот ісіне қатысуға рұқсат беру мәселесі қайта қаралуы тиіс.
      Для примеров, указанных в правиле 18.1, общим является прежде всего, опора на общину как на инструмент эффективного осуществления альтернативных решений. Перевоспитание с привлечением общины представляет собой традиционную меру, которая заключает в себе многие аспекты. В связи с этим соответствующим властям следует поощрять предоставление общинами своих услуг.
      18.1 қағидаларында көрсетілген мысалдар үшін ұйымдарға сүйену балама шешімдерді жүзеге асыруға қажетті құрал ретінде көрсетілген. Ұйымдарды тарта отырып, қайта тәрбиелеу өзіне көптеген аспектілерді қамтитын дәстүрлі шараны білдіреді. Осыған байланысты, тиісті билік органдары ұйымдардың қызметтерін ынталандырғаны жөн болады.
      22.1. Для обеспечения и поддержания необходимой профессиональной компетентности всего персонала, занимающегося делами несовершеннолетних, следует использовать профессиональную подготовку, обучение в процессе работы, курсы переподготовки и другие соответствующие виды обучения.
      22.1. Кәмелетке толмаған құқық бұзушылардың істерімен айналысатын барлық қызметкерлердің қажетті кәсіпқой біліктілігін қамтамасыз ету үшін және сол деңгейді ұстап тұру үшін кәсіпқой дайындықты, жұмыс кезіндегі оқуларды, қайта даярлану курстарын және өзге де тиісті оқу әдістерін қолданған абзал.
      Это правило отражает необходимость ориентации всей работы с несовершеннолетними правонарушителями на перевоспитание. Для эффективного выполнения указаний компетентных органов власти сотрудничество с общиной имеет исключительно важное значение. В частности, добровольцы и добровольные службы оказывают чрезвычайно ценные услуги, однако в настоящее время их возможности используются недостаточно. В некоторых случаях значительную помощь могут оказывать бывшие правонарушители (в том числе бывшие наркоманы).
      Бұл қағида кәмелетке толмаған құқық бұзушылармен барлық жұмыстардың қайта тәрбиелеуге бағытталуының қажеттелігі көрсетілген. Құзіретті органдардың нұсқауларын нәтижелі орындау мақсатында, ұйымдармен ынтымақтастық аса маңызды. Айрықша, ерікті жанашырлар мен ерікті жанашыр қызметтер айтарлықтай құнды қызмет атқарады, алайда қазіргі уақытта олардың мүмкіндіктері толықтай пайдалынылмауда. Кейбір жағдайларда, бұрынғы құқық бұзушылар ересен қызмет атқарады (айрықша бұрынғы наркомандар).
      Если позволяют обстоятельства, следует отдать предпочтение условному освобождению, не заставляя молодого правонарушителя полностью отбывать свой срок. При наличии данных, свидетельствующих об удовлетворительном ходе перевоспитания, даже нарушители, которые считались опасными в момент их помещения в исправительное учреждение, могут быть, если позволяют обстоятельства, освобождены условно. Подобно установлению испытательного срока, такое освобождение может быть обусловлено выполнением условий, поставленных соответствующими органами на срок, указанный в решении, например условия "хорошего поведения" правонарушителя, участия в общинных мероприятиях, проживания в исправительных учреждениях с ослабленным режимом и т.д.
      Егер орын алған жағдайлар мүмкіндік берсе, жас құқық бұзушыны бас бостандығынан толықтай айырмай, оны шартты босатуға басымдық берілген дұрыс. Аса қауіпті құқық бұзушылардың өзіне, егер оладың түзеу мекемелеріне орналасқан уақытында қайта тәрбиелеу әдістерінің нәтижелі болғандығын деректер, мәліметтер болса, онда оларды жағдайлар мүмкіндік берсе, шартты еркіндікке шығаруға болады. Сынау мерзімінің қойылғаны сияқты, бұлай шартты түрде босату да сол құқық бұзушылардың шешімде көрсетілген «жақсы тәртіп көрсету» мерзіміне, құқық бұзушының ұйымдық жұмыстарға қатысуы, қатал емес режимдегі түзеу мекемелеріне орналасу мерзімі ішінде т.б. жүзеге асырылады.
      29.1. Следует прилагать усилия для использования промежуточных форм работы, таких как исправительные учреждения с ослабленным режимом, воспитательные дома, центры дневной подготовки и другие аналогичные им соответствующие формы, которые могут способствовать надлежащей реинтеграции несовершеннолетних в жизнь общества.
      29.1. Қатал емес режимдегі түзеу мекемелері, тәрбие үйлері, күндізгі дайындық орталықтары және басқа да балама, осыларға сәйкес, сондай-ақ кәмелетке толмаған құқық бұзушының қоғамға қайта сіңісіп кетуіне мүмкіндік беретін аралық жұмыс түрлерінің пайдаланылуын да қарастырған абзал.
      В этом правиле подчеркивается также необходимость создания разнообразных учреждений и служб, рассчитанных на удовлетворение различных нужд молодых правонарушителей, возвращающихся в общество, и обеспечения руководства и структурной поддержки как важной меры для их успешной реинтеграции в жизнь общества.
      Аталмыш қағидада, жаңағы айтылғандармен қатар, қоғамқа қайта қосылған кәмелетке толмаған құқық бұзушылардың әртүрлі мұқтаждарын қанағаттандыруға бағытталған және кәмелетке толмаған құқық бұзушылардың қоғамға қайта сіңісуіне нұсқау берер және құрылымдық қолдау берер мекемелер мен қызметтерді жасақтау маңыздылығына да аса мән беріледі.
      24. Каждого заключенного следует подвергать медицинскому осмотру при его принятии и затем по, мере надобности, с тем чтобы устанавливать, не болен ли он физически или умственно; принимать необходимые меры; изолировать заключенных, о которых можно предположить, что они страдают какой-либо инфекционной или заразной болезнью; выявлять физические или умственные недостатки, могущие воспрепятствовать их перевоспитанию, и определять, какова их физическая способность к труду.
      24. Әрбір қамаудағы адамды қабылдау кезінде және одан кейін де оның дене немесе ақыл-ой жағынан ауру еместігін анықтау, жұқпалы немесе инфекциялық аурумен ауыруы мүмкін деген қамаудағыларды оқшаулау үшін қажетті шаралар алу; оларды қайта тәрбиелеуге кедергі болатын дене немесе ақыл-ой кемістігін айқындау және олардың еңбекке жарамдылық қабілетін анықтау үшін медициналық қараудан өткізу керек.
      2) Однако это правило не должно препятствовать должному функционированию системы самоуправления, при которой ответственность за определенные виды социальной, воспитательной или спортивной деятельности возлагается на самих заключенных, которые работают под надзором в составе групп, создаваемых в целях их перевоспитания.
      2) Алайда бұл ереже қамаудағыларды қайта тәрбиелеу мақсатында құрылған топтардың құрамында қадағалаумен жұмыс істейтін, ондағы белгілі бір әлеуметтік, тәрбиелік, спорттық қызмет түрлеріне жауапкершілік қамаудағылардың өздеріне жүктелген өзін-өзі басқару жүйесінің тиісті қызмет етуіне кедергі келтірмеуі тиіс.
      59. Для этого заведение должно использовать все исправительные, воспитательные, моральные и духовные силы и виды помощи, которыми оно располагает и которые оно считает подходящими, применяя их с учетом потребностей перевоспитания каждого заключенного.
      59. Бұл үшін мекеме, олардың иелігіндегі және олар жарамды деп санайтын, әрбір қамаудағыны қайта тәрбиелеу қажеттігін ескере отырып қолданатын, барлық түзету, тәрбиелеу, моральдық және рухани күштер мен көмек түрлерін пайдалануы тиіс.
      61. В обращении с заключенными следует подчеркивать не их исключение из общества, а то обстоятельство, что они продолжают оставаться его членами. Общественные организации следует, поэтому, привлекать всюду там, где это возможно, к сотрудничеству с персоналом заведений в целях возвращения заключенных к жизни в обществе. При каждом заведении следует иметь социальных работников, заботящихся о поддержании и укреплении желательных отношений заключенного с его семьей и могущими принести ему пользу социальными организациями. Следует принимать меры для того, чтобы заключенные могли сохранять за собой максимум совместимых с законом и условиями их приговора прав в области их гражданских интересов, социального обеспечения и других социальных льгот.
      61. Қамаудағылармен қарым-қатынаста олардың қоғамнан шығарылғандықтарын емес, қайта қоғам мүшесі болып қала беретіндіктеріне баса назар аударған жөн. Сол себепті мүмкін болған жердің бәрінде қамаудағыларды қоғамдағы өмірге қайтару мақсатында қоғамдық ұйымдарды мекеме қызметкерлері құрамымен ынтымақтасуға тарту қажет. Әрбір мекемеде қамаудағыларға оның жанұясымен жақсы болатын қарым – қатынасты нығайтуға және қолдауға қамқолық көрсететін әлеуметтік қызметкерлер мен оларға пайда келтіретін әлеуметтік ұйымдар болғаны жөн. Қамаудағылардың азаматтық мүдделері, әлеуметтік қамту және басқа әлеуметтік жеңілдіктер саласында заңға және олардың үкімімен сәйкес құқықтардың ең көбін сақтап қалуға арналған шаралар алған дұрыс.
      62. Медицинские службы заведения должны выявлять все физические и психические заболевания или недостатки, могущие воспрепятствовать перевоспитанию заключенного, и заботиться об их извлечении. С этой целью заведения должны иметь возможность обеспечивать все необходимое медицинское, хирургическое и психиатрическое обслуживание.
      62. Мекеменің медициналық қызметтері барлық дене және психикалық ауруларды немесе қамаудағыны қайта тәрбиелеуге кедергі келтіретін кемшіліктерді анықтауға және оларды табуды ойлауы керек. Осы мақсатта мекемелерде барлық қажетті медициналық, хирургиялық және психиатрлық қызметті қамтамасыз ететін мүмкіндік болуы тиіс.
      2) В этих заведениях необязательно принимать одинаковые меры безопасности для каждой группы. Желательно даже градуировать строгость этих мер в зависимости от группы. Наиболее благоприятные условия перевоспитания тщательно отбираемых заключенных существуют в открытых заведениях, где упор делается не на физические средства предотвращения побегов, а на самодисциплину.
      2) Бұндай мекемелерде әрбір топ үшін бірдей қауіпсіздік шараларын алу міндетті емес. Топтарға байланысты бұл шаралардың қатаңдығын бөліктеу дұрыс. Мұқият іріктелген қамаудағыларды қайта тәрбиелеудің ең қолайлы жағдайы қашуды болдырмаудың физикалық құралдарына емес, өзін тәртіпте ұстай білушілікке баса назар аударатын ашық мекемелерде болады.
      70. В каждом заведении следует иметь систему льгот и разрабатывать различные методы обращения с разными категориями заключенных, чтобы поощрять их к хорошему поведению, развивать в них чувство ответственности, прививать им интерес к их перевоспитанию и добиваться их сотрудничества.
      70. Әрбір мекемеде жеңілдіктер жүйесі болуы және қамаудағыларды жақсы тәртіпке ынталандыру, олардың бойында жауапкершілік сезімін дамыту, олардың қайта тәрбиеленуге деген ынтасын баулу және әр түрлі санаттағы қамаудағыларға қараудың түрлі әдістерін жасақтау керек.
      2) Рабочее время следует распределять таким образом, чтобы заключенные имели по крайней мере один день отдыха в неделю и располагали временем, достаточным для учебы и других видов деятельности, необходимых для их перевоспитания.
      2) Жұмыс уақытын қамаудағылар аптасына кем дегенде бір күн демалысы және олардың қайта тәрбиеленуі үшін қажетті оқу мен басқа да қызметтерге жеткілікті уақыты болатындай етіп бөлу керек.
      полагая, что такое сотрудничество должно способствовать достижению целей правосудия и возвращению лиц, отбывающих наказание, к нормальной жизни в обществе,
      Бұндай ынтымақтастық қылмыстық әділ сот мақсатына қол жеткізуге және жаза өтеушілерді қоғамдағы қалыпты өмірге қайта оралуына қолдау жасайды деп ойлап,
Соответствующие положения раздела А части II также применимы в тех случаях, когда их применение может принести пользу этой особой группе лиц, помещенных под стражу, при условии, что не будут приниматься меры, подразумевающие, что методы исправления или перевоспитания применимы в отношении лиц, не осужденных за какое-либо уголовное преступление.
      ІІ бөлім, А тарауының тиісті қағидалары, оларды қолданғанда бұл ерекше топтағы тұтқынға алынған тұлғаларға пайда келтіретін болса және қандай да бір қылмыстық іс үшін сотталмаған тұлғаларға қатысты қайта тәрбиелеу немесе түзету әдістерін қолдануды ұйғаратын шаралар алынбайды деген жағдайда, қолдануға жарамды.
      вновь подтверждая веру в права человека и основные свободы, а также в принципы мира, достоинства и ценности человеческой личности и социальной справедливости, провозглашенные в Уставе,
      Жарғыда жарияланған адам құқықтары мен негізгі бостандықтарына, сондай-ақ әлемдік қағидаларға, адамның жеке басы мен әлеуметтік әділдіктің артықшылықтары мен құндылықтарына сенімін қайта растай отырып,
      7. Если вследствие серьезного характера инвалидности умственно-отсталое лицо не может надлежащим образом осуществлять все свои права или же возникает необходимость в ограничении или аннулировании некоторых или всех таких прав, то процедура, применяемая в целях такого ограничения или аннулирования, должна предусматривать надлежащие правовые гарантии от любых злоупотреблении. Эта процедура должна основываться на оценке квалифицированными специалистами общественно полезных возможностей умственно отсталого лица, а также предусматривать периодический пересмотр и право апелляции в высшие инстанции.
      7. Мүгедектілік сипаты ауыр болу салдарынан ақыл-есі кем тұлға өзінің барлық құқықтарын тиісті түрде жүзеге асыра алмаса немесе осындай құқықтардың кейбірін немесе барлығын шектеу немесе жоққа шығару қажеттілігі туындаған жағдайда, онда мұндай шектеулер немесе жоққа шығару рәсімдері мақсатында қолданылатын іс-шаралар кез-келген асыра пайдаланулардан қорғау үшін тиісті түрдегі құқықтық кепілдіктерді де қарастыруы қажет. Мұндай іс-шаралар білікті мамандардың ақыл-есі кем тұлғаның қоғамға пайдалы барлық мүмкіндіктерін бағалауына негізделіп, жоғарғы инстанцияларға белгілі бір мерзім аралығында қайта қарауға өтініш беру және апелляция беру құқығы да қарастырылуы тиіс.
      подчеркивая взаимозависимость экономического и социального развития в рамках более широкого процесса роста и преобразования, а также значение стратегии комплексного развития, которая полностью учитывает социальные аспекты на всех стадиях,
      өсім мен қайта құрудың аса кең үрдісі шеңберінде экономикалық және әлеуметтік дамудың өзара тәуелділігіне, сонымен қатар әлеуметтік аспектілерді барлық кезеңдерде толық ескеретін, кешенді даму стратегиясына ерекше көңіл бөліп,
      c) Достижение справедливого распределения национального дохода путем использования, в частности, налоговой системы и государственных расходов в качестве инструмента справедливого распределения и перераспределения дохода для содействия социальному прогрессу;
      c) Әлеуметтік ілгерілеуге қолғабыс болу үшін салық жүйесін және мемлекеттік шығындарды қоса алғанда, табысты әділетті үлестіру және қайта үлестіру құралы ретінде қолдану жолы арқылы ұлттық табысты әділетті бөлуге қол жеткізу
      b) Принятие мер в целях ускорения расширения и улучшения общего профессионального и технического образования, подготовки и переподготовки кадров, что должно обеспечиваться бесплатно на всех уровнях;
      b) Жалпы кәсіби және техникалық білім беруді кеңейту мен жақсартуын тездету, кадрларды дайындау және қайта дайындау мақсатында, бұл барлық деңгейлерде тегін қамтамасыз етілуі тиіс, шараларды қабылдау
      вновь выражая свою признательность Исполнительному комитету Всемирной организации здравоохранения, который постановил на своей шестьдесят третьей сессии в январе 1979 года одобрить принципы, изложенные в докладе, озаглавленном "Разработка кодексов медицинской этики", в приложении к которому содержался проект свода принципов, подготовленный Советом международных медицинских организаций и озаглавленный "Принципы медицинской этики, относящиеся к роли работников здравоохранения в защите лиц от пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения и наказания",
      1979 жылғы қаңтардағы өзінің алпыс үшінші сессиясында қосымшасында Халықаралық медициналық ұйымдар кеңесімен әзірленіп, «Азаптау немесе басқа қатыгез, адамгершілікке жатпайтын немесе қадір-қасиетті қорлайтын қарым-қатынас пен жазалаудың түрлеріне шалдыққан тұлғалардың қорғанысындағы денсаулық сақтау саласы қызметкерлірінің рөліне қатысты медициналық этика принциптері» деп аталған принциптер жиынтығының жобасы бар «Медициналық этика кодексін әзірлеу» деп аталған баяндамада атап айтылған принциптерді мақұлдауды қаулы еткен Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының Атқарушы комитетіне қайта алғысын білдіре отырып,
      a) регулярно проводит пересмотр Минимальных стандартных правил с целью разработки новых норм, стандартов и процедур, применяемых для обращения с лицами, лишенными свободы;
      a) бас бостандығынан айырылған адамдармен қарым-қатынас кезінде қолданылатын стандарттар мен іс-шаралардың жаңа нормаларын дайындау мақсатында Ең төмнегі стандарттық ережелерге үнемі қайта қарау жүргізеді
      b) преобразуют приговор, заменяя санкцию, наложенную государством вынесения приговора, санкцией, предписываемой за соответствующее преступление законодательством государства исполнения приговора.
      b) Үкім шығарған мемлекеттің санкциясын үкімді орындау мемлекетінің санкциясына қайта түрлендіреді.
      17. Для государства исполнения приговора установленные факты, насколько они явствуют из судебного решения, вынесенного государством приговора, имеют обязательную силу. Таким образом, пересматривать приговор правомочно только государство вынесения приговора.
      17. Үкімді орындаушы мемлекет үшін бекітілген фактілер, үкімді шығарушы мелекеттің сот шешімінде айтылғандай міндеттілік күші бар. Сонымен, үкімді қайта қарауға тек үкімді шығарушы мемлекет қана құқылы.
Егер ерітіндінің түсі сары болса, оны суытып, қанық қызғылт түс көрінетін шекті нүктесіне жеткенше, қайта мөліштеу керек.
Если раствор становиться желтым, охладить его и подвергнуть повторному титрированию до достижения предельной точки с четко выраженным розовым цветом.
D88 - 07 (2013 жылы қайта бекітілді)
D88 – 07 (повторно утвержден в 2013 г.)
Жақшадағы нөмірі ең соңғы қайта бекіту күнін көрсетеді.
Номер в скобках указывает на год самого последнего повторного утверждения.
Кинематикалық мәндер D2161 рәсімінде көрсетілген қайта есептеу кестесінің көмегімен Сейболттың әмбебап вискозиметрі мен «Фурол» вискозиметрі бойынша тұтқырлық мәндеріне түрлендіріледі.
Кинематические значения преобразуются в значения вязкости по универсальному вискозиметру и вискозиметру «Фурол» Сейболта с помощью таблиц пересчета, представленных в Процедуре D2161.
D56 - 05 (2010 жылы қайта бекітілді)
D56 - 05 (повторно утвержден в 2010 г.)
Бір температура кезінде калибрленген пикнометрді басқа температура кезінде қайта калибрлеусіз қолдануға болмайды.
Пикнометр, калиброванный при одной температуре, не может быть использован без повторной калибровки при другой температуре.
8.11 Тостағанды 20 мин-тан кем емес уақыт ішінде 775 ± 25 °С температурасы кезінде қайта қыздырып, оны тиісті контейнерде (4-ескерту) салқындатып, қайтадан өлшеу қажет.
8.11 Повторно нагреть чашку при температуре 775 ± 25 °С в течение не менее 20 мин, охладить в соответствующей емкости (Примечание 4), и повторно взвесить.
D323 - 08 (2014 жылы қайта бекітілді)
D323 - 08 (повторно утвержден в 2014 г.)
Егер ерітіндінің түсі сары болса, оны суытып, қанық қызғылт түс көрінетін шекті нүктесіне жеткенше, қайта мөліштеу керек.
Если раствор становиться желтым, охладить его и подвергнуть повторному титрированию до достижения предельной точки с четко выраженным розовым цветом.
D88 - 07 (2013 жылы қайта бекітілді)
D88 – 07 (повторно утвержден в 2013 г.)
Жақшадағы нөмірі ең соңғы қайта бекіту күнін көрсетеді.
Номер в скобках указывает на год самого последнего повторного утверждения.
Кинематикалық мәндер D2161 рәсімінде көрсетілген қайта есептеу кестесінің көмегімен Сейболттың әмбебап вискозиметрі мен «Фурол» вискозиметрі бойынша тұтқырлық мәндеріне түрлендіріледі.
Кинематические значения преобразуются в значения вязкости по универсальному вискозиметру и вискозиметру «Фурол» Сейболта с помощью таблиц пересчета, представленных в Процедуре D2161.
      провозглашает настоящую Всеобщую декларацию прав человека в качестве задачи, к выполнению которой должны стремиться все народы и государства с тем, чтобы каждый человек и каждый орган общества, постоянно имея в виду настоящую Декларацию, стремились путем просвещения и образования содействовать уважению этих прав и свобод и обеспечению, путем национальных и международных прогрессивных мероприятий, всеобщего и эффективного признания и осуществления их как среди народов государств-членов Организации, так и среди народов территорий, находящихся под их юрисдикцией.
      Адам құқықтарының жалпыға бірдей Декларациясын бүкіл халықтар мен мемлекеттердің ұмтылыстары арқылы әр адаммен қатар, қоғамның әр органы осы декларацияны үнемі жадында тұтып, білім беру және ағарту жұмыстары арқылы осы құқықтар мен бостандықтарды қадір тұтуға ықпал жасап, ұлттық халықаралық шаралар арқылы Ұйымның мүше-мемлекеттерінің халықтарымен қоса, олардың юрисдикциясына қарасты территориялардың халықтары арасында да, жалпыға бірдей тиімді түрде танылып, жүзеге асырылуы үшін алға қойылған мақсат ретінде жария етіп отыр.
      1. Каждый человек имеет право принимать участие в управлении своей страной непосредственно или через посредство свободно избранных представителей.
      1. Әр адамның, өз елін басқару ісіне тікелей өзі, немесе ерікті түрде сайланған өкілдері арқылы қатысуға құқығы бар.
      Все люди равны перед законом и имеют право, без всякого различия, на равную защиту закона. Все люди имеют право на равную защиту от какой бы то ни было дискриминации, нарушающей настоящую Декларацию, и от какого бы то ни было подстрекательства к такой дискриминации.
      Заң алдында жұрттың бәрі тең және де заң арқылы алаланбай, бірдей тең қорғалуға құқылы. Барлық адам осы Декларацияның ережелерін бұзатын кемсітуден және кемсітуге арандатушылықтың барлық түрінен тең қорғалуға құқылы.
      Каждый человек имеет право на эффективное восстановление в правах компетентными национальными судами в случаях нарушения его основных прав, предоставленных ему конституцией или законом.
      Әр адам, конституциямен, немесе заңмен берілген негізгі құқықтары бұзылған жағдайда, құқығын құзыретті ұлттық сот арқылы тиімді түрде қалпына келтіруге құқылы.
      Каждый человек, для определения его прав и обязанностей и для установления обоснованности предъявленного ему уголовного обвинения, имеет право, на основе полного равенства, на то, чтобы его дело было рассмотрено гласно и с соблюдением всех требований справедливости независимым и беспристрастным судом.
      Әр адам, өзінің құқықтары мен міндеттерін анықтап, өзіне тағылған қылмыстық айыптаудың негізділігін белгілеу үшін, ісі толық теңдік негізінде, әділеттік талаптарға сай, тәуелсіз және әділ сот арқылы ашық қаралуына құқығы бар.
      Каждый человек имеет право на свободу убеждений и на свободное выражение их; это право включает свободу беспрепятственно придерживаться своих убеждений и свободу искать, получать и распространять информацию и идеи любыми средствами и независимо от государственных границ.
      Әр адам наным-сенім бостандығына және өз көзқарасын еркін білдіруіне құқығы бар; бұл құқық өз наным-сенімін кедергісіз ұстану еркіндігін және мемлекеттік шекаралар тәртібіне тәуелді болып қалмай, ақпараттар мен идеяларды еркін іздеп, кез-келген құралдар арқылы тарату бостандығын да қамтиды.
      3. Воля народа должна быть основой власти правительства; эта воля должна находить себе выражение в периодических и нефальсифицированных выборах, которые должны проводиться при всеобщем и равном избирательном праве путем тайного голосования или же посредством других равнозначных форм, обеспечивающих свободу голосования.
      3. Халықтың еркі үкімет билігінің негізі болуы тиіс: бұл ерік мерзімді және бұрмаланбаған сайлау арқылы жүзеге асырылуы тиіс. Сайлау жалпыға бірдей тең сайлау құқығы негізінде, жасырын дауыс беру жолымен, немесе осы сияқты сайлау бостандығын қамтамасыз ететін басқа да, осы мәндес әдістер арқылы өткізілүі тиіс.
      Каждый человек, как член общества, имеет право на социальное обеспечение и на осуществление необходимых для поддержания его достоинства и для свободного развития его личности прав в экономической, социальной и культурной областях через посредство национальных усилий и международного сотрудничества и в соответствии со структурой и ресурсами каждого государства.
      Әр адам, қоғам мүшесі ретінде, әлеуметтік жағынан қамсыздандырылуына және оның қадір-қасиеті қолдау табуына, жеке басы еркін кемелденуіне қажетті экономикалық, әлеуметтік және мәдени салалар бойынша құқықтары әрбір мемлекеттің құрылымы мен ресурстарына сай, ұлттық ыкпал және халықаралық ынтымақтастық арқылы жүзеге асырылуына құқығы бар.
      3. Каждый работающий имеет право на справедливое и удовлетворительное вознаграждение, обеспечивающее достойное человека существование для него самого и его семьи, и дополняемое, при необходимости, другими средствами социального обеспечения.
      3. Жұмыс істеп жүрген әр адам өзінің және отбасының ылайықты өмір сүруін қамтамасыз ететіндей әділ және қанағаттанарлық, және, қажет болған кезде, басқа әлеуметтік қамсыздандыру құралдары арқылы толықтырылып отыратын, сый-сияпатқа құқылы.
      сознавая, что государства - участники Международных пактов о правах человека обязуются обеспечить осуществление прав, провозглашенных в этих пактах, без какой - либо дискриминации в отношении расы, цвета кожи, пола, языка, религии, политических или иных убеждений, национального или социального происхождения, имущественного положения, рождения или иного обстоятельства,
      Адам құқықтарының жалпыға бірдей Декларациясын бүкіл халықтар мен мемлекеттердің ұмтылыстары арқылы әр адаммен қатар, қоғамның әр органы осы декларацияны үнемі жадында тұтып, білім беру және ағарту жұмыстары арқылы осы құқықтар мен бостандықтарды қадір тұтуға ықпал жасап, ұлттық халықаралық шаралар арқылы Ұйымның мүше-мемлекеттерінің халықтарымен қоса, олардың юрисдикциясына қарасты территорялардың халықтары арасында да, жалпыға бірдей тиімді түрде танылып, жүзеге асырылуы үшін алға қойылған мақсат ретінде жария етіп отырып,
      Усыновление за границей должно, как правило, производиться через компетентные органы или учреждения с применением гарантий и норм, аналогичных тем, которые действуют при усыновлении в стране происхождения. Ни в коем случае усыновление не должно приводить к получению сторонами, принимающими участие в усыновлении, неоправданных финансовых выгод.
      Шетелге асырап алу, әдетте, асырап алу кезінде шыққан мемлекетте әрекет етуші кепілдемелер және нормалардың қолданылуымен, құзіретті органдар немесе мекемелер арқылы жүзеге асырылады. Еш бір жағдайда асырап алу асырап алуға қатысушы тараптардың ақталмаған қаржылық пайдаларына әкелмеу керек.
      При усыновлении за границей через лиц, выступающих в качестве представителей будущих приемных родителей, особое внимание должно уделяться вопросу защиты правовых и социальных интересов ребенка.
      Шетелге асырап алу болашақ асырап алушы ата-аналардың өкілі арқылы жүргізілген кезде баланың құқықтық және әлеуметтік мүдделерін қорғау мәселелеріне басты назар аударылу қажет.
      5. В тех случаях, когда это необходимо, следует создать и укрепить судебные и административные механизмы, с тем чтобы обеспечить жертвам возможность получать компенсацию с помощью официальных или неофициальных процедур, которые носили бы оперативный характер, являлись бы справедливыми, недорогостоящими и доступными. Жертв, стремящихся получить компенсацию с помощью таких механизмов, следует информировать об их правах.
      5. Қажет болған жағдайларда құрбандарға жедел әрі әділ түрде, қымбатқа түспейтін және қол жетімді түрде ресми немесе ресми емес рәсімдер арқылы өтемақы алу мүмкіндігін қамтамасыздандыру мақсатында соттық және әкімшілік механизмдерді құрып, оларды бекіту қажет. Осындай механизмдер көмегімен өтемақы алуға тырысқан құрбандарға олардың құқықтары туралы хабарлау қажет.
      6. Следует содействовать тому, чтобы судебные и административные процедуры в большей степени отвечали потребностям жертв путем:
      6. Соттық және әкімшілік іс-шаралардың көбінесе құрбандар қажеттіліктеріне мынай жолдар арқылы жауап беруге қолғабыс ету қажет:
      13. Инвалиды, их семьи и их общины должны быть полностью информированы всеми имеющимися средствами о правах, содержащихся в настоящей Декларации.
      13. Мүгедектер, олардың отбасылары мен қоғамдастықтары осы Декларацияда берілген құқықтар туралы барлық мүмкін болатын құралдар арқылы толықтай ақпараттандырылуы тиіс.
      напоминая, что в преамбуле к Уставу ЮНЕСКО, принятому 16 ноября 1945 г., говорится, что "только что закончившаяся ужасная мировая война стала возможной вследствие отказа от демократических принципов уважения достоинства человеческой личности, равноправия и взаимного уважения людей, а также вследствие насаждаемой на основе невежества и предрассудков доктрины неравенства людей и рас" и, что, согласно статье I упомянутого Устава, ЮНЕСКО "ставит себе задачей содействовать укреплению мира и безопасности путем расширения сотрудничества народов в области образования, науки и культуры в интересах обеспечения всеобщего уважения справедливости, законности и прав человека, а также основных свобод, провозглашенных в Уставе Организации Объединенных Наций, для всех народов без различия расы, пола, языка или религии",
      1945 жылдың 16 қарашасында қабылданған ЮНЕСКО Жарғысының кіріспе сөзбасында «енді ғана біткен сұрапыл дүниежүзілік соғыс адамның жеке бсының абыройын құрметтеу, құқықтар теңдігін және адамдардың өзара сыйластығын сақтау секілді демократиялық ұстанымдарынан бас тарту салдарынан, сонымен қатар надандық пен жалған нанымдардың негізінде үстемдік еткен адамдар мен нәсілдердің теңсіздік доктринасының салдарынан орын алды» делінгенін, және де аталған Жарғының 1 бабына сәйкес ЮНЕСКО «нәсіл, жыныс, тіл және дін айырмашылықтарын есепке алмай барлық халықтар үшін бірдей әділдікті, заңдылықты және адам құқықтарының жалпыға ортақ құрметтелуін, Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысында жарияланған негізгі бостандықтарды қамтамасыздандыру мүддесіне орай білім, ғылым және мәдениет салаларында халықтардың ынтымақтастығын кеңейту арқылы бейбітшілік пен қауіпсіздікті нығайту мақсатында көмек көрсету міндеттерін алдына қоятынын» еске сала отырып,
      Наряду с политическими, экономическими и социальными мерами, право является одним из основных средств обеспечения равенства личности в достоинстве и правах и пресечения всякой пропаганды, организации и практики, которые основаны на идеях или теориях так называемого превосходства расовых или этнических групп или которые пытаются оправдать или поощрять расовую ненависть и дискриминацию в какой бы то ни было форме. Государствам следует принимать соответствующие юридические меры и обеспечивать их проведение в жизнь и осуществление через все свои службы с должным учетом принципов, изложенных во Всеобщей декларации прав человека. Эти юридические меры должны вписываться в политические, экономические и социальные рамки, способные содействовать их осуществлению. Физические и юридические лица, общественные или частные организации должны следовать им и всячески способствовать тому, чтобы они были поняты и проводились в жизнь надлежащим образом.
      Саяси, экономикалық және әлеуметтік шаралармен қатар, құқық деген жеке тұлғаның абыройы мен құқықтарының теңдігін қамтамасыздандырудың және нәсілдік немесе этникалық топтардың артықшылығын дәріптеу секілді идеялар мен теорияларға негізделген немесе нәсілдік өшпенділік пен дискриминацияны ақтауға немесе көтермелеуге тырысқан кез-келген насихатты, ұйымды және тәжірибені бұлтартпаудың негізгі құралдарының бірі болып табылады. Мемлекет адам құқықтарының Жалпыға ортақ декларациясында берілген барлық қағидаларды тиісінше ескере отырып өзінің барлық қызметтері арқылы тиісті заңнамалық шараларды қолданып, олардың жүргізілуі мен күнделікті өмірде қолданылуын қамтамасыз етуі қажет. Бұл заңнамалық олардың жүзеге асырылуына септігін тигізетін шаралар саяси, экономикалық және әлеуметтік шектен аспауы тиіс. Жеке және заңды тұлғалар, қоғамдық немесе жеке ұйымдар сол заңдарды ұстануы тиіс және де көпшілікке түсінікті болып, тиісті түрде күнделікті өмірде қолданылуына мүмкіндігінше күш салуға міндетті.
      2. Особые меры должны приниматься в целях обеспечения равенства в достоинстве и правах отдельных лиц и групп людей везде, где это необходимо, не допуская того, чтобы эти меры принимали характер, который мог бы казаться дискриминационным в расовом отношении. В этой связи особое внимание следует уделять расовым или этническим группам, находящимся в неблагоприятных социальных или экономических условиях, с тем чтобы обеспечить им на основе полного равенства, без дискриминации и ограничений защиту путем принятия законов и постановлений, а также пользование существующими социальными благами, в частности в отношении жилья, обеспечения работой и здравоохранения, уважать самобытность их культуры и их ценностей, содействовать, в частности посредством образования, их социальному и профессиональному прогрессу.
      2. Жеке тұлғалар мен адамдар топтарының абыройы мен құқықтарының теңдігін қамтамасыздандыру мақсатында қажет болған барлық жерде тиісті шаралар қолданылуы тиіс, алайда аталмыш шаралардың нәсілдік жағынан дискриминациялық сипат танытуына жол берілмеуі тиіс. Сондықтан да қолайсыз әлеуметтік немесе экономикалық жағдайларға тап болған нәсілдік немесе этникалық топтарға ерекше назар аударылуы қажет, себебі зңдар мен қаулылар қабылдау арқылы оларға дискриминация мен шектеулерсіз толыққанды теңдік негізінде қорғау, сондай-ақ тұрғын үй, жұмыспен, денсаулық сақтау қызметтерімен қамтамасыздандыру, өзіндік мәдениет пен құндылықтарын құрметтеу, білім беру арқылы олардың әлеуметтік және кәсіптік ілгерілеуіне ат салысу секілді әлеуметтік игіліктерді пайдалануын қамтамасыз ету қажет.
      Международные, всемирные или региональные правительственные и неправительственные организации призваны сотрудничать и помогать в рамках своей компетенции и своих возможностей полному и всеобщему осуществлению принципов, провозглашенных в настоящей Декларации, содействуя таким образом законной борьбе всех людей, рожденных равными в достоинстве и правах, против тирании и угнетения расизма, расовой сегрегации, апартеида и геноцида, с тем чтобы все народы мира были навсегда освобождены от этих бедствий.
      Халықаралық, дүниежүзілік немесе аймақтық үкіметтік және үкіметтік емес ұйымдар өз құзіреттері мен мүмкіндіктері аясында осы Декларацияда жарияланған ұстанымдардың жалпылама және толыққанды жүзеге асырылуына ат салысып, сол арқылы әлемнің барлық халықтары мұндай сорақылықтардан біржолата арылу мақсатында теңдей абырой мен құқықтармен дүниеге келген барлық адамдардың нәсілшілдіктің, нәсілдік сегрегацияның, апартеид пен геноцидтің қанауына қарсы заңды күреске өз үлесін қоса отырып біріге қызмет етуі тиіс
      Тем самым они призывают к бдительности и критическому отношению к этим попыткам, направленным на то, чтобы разработать якобы научно-обоснованный расизм. Современная расистская мысль часто преподносится как строгая наука, но на самом деле она ограничивается тем, что неправильно использует терминологию и научные факты.
      Сол арқылы олар ғылыми түрде негізделген нәсілшілдікті жасап шығаруға бағытталған талпыныстарға деген қырағы әрі сын көзбен қарауға шақырады. Заманауи нәсілдік пікір қатаң бір ғылым түрінде ұсынылады, алайда шын мәнінде, ол терминология мен ғылыми деректерді бұрыс бағытта пайдаланумен шектеледі.
      ".... пытка означает любое действие, посредством которого человеку намерено причиняется сильная боль или страдание, физического или умственного, со стороны официального лица или по его подстрекательству с целью получения от него или от третьего лица информации или признаний, наказания его за действия, которые он совершил, или в совершении которых подозревается, или запугивания его или других лиц. В это толкование не включаются боль или страдание, возникающие только из - за законного лишения свободы, ввиду состояния, присущего этому, или вследствие этого, в той степени, насколько это совместимо с Минимальными стандартными правилами обращения с заключенными";
      «... азаптау адамға қасақана қатты жапа шектіру немесе азап көрсету, денесіне немесе санасына,одан немесе үшінші жақ тұлғадан ақпарат алу немесе мойындату, жасаған іс-әрекеті үшін немесе жасады деп күдіктеніп жазалау немесе оны немесе басқа адамдарды қорқыту мақсатында ресми тұлға тарапынан немесе айдап салу арқылы орындалатын кез-келген іс-әрекетті білдіреді. Бұл анықтама құрамына Минималды стандартты қамауға алынғандармен қарым-қатынас ережелеріне барынша сәйкес тек қана заңды түрде бас бостандығынан айырылу салдарынан және осындай жағдайға тап болу әсерінен немесе салдарынан туындайтын жапа немесе азап».
      В правиле 8 подчеркивается важность обеспечения права несовершеннолетнего на конфиденциальность. Молодежь особенно болезненно реагирует на нанесение ущерба репутации. Результаты криминологических исследований по вопросу о нанесении ущерба репутации свидетельствуют об отрицательных последствиях (различного рода), связанных с постоянным применением по отношению к молодым лицам таких определений, как "правонарушитель" или "преступник".
      8 қағидада кәмелетке толмаған құқық бұзушының құпиялылыққа құқығының маңыздылығы нақтыланған. Жастар абыройына келген нұқсанды айрықша ауыр қабылдайды. Криминологиялық зерттеулердің қорытындысы бойынша, «құқық бұзушы» немесе «қылмыскер» деген атақтың жастарға қолданылуы арқылы абыройына нұқсан келтірудің теріс салдарлары (әртүрлі) көп болады екен.
      В правиле 11.3 подчеркивается важное значение обязательного согласия несовершеннолетнего нарушителя (или его родителей, или опекуна), на рекомендованную форму прекращения дела. (Без такого согласия прекращение дела с передачей его службам общины противоречило бы Конвенции об упразднении принудительного труда). (Конвенция № 105, принятая Генеральной конференцией Международной организации труда на ее сороковой сессии 25 июня 1957 года. Что касается текста Конвенции, см. сноску 67). Однако такое согласие не должно восприниматься как нечто неоспоримое, поскольку оно может иногда быть дано несовершеннолетним в состоянии отчаяния. В правиле подчеркивается, что следует свести к минимуму возможность принуждения и запугивания на всех уровнях процесса прекращения дела. Несовершеннолетние не должны чувствовать, что на них оказывается давление (например, чтобы избежать судебного процесса), или подвергаться давлению с целью получения согласия на ту или иную форму прекращения дела. Поэтому предлагается разработать положение об объективной оценке уместности вынесения решений, касающихся молодых правонарушителей, "компетентным органом власти на основании заявления" ("компетентный орган власти" может быть иным, нежели тот, о котором говорится в правиле 14).
      11.3 қағидасында кәмелетке толмаған құқық бұзушының ұсынбалы үлгіде толтырылған келісімінің маңыздылығы баса көрсетілген (ата-анасының, қамқоршысының келісімі). (Мұндай келісімсіз істі басқа ұйымдарға тапсыру арқылы тоқтату Еріксіз еңбекті жою Конвенциясына қайшы келер еді). (Халықаралық еңбек ұйымының Бас конференциясының қырықыншы сессиясында 1957 жылы 25 маусымда қабылданған № 105 Конвенция, Конвенция мәтініне қатысты 67 сілтемені қараңыз). Алайда, мұндай келісім талассыз нәрсе ретінде қабылданбауы керек, себебі кейде кәмелетке толмаған құқық бұзушының торығу сезіміне байланысты берілген болуы мүмкін. Ережелерде істі тоқтатудың барлық кезеңінде күштеу және қорқыту тәсілдерін барынша болдырмау керектігі баса айтылған. Кәмелетке толмаған құқық бұзушылар өздеріне қысым көрсетіліп жатыр деп (сот процесін болдырмау үшін) немесе істі тоқтату келісімін алу мақсатында қысымға түсіп жатырмын деп санамау керек. Сондықтан, кәмелетке толмаған құқық бұзушыларға қатысты «арыз негізінде құзырлы орган» («құзырлы орган» ретінде 14 қағидада көрсетілгеннен басқа тұлға бола алады) шығаратын шешімнің орындылығының әділ бағасы туралы ережені әзірлеу ұсынылады.
      В правиле 11.4 рекомендуется положение, содержащее эффективные альтернативы отправлению правосудия в отношении несовершеннолетних в форме прекращения дела с передачей его в общину. Особенно рекомендуются программы, в которых предусматривается урегулирование посредством реституции потерпевшему и принятия мер с целью исключения в будущем нарушений закона посредством осуществления временного надзора и руководства. С учетом конкретных обстоятельств прекращение дела было бы уместным даже в случае совершения более серьезных правонарушений (например, первое правонарушение, деяние, совершенное под давлением приятелей, и т.д.).
      11.4 қағидасында кәмелетке толмаған құқық бұзушының ісін ұйымға тапсыру арқылы тоқтатуға балама әдістер ұсынылады. Әсіресе, жәбірленушіге реституция ұсыну және заңды бұзуды тоқтату мақсатындағы уақытша бақылау мен жетекшілік ету шараларын қолдану бағдарламалары айрықша ұсынылады. Нақты жағдайларды ескергенде, істің тоқтатылуы бұдан да ауыр құқық бұзушылық жасалғанда жүзеге асырылғаны орынды болар еді (мысалға, жолдастарының ықпалында жасалған алғашқы құқық бұзушылық және т.б.).
      Согласуясь с резолюцией 8 шестого Конгресса Организации Объединенных Наций, подпункт b правила 17.1 способствует максимально широкому применению альтернатив заключению, учитывая необходимость удовлетворения конкретных потребностей молодежи. Поэтому следует полностью использовать весь диапазон существующих альтернативных мер и разрабатывать новые альтернативные меры с учетом требований безопасности общества. Максимально широко должна применяться система пробации путем вынесения условных приговоров, отсрочки и исполнения, постановлений советов и других видов решений.
      Біріккен Ұлттар Ұйымының алтыншы Конгресінің 8 қарарына сәйкес, 17.1 қағидасының b тармақшасы жастардың нақты қажеттіліктерін қанағаттандырумен бірге қамауға балама шараларды орындауға барынша ықпал етеді. Сондықтан, қолданыстағы шаралардың барлық өресін толықтай орындау керек және қоғамның қауіпсіздігін талаптарын ескере отырып жаңа балама шараларды жасақтау керек. Пробация жүйесі шартты үкімдерді шығару, уақтты шегеру, кеңес қаулыларын орындау және басқа да шешімдер арқылы барынша кең қолданылуы керек.
      Прогрессивная криминология выступает за предпочтительное использование мер, не предусматривающих содержания в исправительных учреждениях. Установлено, что в лучшем случае имеется незначительная разница в результатах, достигнутых посредством содержания в исправительных учреждениях по сравнению с результатами, достигнутыми без применения этой меры. Многочисленные неблагоприятные последствия для личности, которые, по-видимому, являются неизбежными при любом помещении в исправительное учреждение, совершенно очевидно не могут быть компенсированы исправительной работой. Это особенно справедливо в отношении несовершеннолетних, которые подвержены отрицательным влияниям. Кроме того, негативные последствия, связанные не только с лишением свободы, но и с изоляцией от общества, сказываются на несовершеннолетнем в большей степени, чем на взрослом, поскольку они затрагивают несовершеннолетнего на начальной стадии его развития.
      Ілгерінді криминология бойынша кәмелетке толмаған құқық бұзушыны түзеу мекемесіне орналастыруды талап етпейтін шараларды қолдануды жөн көреді. Түзеу мекемелерінде кәмелетке толмаған құқық бұзушыны ұстау мен осы шараны қолданбау әдісінің беретін нәтижелерінің арасында айырмашылықтың шамалы екендігі анықталған. Тұлғаны түзеу мекемелеріне орналастырудан болатын көптеген жағымсыз салдарлар әлбетте түзеу жұмыстары арқылы өтелмейтіні айдан анық. Бұл әсіресе кері ықпалға түскен кәмелетке толмаған құқық бұзушыларға қатысты әділ шешім болып табылады. Бұдан өзге де, кәмелетке толмаған құқық бұзушының еркіндіктен айырумен және қоғамнан оқшаулаудың себебінен болатын теріс нәтижелер кәмелетке толмаған құқық бұзушыға ересек адамға тигізетін кері әсерден де жоғары болады, себебі бұл кәмелетке толмаған құқық бұзушының бастапқы даму кезінде орын алып отыр.
      3) Там, где это необходимо и осуществимо, заключенному следует предоставлять возможность выступать в свою защиту через переводчика.
      3) Қажетті және жүзеге асуы мүмкін жерлерде қамаудағы адамға өзін қорғау үшін аудармашы арқылы тілдесуге мүмкіндік берілуі керек.
      37. Заключенным следует давать возможность общаться через регулярные промежутки времени и под должным надзором с их семьями или пользующимися незапятнанной репутацией друзьями, как в порядке переписки, так и в ходе посещений.
      37. Қамаудағыларға олардың жанұяларымен немесе беделі төмен емес достарымен белгілі уақыт аралығында және тиісті қадағалаумен хат-хабар алысу, сол сияқты келіп-кету арқылы қарым-қатынас жасауға мүмкіндік беру керек.
      2) Сотрудники мужского пола допускаются в женское отделение только в сопровождении сотрудников женского пола.
      2) Қызметкер-ер адамдарға әйелдер бөліміне тек қызметкер-әйелдердің ере алып жүрулері арқылы ғана кіруге рұқсат етіледі.
      87. Когда это не нарушает принятого в заведении порядка, подследственным заключенным можно разрешать, если они того желают, получать пищу со стороны за их собственный счет, либо через органы тюремной администрации, либо через членов их семей или друзей. В противном случае питание заключенного обеспечивает администрация.
      87. Мекемедегі тәртіпті бұзбайтын болса, тергеудегілерге, егер олар қажет деп тапса, өз есебінен тағамды түрме әкімшілігі органдары арқылы не болмаса жанұя мүшелері немесе достары арқылы сырттан алуға рұқсат етуге болады. Басқа жағдайда қамаудағының тамақтануын әкімшілік қамтамасыз етеді.
      c) активное участие всех элементов общества, в индивидуальном порядке или через ассоциации, в определении и осуществлении общих целей развития в условиях полного уважения основных свобод, закрепленных во Всеобщей декларация прав человека;
      c) Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясында бекітілген негізгі еркіндіктерді толық құрметтеу жағдайларында дамудың жалпы мақсаттарын анықтауда немесе жүзеге асыруда жеке тәртіпте немесе қауымдастықтар арқылы болсын, қоғамның барлық элементтерінің белсенді түрде қатысуы
      Улучшение положения развивающихся стран в международной торговле, в частности путем обеспечения развивающимся странам благоприятных условий торговли и справедливых и выгодных цен для сбыта их товаров, необходимо для того, чтобы дать возможность увеличить национальный доход и способствовать социальному развитию.
      Дамып келе жатқан елдердің халықаралық саудадағы жағдайын, соның ішінде, дамып келе жатқан елдерге сауданың қолайлы жағдайларын және өз тауарларын өткізу үшін әділетті және оңтайлы бағаларды қамтамасыз ету арқылы жақсарту сол елдерге ұлттық табысын молайтуға мүмкіндік туғызу және әлеуметтік дамуға жәрдем беру үшін қажетті болып табылады.
      Социальный прогресс и развитие - общее дело международного сообщества, которое путем согласованных международных действий дополняет национальные усилия, направленные на повышение уровня жизни народов.
      Әлеуметтік ілгерілеу мен даму – бұл халықаралық қауымдастықтың ортақ ісі, ол келісілген халықаралық іс-әрекеттер жолы арқылы халықтардың өмір сүру деңгейін арттыруға бағытталған ұлттық жігерлерді толықтырады.
      На основе принципов, изложенных в настоящей Декларации, для достижения целей социального прогресса и развития требуется мобилизация необходимых ресурсов путем национальных, и международных действий с уделением особого внимания таким средствам и методам, как:
      Осы Декларацияда мазмұндалған принциптер негізінде, әлеуметтік ілгерілеу мен даму мақсаттарына жету үшін ұлттық, халықаралық іс-әрекеттер арқылы қажетті ресурстардың жұмылдырылуы талап етіледі, және төменде аталған амалдар мен тәсілдерге айрықша назар аударылуы тиіс:
      c) Достижение справедливого распределения национального дохода путем использования, в частности, налоговой системы и государственных расходов в качестве инструмента справедливого распределения и перераспределения дохода для содействия социальному прогрессу;
      c) Әлеуметтік ілгерілеуге қолғабыс болу үшін салық жүйесін және мемлекеттік шығындарды қоса алғанда, табысты әділетті үлестіру және қайта үлестіру құралы ретінде қолдану жолы арқылы ұлттық табысты әділетті бөлуге қол жеткізу
      b) Предоставление большей помощи на более благоприятных условиях; выполнение задания по оказанию помощи в объеме не менее 1 процента валового национального продукта (в рыночных ценах) передовых в экономическом отношении стран; общее облегчение условий предоставления займов развивающимся странам путем установления низких процентных ставок на займы и длительных льготных сроков погашения займов, а также гарантия того, что предоставление таких займов будет основываться строго на социально-экономических критериях, не зависящих от каких-либо политических соображений;
      b) Айтарлықтай қолайлы жағдайлар негізінде қомақты көмек көрсету; экономикалық қатынаста озық болып саналатын елдердегі жалпы ұлттық өнімнің (нарықтық бағаларда) 1 пайызынан кем емес мөлшерде көмек көрсету жөніндегі тапсырманы орындау; дамып келе жатқан елдерге займдардың төмен пайыздық ставкаларды орнату және займдарды өтеудің жеңілдігі бар ұзақ мерзімдерді ұсыну арқылы займдарды беру жағдайларын жалпы жеңілдету және осындай займдарды беру қандай да бір саяси пікірлерге тәуелді болмай, қатаң түрде әлеуметтік-экономикалық критерийлерге сүйенетініне кепіл беру
      Государства будут информировать Генерального секретаря Организации Объединенных Наций один раз в пять лет в форме ответов на вопросы анкеты, направляемой Генеральным секретарем, о масштабах осуществления мер и достигнутом прогрессе в отношении применения Минимальных стандартных правил, а также о факторах и трудностях, если такие будут иметь место, влияющих на их применение. Такая анкета должна быть подготовлена в соответствии с особой схемой, быть выборочной и ограничиваться специально отобранными вопросами, с тем чтобы обеспечить глубокий обзор и исследование намеченных проблем. Генеральный секретарь, принимая во внимание доклады правительств, а также другую соответствующую информацию, доступную в рамках системы Организации Объединенных Наций, будет осуществлять подготовку отдельных периодических докладов, касающихся применения Минимальных стандартных правил. Для подготовки этих докладов Генеральный секретарь может также осуществлять сотрудничество со специализированными учреждениями и другими соответствующими межправительственными и неправительственными организациями, имеющими консультативный статус при Экономическом и Социальном Совете. Генеральный секретарь будет передавать вышеупомянутые доклады на рассмотрение Комитету по предупреждению преступности и борьбе с ней, с тем чтобы последний предпринимал дальнейшие соответствующие действия.
      Бас хатшы арқылы жіберілетін Ең төменгі стандартты ережелерді пайдалануға қатысты үрдістегі жетістіктер мен шараларды жүзеге асыру көлемі бойыншамемлекет Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысын сауалнамасының сұрақтарына жауап ретінде бес жылда бір рет ақпараттандырып отырады. Мұндай сауалнама белгіленген сұрақтарды зерттеу мен терең шолуда арнайы іріктелген сұрақтармен шектеліп, ерекше жоспарға сәйкес дайындалуға тиісті. Бас хатшы үкіметтің баяндамаларын, Біріккен Ұлттар Ұйымы жүйесінің көлемінде қол жетімді тиісті ақпараттарды назарға алған кезде, Ең төменгі стандарттық ережелердің қолданысына қатысты басқа да мерзімді баяндамалардың дайындығын жүзеге асырады. Осындай баяндамаларды дайындау үшін Бас хатшы Экономикалық және Әлеуметтік кеңестегі кеңестік дәрежесі бар арнайы мекемелермен және басқа да үкіметаралық және үкіметтік емес ұйымдарға сәйкес келетін мекемелермен қызметтес бола алады. Бас хатшы жоғарыда аталған баяндамаларды тиісті шараларды қолдану үшін Қылмыстың алдын-алу және онымен күрес комитетіне ұсынады.
      Настоящая процедура призвана обеспечить использование программ технической помощи Организации Объединенных Наций и учебных мероприятий региональных институтов Организации Объединенных Наций в качестве косвенных средств применения Стандартных минимальных правил и настоящих процедур их применения. Помимо регулярных учебных курсов для персонала исправительных учреждений, учебных инструкций и т.п., в частности, на уровне директивных органов, необходимо предусмотреть консультации специалистов по вопросам, выдвинутым государствами-членами, включая систему предоставления услуг экспертов заинтересованным государствам. Наличие этой системы предоставления услуг экспертов представляется особенно необходимым в целях применения правил в соответствии с их духом и с учетом социально-экономического строя стран, обращающихся за такой помощью.
      Осы іс-шара Ең төменгі стандарттық ережелер мен оның қолданысының қазіргі іс-шараларының қолданысының жанама жабдықтары ретінде Біріккен Ұлттар Ұйымының техникалық көмек бағдарламасы мен Біріккен Ұлттар Ұйымының аймақтық институттарының оқу іс-шараларын қамтамасыз етуге шақырады. Түзеу мекемесінің қызметкерлеріне арналған мерзімді оқу курстары, оқу нұсқаулықтары және т.б. басқа, әсіресе, директивалық мекеме деңгейінде қызығушылық танытқан мемлекеттерге сарапшылардың қызметін ұсыну жүйесін қоса алғанда, мемлекеттік мүшелер арқылы ұсынылған сұрақтар бойынша мамандардың кеңесін қарастыру қажет. Сарапшылар қызметін ұсыну жүйесінің бар болуы осындай көмек сұраған елдің әлеуметтік-экономикалық қатарын есепке алу мен рухына сәйкес ережені қолдану мақсатында өте қажет.
      1. Следует способствовать возвращению правонарушителей к нормальной жизни в обществе, содействуя как можно более скорому возвращению лиц, осужденных за уголовное преступление за рубежом, в страну их гражданства или постоянного местожительства для отбывания наказания. В соответствии с вышеизложенным государства должны оказывать друг другу самое широкое содействие.
      1. Шет елде қылмытық іс үшін жаза кесілгендердің олардың азаматтығы елдеріне немесе жазасын өтеу үшін тұрғылықты орнына тездетіп қайтуына жәрдемдесу арқылы құқық бұзушылардың қоғамдағы қалыпты өмірге қайтып оралуына мүмкіндік беру керек. Жоғарда айтылғанға сәйкес мемлекеттер бір-біріне кең түрде жәрдем жасауы тиіс.
      a) продолжают обеспечивать исполнение приговора непосредственно или с помощью судебного или административного постановления; или
      a) үкімнің орындалуын қамтамасыз етуді тікелей немесе сот немесе әкімшілік қаулылар арқылы жалғастырады немесе
      26. Любая Договаривающаяся Сторона может денонсировать настоящее соглашение, направив письменное уведомление об этом ___________.
      26. Кез келген келісуші тарап осы келісімді, бұл туралы жазбалай хат жіберу арқылы бекерге шығара алады ___________.
      1 См. Пятый Конгресс Организации Объединенных Наций по предупреждению преступности и обращению с правонарушителями, Женева, 1 - 12 сентября 1975 года: доклад, подготовленный Секретариатом (издание Организации Объединенных Наций, в продаже под N R. 76.IV.2 и исправление), пункт 23.
      *(1) Қараңыз. Құқық бұзушылықтың алдын алу мен құқық бұзушылармен қарым-қатынас туралы Біріккен Ұлттар Ұйымының бесінші Конгресі, Женева, 1975 жылғы 1 - 12 қыркүйек: баяндама, Хатшы арқылы дайындалған (Біріккен Ұлттар Ұйымының басылымы, N R. 76.IV.2 сатылымда), 23-тармақ.
      4 См. Шестой Конгресс Организации Объединенных Наций по предупреждению преступности и обращению с правонарушителями, Каракас, 25 августа - 5 сентября 1980 года: доклад, подготовленный Секретариатом (издание Организации Объединенных Наций, в продаже под N R.81.IV.4), глава I, раздел С.6, пункт 8.
      *(4) Қараңыз. Құқық бұзушылықтың алдын алумен және құқық бұзушылармен қарым-қатынас туралы Біріккен Ұлттар Ұйымының алтыншы Конгресі, Каракас,1980 жылғы 25 тамыз - 5 қыркүйек: баяндама, Хатшы арқылы дайындалған (Біріккен Ұлттар Ұйымының басылымы, N R.81.IV.4 сатылымда), I тарау, С.6-бөлім, 8-тармақ.
      провозглашает настоящую Всеобщую декларацию прав человека в качестве задачи, к выполнению которой должны стремиться все народы и государства с тем, чтобы каждый человек и каждый орган общества, постоянно имея в виду настоящую Декларацию, стремились путем просвещения и образования содействовать уважению этих прав и свобод и обеспечению, путем национальных и международных прогрессивных мероприятий, всеобщего и эффективного признания и осуществления их как среди народов государств-членов Организации, так и среди народов территорий, находящихся под их юрисдикцией.
      Адам құқықтарының жалпыға бірдей Декларациясын бүкіл халықтар мен мемлекеттердің ұмтылыстары арқылы әр адаммен қатар, қоғамның әр органы осы декларацияны үнемі жадында тұтып, білім беру және ағарту жұмыстары арқылы осы құқықтар мен бостандықтарды қадір тұтуға ықпал жасап, ұлттық халықаралық шаралар арқылы Ұйымның мүше-мемлекеттерінің халықтарымен қоса, олардың юрисдикциясына қарасты территориялардың халықтары арасында да, жалпыға бірдей тиімді түрде танылып, жүзеге асырылуы үшін алға қойылған мақсат ретінде жария етіп отыр.
      Все люди равны перед законом и имеют право, без всякого различия, на равную защиту закона. Все люди имеют право на равную защиту от какой бы то ни было дискриминации, нарушающей настоящую Декларацию, и от какого бы то ни было подстрекательства к такой дискриминации.
      Заң алдында жұрттың бәрі тең және де заң арқылы алаланбай, бірдей тең қорғалуға құқылы. Барлық адам осы Декларацияның ережелерін бұзатын кемсітуден және кемсітуге арандатушылықтың барлық түрінен тең қорғалуға құқылы.
      Каждый человек имеет право на эффективное восстановление в правах компетентными национальными судами в случаях нарушения его основных прав, предоставленных ему конституцией или законом.
      Әр адам, конституциямен, немесе заңмен берілген негізгі құқықтары бұзылған жағдайда, құқығын құзыретті ұлттық сот арқылы тиімді түрде қалпына келтіруге құқылы.
      Каждый человек, для определения его прав и обязанностей и для установления обоснованности предъявленного ему уголовного обвинения, имеет право, на основе полного равенства, на то, чтобы его дело было рассмотрено гласно и с соблюдением всех требований справедливости независимым и беспристрастным судом.
      Әр адам, өзінің құқықтары мен міндеттерін анықтап, өзіне тағылған қылмыстық айыптаудың негізділігін белгілеу үшін, ісі толық теңдік негізінде, әділеттік талаптарға сай, тәуелсіз және әділ сот арқылы ашық қаралуына құқығы бар.
      Каждый человек имеет право на свободу убеждений и на свободное выражение их; это право включает свободу беспрепятственно придерживаться своих убеждений и свободу искать, получать и распространять информацию и идеи любыми средствами и независимо от государственных границ.
      Әр адам наным-сенім бостандығына және өз көзқарасын еркін білдіруіне құқығы бар; бұл құқық өз наным-сенімін кедергісіз ұстану еркіндігін және мемлекеттік шекаралар тәртібіне тәуелді болып қалмай, ақпараттар мен идеяларды еркін іздеп, кез-келген құралдар арқылы тарату бостандығын да қамтиды.
      1. Каждый человек имеет право принимать участие в управлении своей страной непосредственно или через посредство свободно избранных представителей.
      1. Әр адамның, өз елін басқару ісіне тікелей өзі, немесе ерікті түрде сайланған өкілдері арқылы қатысуға құқығы бар.
      3. Воля народа должна быть основой власти правительства; эта воля должна находить себе выражение в периодических и нефальсифицированных выборах, которые должны проводиться при всеобщем и равном избирательном праве путем тайного голосования или же посредством других равнозначных форм, обеспечивающих свободу голосования.
      3. Халықтың еркі үкімет билігінің негізі болуы тиіс: бұл ерік мерзімді және бұрмаланбаған сайлау арқылы жүзеге асырылуы тиіс. Сайлау жалпыға бірдей тең сайлау құқығы негізінде, жасырын дауыс беру жолымен, немесе осы сияқты сайлау бостандығын қамтамасыз ететін басқа да, осы мәндес әдістер арқылы өткізілүі тиіс.