ПРИМЕРЫ
сознавая, что по мере совершенствования средств сообщения и развития мирных и дружественных отношений между странами все большее число лиц проживают в странах, гражданами которых они не являются,
Тұратын елдің азаматтары болып табылмайтын тұлғалардың саны көп мемлекеттер арасындағы бейбітшілік және достық қарым-қатынастарды дамыту қоғамдастықтарын жетілдіру іс шараларын назарға ала отырып,
с) правом на равенство перед судами, трибуналами и всеми другими органами и учреждениями, отправляющими правосудие, и, при необходимости, на бесплатную помощь переводчика при уголовном разбирательстве и, когда это предусмотрено законом, при других разбирательствах;
с) барлық заң мекемелері мен заң орындаушылары алдында шетелдіктер тең құқылы және де қажеттіліктер туған жағдайларда олар заңнамалар мен соттық, қылмыстық іс шаралар барысында аудармашылардың тегін көмектерін пайдалана алуға құқылы
признавая далее, что лишь в тех случаях, когда во внутреннем праве государства признан и регулируется какой-либо конкретный институт, будут применяться положения настоящей Декларации, касающиеся данного института, и что эти положения никоим образом не будут затрагивать существующие альтернативные институты в других правовых системах,
іс жүзінде тек қана мемлекеттің ішкі құқығында қандайда бір нақты институт мойындалып және реттелетіндігін, осы институтқа қатысты осы Декларацияның ережелері қолданылатынын және осы ережелер басқа құқықтық жүйелердегі бар балама институттарды ешқалай қозғамайтынын мойындай отырып,
2. Все люди и группы людей имеют право отличаться друг от друга, рассматривать себя как таковых и считаться таковыми. Однако многообразие форм жизни и право на различие ни при каких обстоятельствах не могут служить предлогом для расовых предрассудков; ни юридически, ни фактически они не могут служить оправданием какой бы то ни было дискриминационной практики или основанием политики апартеида, представляющей собой самую крайнюю форму расизма.
2. Барлық адамдар мен топтар бір-бірінен ерекшеленуге, өздерін қалай қабылдауға еріктері қаласа, солай қабылдап, солай санауға құқылы. Алайда, адам өмірінің әралуандылығы мен ерекшелену құқығы ешбір жағдайда нәсілдік нанымдарға сылтау болып; не заңды түрде, не іс жүзінде нәсілшілдіктің аса ауыр түрі болып табылатын апартеид саясатына негіз болуына немесе қандай да болмасын дискриминациялық тәжірибенің ақталуына жол бере алмайды.
7.1. Основные процессуальные гарантии, такие, как презумпция невиновности, право быть поставленным в известность о предъявленном обвинении, право на отказ давать показания, право иметь адвоката, право на присутствие родителей или опекуна, право на очную ставку со свидетелями и их перекрестный допрос и право на апелляцию в вышестоящую инстанцию должны быть гарантированы на всех этапах судебного разбирательства.
7.1. Кінәсіздік презумпциясы, тағылған айып туралы хабардар болу құқығы, түсінік беруден бас тарту құқығы, қорғаушы жалдау құқығы, ата-аналардың немесе қамқоршының қатысуына рұқсат құқығы, куәгерлермен көзбе-көз беттесу құқығы, тұс-тұсынан жауап алу құқығы, жоғары инстанцияға шағымдану құқығы секілді негізгі іс жүргізу кепілдіктері сот ісінің барлық кезеңінде берілуі тиіс.
10.3. Контакты между органами по обеспечению правопорядка и несовершеннолетним правонарушителем осуществляются таким образом, чтобы уважать правовой статус несовершеннолетнего, содействовать благополучию несовершеннолетнего и избегать причинения ей или ему ущерба, с должным учетом обстоятельств дела.
10.3. Құқықтық қамту органдары мен кәмелетке толмаған құқық бұзушылар арасындағы байланыс кәмелетке толмаған құқық бұзушының құқықтық мәртебесіне құрметпен, оның игілігі үшін, және іс жағдайларын ескерумен, оған зардап келтірместей тәртіпте орнатылады.
Прекращение дела, в том числе изъятие его из ведения уголовного правосудия и часто передача вспомогательным службам общины, обычно практикуется на официальной и неофициальной основе во многих правовых системах. Эта практика позволяет ограничить негативные последствия процедуры отправления правосудия в отношении несовершеннолетних (например, клеймо судимости и приговора). Во многих случаях наилучшие результаты дает невмешательство со стороны компетентных органов власти. Таким образом, прекращение дела в самом начале без передачи его альтернативным (социальным) службам может дать оптимальный результат. Это особенно касается дел, не связанных с серьезным нарушением, и когда семья, школа или другие институты, осуществляющие неофициальный социальный контроль, уже приняли или намерены принять надлежащие конструктивные меры воздействия.
Істі тоқтату, оның ішінде оны қылмыстық іс жүргуізуден алып тастау және жиі орын алатын қосымша қызметтерге тапсыру тәжірибесі көптеген құқықтық жүйелерде ресми және бейресми негізде қолданылып жүр. Бұл тәжірибе кәмелетке толмаған құқық бұзушылардың ісіне сот төрелігін орындауға қатысьы теріс салдарларды шектеуге мүмкіндік береді (мысалға сотталғандығы мен жазасы туралы дақпырт). Көптеген жағдайларда іске құзырлы ұйымдардың араласпаса, ең жақсы нәтижеге жетуге болады. Осылайша, істі басынан балама (әлеуметтік) қызметтерге тапсырмастан тоқтату оң нәтижелерге әкеледі. Бұл әсіресе, ауыр құқықтық бұзушылықтарға байланысты емес және отбасы, мектеп, немесе басқа институттар тиісті ықпалшараларды қолдануға ниетті істерге қатысты.
16.1. Во всех случаях, за исключением мелких правонарушений, до вынесения компетентным органом власти окончательного решения, предшествующего приговору, необходимо тщательно изучить окружение и условия, в которых живет несовершеннолетний, или обстоятельства, при которых было совершено правонарушение, с тем чтобы содействовать вынесению компетентным органом власти разумного судебного решения по делу.
16.1. Ұсақ құқық бұзушылықтан өзге барлық жағдайларда, құзіретті орган түпкілікті үкімін шығарғанға дейін, кәмелетке толмаған құқық бұзушының айналасын, ол өмір сүріп жатқан шарттарды, немесе құқық бұзушылық жасалған уақыттағы шарттарды іс бойынша орынды шешім шығаруға ықпалдасу үшін толықтай зерттеу керек.
Право на прекращение в любой момент судебного разбирательства (правило 17.4) является отличительной чертой, присущей практике обращения с несовершеннолетними правонарушителями в отличие от взрослых. В любое время компетентному органу власти могут стать известны обстоятельства, которые позволят считать полное прекращение вмешательства наилучшим решением по делу.
Сот от ісін кез-келген уақытта тоқтату құқығы (17.4) кәмелетке толмаған құқық бұзушылармен қарым-қатынас тәжірибесін ересектермен қарым-қатынас тәжірибесінен ажырататын белгі болып табылады. Құзіретті орган іс бойынша ең игі шешімді қабылдауына себеп болатын жағдайлар туралы кез-келген уақытта хабардар бала алады.
20.1. Любое дело несовершеннолетнего с самого начала следует вести быстро, не допуская каких-либо ненужных задержек.
20.1. Кәмелетке толмаған құқық бұзушыға қатысты кез-келген іс басынан бастап жедел орындалуы тиіс және ешқандай орынсыз кідірістер болмауы тиіс.
Быстрое осуществление официального судопроизводства по делам несовершеннолетних является первоочередной задачей. В противном случае все положительное, что могло бы быть достигнуто в ходе разбирательства и вынесения решения, может оказаться под угрозой. Со временем несовершеннолетнему будет все труднее, а иногда и невозможно логически и психологически увязать процедуру судебного разбирательства и вынесение решения с самим правонарушением.
Кәмелетке толмаған құқық бұзушы ісі бойынша ресми іс жүргізуді жедел жүзеге асыру негізгі міндет болып табылады. Олай болмаған жағдайда, істі қарау кезіндегі және шешім шығару кезіндегі барлық жеткен жетістіктер жоқа шығу қаупіне ұшырауы мүмкін. Уақыт өте келе, кәмелетке толмаған құқық бұзушыға ауыр болуы мүмкін, кейде тіпті сот ісін қарастыру процедурасы мен шешім шығаруды логикалық түрде де, психологиялық түрде де жүзеге асыру мүмкін болмау қалуы ықтимал.
3) Эти доклады и другие касающиеся заключенного документы должны подшиваться к его личному делу. Дело следует пополнять всеми новыми сведениями и хранить его так, чтобы ответственные работники могли в случае надобности обращаться к нему.
3) Бұл баяндама және басқа да қамаудағыға қатысты құжаттар оның жеке ісіне тігілуі тиіс. Жеке іс құжаты жаңа мәліметтермен толықтырып отырылуы керек және олар жауапты қызметкерлерге керек болған жағдайда оны қарауға мүмкін болатындай жерде сақталуы тиіс.
Соответствующие положения раздела А части II также применимы в тех случаях, когда их применение может принести пользу этой особой группе лиц, помещенных под стражу, при условии, что не будут приниматься меры, подразумевающие, что методы исправления или перевоспитания применимы в отношении лиц, не осужденных за какое-либо уголовное преступление.
ІІ бөлім, А тарауының тиісті қағидалары, оларды қолданғанда бұл ерекше топтағы тұтқынға алынған тұлғаларға пайда келтіретін болса және қандай да бір қылмыстық іс үшін сотталмаған тұлғаларға қатысты қайта тәрбиелеу немесе түзету әдістерін қолдануды ұйғаратын шаралар алынбайды деген жағдайда, қолдануға жарамды.
b) Принятие и проведение в жизнь законодательных мер и административных положений с целью осуществления всесторонних программ в области социального обеспечения и социального попечительства, а также улучшения и координации существующего обслуживания;
b) Әлеуметтік қамсыздандыру және әлеуметтік қамқорлық саласында жан-жақты бағдарламаларды жүзеге асыру, сонымен қатар қолданыстағы қызмет көрсетулерді жақсарту және үйлестіру мақсатында заңнамалық шаралар мен әкімшілік ережелерді қабылдау және іс асыру
считая, что для достижения этих целей необходимо, чтобы иностранцам, лишенным свободы в результате совершения уголовного преступления, была предоставлена возможность отбывать наказание в своем обществе,
Бұл мақсатты жүзеге асыру қылмыстық іс жасау нәтижесінде босатандықтан айырылған шетелдіктердің жазаларын өз қоғамында өтеуге мүмкіндік беру үшін қажет деп санап,
1. Следует способствовать возвращению правонарушителей к нормальной жизни в обществе, содействуя как можно более скорому возвращению лиц, осужденных за уголовное преступление за рубежом, в страну их гражданства или постоянного местожительства для отбывания наказания. В соответствии с вышеизложенным государства должны оказывать друг другу самое широкое содействие.
1. Шет елде қылмытық іс үшін жаза кесілгендердің олардың азаматтығы елдеріне немесе жазасын өтеу үшін тұрғылықты орнына тездетіп қайтуына жәрдемдесу арқылы құқық бұзушылардың қоғамдағы қалыпты өмірге қайтып оралуына мүмкіндік беру керек. Жоғарда айтылғанға сәйкес мемлекеттер бір-біріне кең түрде жәрдем жасауы тиіс.
21. Государствам следует периодически пересматривать существующие законы и практику для обеспечения их способности реагировать на изменяющиеся условия, в случае необходимости принимать и вводить в действие законодательные положения, запрещающие деяния, представляющие собой серьезные виды злоупотребления политической или экономической властью, и содействующие мерам и механизмам предотвращения таких деяний, а также развивать и широко обеспечивать соответствующие права и средства правовой защиты для жертв таких деяний.
21. Өзгермелі жағдайларға әсер ету қабілеттерін қамтамасыздандыруға арналған қолданыстағы заңдар мен тәжірибені белгілі бір мерзім аралығында қайта қарап, қажет болған жағдайда, саяси және экономикалық билікті асыра пайдаланудың аса ауыр түрлерін танытатын іс-әрекеттерге тиым салатын және осындай іс-әрекеттердің алдын алу шаралары мен механизмдерінің жүзеге асыруына ат салысатын заңнамалық ережелерді қабылдап, іске асыруы қажет, сондай-ақ осындай іс-әрекеттердің құрбанын құқықтық қорғау құралдары мен құқықтарын дамытып, кеңінен қолданылуын қамтамасыздандыруы қажет.
Правило 10.3 касается некоторых основных аспектов процедуры и поведения полицейских и других должностных лиц по обеспечению правопорядка в уголовных делах несовершеннолетних. Выражение "избегать причинения ущерба", по общему признанию, является весьма гибкой формулировкой и охватывает многие стороны возможных действий (например, грубые формы словесного обращения, физическое насилие, осуждение окружающих). Уже само участие в процессах правосудия в отношении несовершеннолетних может "причинять ущерб" несовершеннолетним, поэтому термин "избегать причинения ущерба" следует толковать широко как причинение прежде всего наименьшего ущерба несовершеннолетним, а также любого дополнительного или излишнего ущерба. Это особенно важно при первоначальном контакте с органами по обеспечению правопорядка, который может оказать весьма значительное влияние на отношение несовершеннолетнего к государству и обществу. Кроме того, успех любого дальнейшего вмешательства во многом зависит от подобных первоначальных контактов. При этом весьма важное значение имеет сострадание и мягкий, но требовательный подход.
10.3 қағидасы кәмелетке толмағандардың қылмыстық ісінде құқықтық тәртіпті қамтамасыз ететін полиция немесе басқа да лауазымдық тұлғаның жүргізетін негізгі процедуралары мен тәртібі туралы негізгі аспектілерді қозғайды. «Зардап келтірудің алдын алу» түсінігі барынша жан-жақты тұжырымдама болып табылады, сондықтан ықтимал әрекеттердің көптеген қырын қамтиды (мысалға, қаратпа сөздердің дөрекі түрлерін, физикалық күштеу, айналадағыларды кәналау жатады). Кәмелетке толмағандарға қатысты іске қатысудың өзі – кәмелетке толмағандарға «зардап келтіруі» мүмкін, сондықтан «зардап келтірудің алдын алу» тіркесін кәмелетке толмаған құқық бұзушыға барынша аз зардап тигізу, немесе қосымша, артық зардап тигізбеу ретінде түсінген жөн. Бұл мәселе әрісересе құқық қорғау органдарымен байланысқа түсудің бастапқы кезеңінде маңызды, себебі олар кәмелетке толмаған құқық бұзушының мемлекетке және қоғамға деген көзқарасына мейлінше үлкен әсерін тигізуі мүмкін. Сондай-ақ, бұдан әрі орын алуы ықтимал араласулардың нәтижелі болуы көбіне осы бастапқы байланыс құруға байланысты болады. Осы ретте, жанашырлық пен жұмсақ, бірақ талапшыл әдіс аса маңызды мәнге ие.
Прекращение дела, в том числе изъятие его из ведения уголовного правосудия и часто передача вспомогательным службам общины, обычно практикуется на официальной и неофициальной основе во многих правовых системах. Эта практика позволяет ограничить негативные последствия процедуры отправления правосудия в отношении несовершеннолетних (например, клеймо судимости и приговора). Во многих случаях наилучшие результаты дает невмешательство со стороны компетентных органов власти. Таким образом, прекращение дела в самом начале без передачи его альтернативным (социальным) службам может дать оптимальный результат. Это особенно касается дел, не связанных с серьезным нарушением, и когда семья, школа или другие институты, осуществляющие неофициальный социальный контроль, уже приняли или намерены принять надлежащие конструктивные меры воздействия.
Істі тоқтату, оның ішінде оны қылмыстық іс жүргуізуден алып тастау және жиі орын алатын қосымша қызметтерге тапсыру тәжірибесі көптеген құқықтық жүйелерде ресми және бейресми негізде қолданылып жүр. Бұл тәжірибе кәмелетке толмаған құқық бұзушылардың ісіне сот төрелігін орындауға қатысьы теріс салдарларды шектеуге мүмкіндік береді (мысалға сотталғандығы мен жазасы туралы дақпырт). Көптеген жағдайларда іске құзырлы ұйымдардың араласпаса, ең жақсы нәтижеге жетуге болады. Осылайша, істі басынан балама (әлеуметтік) қызметтерге тапсырмастан тоқтату оң нәтижелерге әкеледі. Бұл әсіресе, ауыр құқықтық бұзушылықтарға байланысты емес және отбасы, мектеп, немесе басқа институттар тиісті ықпалшараларды қолдануға ниетті істерге қатысты.
32. 1) Наказания, предусматривающие строгое заключение или сокращение питания, можно накладывать только после осмотра заключенного врачом, который должен письменно подтвердить, что заключенный способен перенести такое наказание.
32. 1) Қатаң қамауды немесе тамақ беруді шектеуді қарастыратын жазаларды тек дәрігер қарап, қамаудағы адамның бұндай жазалауды көтере алатыны туралы жазбалай қорытынды жасағанынан кейін ғана іске асыруға болады.
90. Все подследственные заключенные должны иметь возможность приобретать на собственные средства или за счет третьих лиц книги, газеты, письменные принадлежности и другие предметы, позволяющие им проводить время, при условии, что они совместимы с интересами отправления правосудия, требованиями безопасности и нормальным ходом жизни в заведении.
90. Егер мекемедегі қалыпты өмір барысына және қауіпсіздік талаптары, сот төрелігін іске асыру мүдделеріне үйлесімді болған жағдайда, барлық тергеудегілердің уақыт өткізуге мүмкіндік беретін кітап, газет, жазу құралдары мен басқа да заттарды өз қаражатына немесе үшінші тұлғалар есебінен алуға мүмкіндігі болуы тиіс.
92. Подследственные заключенные должны иметь возможность немедленно информировать семью о факте их заключения, пользоваться разумной возможностью общения с родственниками и друзьями и принимать их в тюрьме, подвергаясь при этом только тем ограничениям и надзору, которые необходимы для должного отправления правосудия, соблюдения требований безопасности и обеспечения нормальной работы заведения.
92. Тергеудегілердің мекемедегі қалыпты өмір барысына және қауіпсіздік талаптары, сот төрелігін тиісті іске асыруға қажетті шектеулер мен қадағалауда бола отырып, жанұясына өздерінің қамауға алынғаны туралы тез арада хабарлауға, туысқандары және достарымен қатынасуға, оларды түрмеде қабылдауға мүмкіндігі болуы тиіс.
исходя из убеждения, что человек может добиться полного осуществления своих чаяний лишь в условиях справедливого социального порядка и что, следовательно, кардинальное значение имеет ускорение социального и экономического прогресса повсюду, что способствуют международному миру и солидарности,
адам әділетті әлеуметтік тәртіп жағдайларында ғана өз армандарының іске асырылуына көз жеткізе алады, және халықаралық бейбіт пен ынтымақтастық орнатуға көмек болатын, әлеуметтік және экономикалық ілгерілеуді тездету айтарлықтай маңызға ие болады деген пікірге сүйеніп,
желая содействовать прогрессу всего человечества в деле достижения этих целей и преодолеть все препятствия на пути их осуществления,
осы мақсаттарға жету мәселесінде барлық адамзаттың прогресіне жәрдем беруге ниет білдіріп, және мақсаттарды іске асыру жолында барлық кедергілерден өтуді тілей отырып,
a) Принятие соответствующих законодательных, административных и других мер по обеспечению для всех не только политических и гражданских прав, но и полного осуществления экономических, социальных и культурных прав без какой бы то ни было дискриминации;
a) Барлық адамдардың тек саяси және азаматтық құқықтарын қамтамасыз ету бойынша ғана емес, сондай-ақ ешбір кемсітушіліксіз экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтарын толық іске асыруда тиісті заңнамалық, әкімшілік және өзге шараларды қабылдау
Достижение целей социального прогресса и развития требует, наконец, претворения в жизнь следующих средств и методов.
Әлеуметтік ілгерілеу және даму мақсаттарына жету, ең соңында, мына амалдар мен тәсілдердің іске асырылуын талап етеді:
С учетом, в зависимости от необходимости, их адаптации к существующим законам и культуре, но без ущерба для духа и цели этих Правил, Минимальные стандартные правила воплощаются в национальном законодательстве и других положениях.
Осы Ережелердің мақсаты мен рухына зиян келтірмей, қолданыстағы заңдар мен мәдениетке осы Заңдардың бейімделуіне қажеттілікке байланыстылығын ескере отырып, Ең төменгі стандарттық ережелер ұлттық заңнамалар мен басқа қағидаларда іске асады.
Настоящей процедурой подчеркивается, что необходимо воплотить Правила в национальном законодательстве и положениях, что тем самым охватывает также некоторые аспекты процедуры 1.
Осы рәсімде ұлттық заңнамалар мен қағидаларда іске асу қажеттілігі атап көрсетіледі, сонымен бірге бұл 1-рәсімнің кейбір аспектерін де қамтиды.
Сынама ерітіндісіне метилдік қызылдың индикаторлық ерітіндісінің 3 тамшысын қосып, магниттік айналманы іске қосу керек.
Добавить 3 капли раствора метилового красного индикатора в раствор пробы, после чего включить магнитную мешалку.
10.8 Өлшеу колбасының дұрыс қалыпта тұрғанына көз жеткізіп, содан кейін тығынға байланған сымды тартып, тығынды вискозиметрден шығару және дәл сол сәтте таймерді іске қосу қажет.
10.8 Убедиться, что измерительная колба находится в правильном положении, затем вынуть пробку из вискозиметра, дернув за прикрепленный к ней шнур, и в то же мгновение запустить таймер.
Сынама ерітіндісіне метилдік қызылдың индикаторлық ерітіндісінің 3 тамшысын қосып, магниттік айналманы іске қосу керек.
Добавить 3 капли раствора метилового красного индикатора в раствор пробы, после чего включить магнитную мешалку.
10.8 Өлшеу колбасының дұрыс қалыпта тұрғанына көз жеткізіп, содан кейін тығынға байланған сымды тартып, тығынды вискозиметрден шығару және дәл сол сәтте таймерді іске қосу қажет.
10.8 Убедиться, что измерительная колба находится в правильном положении, затем вынуть пробку из вискозиметра, дернув за прикрепленный к ней шнур, и в то же мгновение запустить таймер.
Сынама ерітіндісіне метилдік қызылдың индикаторлық ерітіндісінің 3 тамшысын қосып, магниттік айналманы іске қосу керек.
Добавить 3 капли раствора метилового красного индикатора в раствор пробы, после чего включить магнитную мешалку.
10.8 Өлшеу колбасының дұрыс қалыпта тұрғанына көз жеткізіп, содан кейін тығынға байланған сымды тартып, тығынды вискозиметрден шығару және дәл сол сәтте таймерді іске қосу қажет.
10.8 Убедиться, что измерительная колба находится в правильном положении, затем вынуть пробку из вискозиметра, дернув за прикрепленный к ней шнур, и в то же мгновение запустить таймер.
Правительствам следует установить политику, законодательство и эффективный контроль для защиты интересов детей, усыновляемых за границей. Усыновление за границей должно, по возможности, производиться лишь в том случае, если в соответствующих государствах разработаны такие меры.
Үкіметтерге шетелдік асырап алу кезінде баланың мүдделерін қорғайтын саясатты, заңнаманы, тиімді бақылауды орнату керек. Мүмкіндігінше шетелдік асырап алу сәйкес мемлекеттерде бұндай шаралар әзірленген жағдайда ғана жүзеге асырылу керек.
