ПРИМЕРЫ
      Ничто в настоящей Декларации не может быть истолковано, как предоставление какому-либо государству, группе лиц или отдельным лицам права заниматься какой-либо деятельностью или совершать действия, направленные к уничтожению прав и свобод, изложенных в настоящей Декларации.
      Осы Декларациядағы ешбір қағида қайсыбір мемлекетке, адамдар тобына немесе жеке адамдарға аталмыш Декларацияда баянды етілген құқықтар мен бостандықтарды жоятын қызметпен айналысу немесе іс-әрекет жасау құқығын береді деп пайымдалуы тиіс емес.
      20. Государствам следует рассмотреть возможность заключения многосторонних международных договоров, касающихся жертв, определение которых приводится в п. 18.
      20. Мемлекеттерге анықтамасы 18 тармақта берілген құрбандарға қатысты жан-жақты халықаралық келісімшарттарды жасау мүмкіндігін қарастыру қажет.
признавая, что создание благоприятных условий для развития народов и индивидуумов является основной обязанностью их государств,
      халықтар мен адамдардың жеке бастарының дамуы үшін қолайлы жағдайлар жасау сол мемлекеттердің негізгі міндеттемесі болып табылатынын мойындай отырып,
1. Государства несут основную ответственность за создание национальных и международных условий, благоприятных для осуществления права на развитие.
      1. Мемлекеттер даму құқығын жүзеге асыру үшін қолайлы ұлттық және халықаралық жағдайларды жасау үшін негізгі жауапкершілікті тартады.
2. Ничто в настоящей Декларации не может рассматриваться как противоречащее целям и принципам Организации Объединенных Наций или как подразумевающее предоставление какому-либо государству, группе или отдельному лицу права проводить какую-либо деятельность или совершать действия, направленные на нарушение прав, изложенных во Всеобщей декларации прав человека и в Международных пактах о правах человека.
      2. Осы Декларацияда Біріккен Ұлттар Ұйымының ұстанымдары мен мақсаттарына қарама-қайшылық ретінде немесе белгілі бір мемлекетке, топқа немесе жеке тұлғаға қандай да бір қызметті жүзеге асыруына немесе адам құқықтарының Жалпыға ортақ декларациясында және адам құқықтары туралы Халықаралық пактілерде көрсетілген құқық бұзушылықтарға бағытталған іс-әрекеттер жасау құқығының табысталуын білдіретін іс-әрекеттер ретінде қарастырылмауы қажет.
      1.3. Следует уделять достаточное внимание осуществлению позитивных мер, предполагающих полную мобилизацию всех возможных ресурсов, включая семью, добровольцев и другие группы общества, а также школы и другие общественные институты, с целью содействия благополучию подростка, с тем чтобы сократить необходимость вмешательства со стороны закона, и эффективного, справедливого и гуманного обращения с подростком, находящимся в конфликте с законом.
      1.3. Заңның араласуын азайту мақсатында және жасөспіріммен тиімді, әділ және ізгі қарым-қатынас жасау мақсатында, заңмен араз жасөспірімнің игілігі үшін қызмет ететін барлық ресурстарды, атап айтқанда отбасы, жанашыр еріктілер, басқа да қоғамның топтарын, сондай-ақ мектептерді және басқа да қоғамдық институттарды жұмылдыратын оң шараларды жүзеге асыруға жеткілікті мән беру керек.
      Главная трудность в разработке руководящих принципов для вынесения судебного решения в отношении молодых людей проистекает из неразрешенных противоречий философского характера между:
      Жасөспірімдерге қатысты сот үкімін шығаруға арналған принциптерді жасау кезінде басты қиындық төмендегі тізбеленген философиялық сипаттағы қайшылықтың себебінен туады:
      Вынесение судебного решения и выбор мер воздействия
Сот шешімін шығару және ықпал жасау шараларын таңдау
      14.2. Судебное разбирательство должно отвечать интересам несовершеннолетнего и осуществляться в атмосфере понимания, что позволит несовершеннолетнему участвовать в нем и свободно излагать свою точку зрения.
      14.2.Істің сотта қаралуы кәмелетке толмағанның мүдделеріне сай болуы керек және кәмелетке толмағанның өз ойын анық жеткізуіне мүмкіндік жасау үшін түсіністік жағдайында жүргізілуі тиіс.
      с) мерой воздействия с учетом исключительных обстоятельств конкретного дела и мерой воздействия в интересах защиты общества в целом;
      с) нақты істің төтенше жағдайларын ескере отырып ықпал ету шарасын жасау және жалпы қоғамның мүддесі үшін ықпал ету шарасын жасау арасындағы қайшылық
      Цели обращения с правонарушителями в исправительных учреждениях, сформулированные в правилах 26.1 и 26.2, должны быть приемлемы для любой системы и культуры. Однако они не были достигнуты повсеместно, и в связи с этим предстоит еще очень большая работа.
      Түзеу мекемелерінде отырған кәмелетке толмаған құқық бұзушылармен 26.1 және 26.2 қағидаларында анықталғандай қарым-қатынас жасау кез-келген жүйе мен мәдениет үшін қабылдануы тиіс. Алайда, егер осы мақсаттарға жер-жерде қол жеткізілген болса, онда осымен байланысты бұдан да үлкен жұмыстар атқарылуы тиіс.
Право посещения заключенных (правило 26.5) вытекает из положений правил 7.1, 10.1, 15.2 и 18.2. Межминистерское и межведомственное сотрудничество (правило 26.6) имеет особо важное значение для общего повышения качества обращения с правонарушителями в исправительных учреждениях и их профессионального обучения.
Қамаудағылармен көрісу құқығы (26.5 қағидасы) 7.1, 10.1 жән 15.2, сондай-ақ 18.2 ережелердің аясында тарқатылады. Түзеу мекемелерінде орналасқан құқық бұзушылармен қарым-қатынас жасау сапасын және осымен бірге түзеу мекемелеріндегі құқық бұзушылардың кәсіби білім алу сапасын арттырудағы ерекше рөл ойнайтын негізгі жол ретінде министрлік аралық және ведомство аралық ынтымақтастықты (26.6 қағида) нығайту болып табылатыны күмансыз.
      30.2. Следует прилагать усилия для периодического обзора и оценки тенденций, проблем и причин правонарушений и преступности среди несовершеннолетних, а также различных конкретных нужд несовершеннолетних, находящихся в заключении.
      30.2. Сонымен қатар, кәмелетке толмаған құқық бұзушылар арасындағы құқық бұзушылықтарды шолу, құқық бұзушылық және қылмыстылық мәселесі, себептері тәріздес, сондай-ақ қамауда жатқан кәмелетке толмаған құқық бұзушылардың нақты мұқтаждарын ұдайы шолу жасау және үрдісін бағалауға тырысу керек.
      30.3. Следует прилагать усилия для создания механизма регулярных оценочных исследований в рамках системы отправления правосудия в отношении несовершеннолетних и для сбора и анализа соответствующих данных и информации в целях надлежащей оценки и последующего совершенствования и реформы системы отправления правосудия.
      30.3. Кәмелетке толмаған құқық бұзушыларды сот төрелігін орындау аясында және дұрыс бағалау жасау мақсатындағы және сот төрелігін әрі қарай дамыту, реформалау мақсатындағы тиісті ақпараттарды жинау, талдау ұдайы бағалау зерттеулерінің құрылымын әзірлеуге барынша күш салу керек.
      3. С другой стороны, они охватывают поле деятельности, где мысль идет постоянно вперед. Они не имеют целью препятствовать проведению опытов и введению практики, совместных с изложенными в них принципами и направленных на достижение намеченных в них целей.
      3. Екінші жағынан, бұлар ой үнемі алға жылжып отыратын қызмет аясын қамтиды. Олар бірлесіп мазмұндалған принциптер мен ондағы белгіленген мақсаттарға жетуге бағытталған тәжірибелерді жүргізу және практикаға енгізуге кедергі жасау мақсатын қойып отырған жоқ.
      2) Там, где имеются общие камеры, размещаемых в них заключенных следует подвергать тщательному отбору, чтобы удостовериться, что они способны жить вместе в таких условиях. По ночам следует осуществлять постоянный надзор, совместимый с характером заведения.
      2) Ортақ камера бар жерлерде, онда жайғасатын қамаудағыларға осындай жағдайда бірге тұруға қабілеті бар екендеріне көз жеткізу үшін, мұқият іріктеу жасау керек. Түнде мекеменің сипатына сай үздіксіз қадағалау жасап отырған дұрыс.
      2) Больных заключенных, нуждающихся в услугах специалиста, следует переводить в особые заведения или же в гражданские больницы. Тюремные больницы должны располагать оборудованием, установками и лекарствами, необходимыми для должного медицинского ухода за больными и для их лечения, а также достаточно квалифицированным персоналом.
      2) Мамандардың қызметіне мұқтаж қамаудағы ауру адамдарды ерекше мекемелерге немесе азаматтық ауруханаларға ауыстыру керек. Түрме ауруханасының ауруларға тиісті медициналық күтім жасау мен оларды емдеу үшін қажетті дәрі-дәрмегі, қондырғылары және жабдықтары, сонымен бірге жеткілікті түрде білікті мамандары болуы тиіс.
      с) по приказу директора, если другие меры оказываются недействительными, когда заключенному нужно помешать причинить вред себе самому или другим или же нанести материальный ущерб; в таких случаях директор обязан немедленно проконсультироваться с врачом и представить доклад вышестоящим административным органам.
      с) директордың бұйрығы бойынша, егер басқа шаралар жарамсыз болса, қамаудағыға өзіне немесе басқаларға немесе материалдық залал келтіруге кедергі жасау қажет болған кезде; бұндай жағдайда директор тез арада дәрігермен кеңесуі және жоғарғы әкімшілік органдарға баяндауы міндетті.
      35. 1) При принятии в тюрьму каждому заключенному следует предоставлять письменную информацию, касающуюся правил обращения с заключенными его категории, дисциплинарных требований данного заведения, а также дозволенных способов получения информации и подачи жалоб, равно как и всех других вопросов, позволяющих ему дать себе отчет в его правах и обязанностях и приспособиться к условиям жизни в данном заведении.
      35. 1) Қамауға алынған әрбір адамға түрмеге қабылданар алдында оның санатындағы қамаудағылармен қарым-қатынас ережесіне қатысты бұл мекеменің тәртіптік талаптары, сонымен бірге рұқсат етілген ақпарат алу мен шағым жасау әдістерін, сондай-ақ басқа да оған өзінің құқықтары мен міндеттеріне есеп беруге және осы мекемедегі өмірге бейімделуге мүмкіндік беретін ақпаратты жазбалай түрде беру керек.
      69. В кратчайший срок после приема каждого заключенного на основе изучения его характера следует разрабатывать программу работы с ним, исходя при этом из его индивидуальных потребностей, способностей и склонностей.
      69. Әрбір қамаудағыны қабылдағаннан кейін қысқа мерзімде оның мінез-құлқын зерттеу негізінде оның жеке қажеттіліктері, қабілеті мен бейімділігін ескеріп, онымен жұмыс жасау бағдарламасын жасақтау керек.
      e) Расширение международной торговли, основанной на принципах равенства и недопущения дискриминации; исправление положения развивающихся стран в международной торговле при помощи справедливых условий торговли; введение общей, не основанной на взаимности, недискриминационной системы преференций для экспорта развивающихся стран в развитые страны; заключение на выполнение общих и всесторонних товарных соглашений и финансирование достаточных буферных запасов международными финансовыми учреждениями.
      e) Теңдік және кемсітушілікті болдырмау принциптеріне негізделген халықаралық сауданы кеңейту; сауданың әділетті жағдайлары көмегімен дамып келе жатқан мемлекеттердің халықаралық саудадағы жағдайын түзету; дамып келе жатқан елдердің дамыған елдерге экспорты үшін префенциялардың өзаралыққа негізделмеген, дискриминацияға ұшырамаған жалпы жүйені енгізу; жалпы және жанжақты тауарлық келісімдерді орындалуына қорытынды жасау және халықаралық қаржы мекемелерінің жеткілікті буферлік қорларын қаржыландыру.
      считая, что для достижения этих целей необходимо, чтобы иностранцам, лишенным свободы в результате совершения уголовного преступления, была предоставлена возможность отбывать наказание в своем обществе,
      Бұл мақсатты жүзеге асыру қылмыстық іс жасау нәтижесінде босатандықтан айырылған шетелдіктердің жазаларын өз қоғамында өтеуге мүмкіндік беру үшін қажет деп санап,
      Для достижения целей Минимальных стандартных правил необходимо ознакомить с ними, а также со статутами и положениями, касающимися их выполнения, заключенных и всех задержанных лиц (правило 95), с тем чтобы способствовать большей осведомленности о том, что эти правила представляют собой минимальные условия, признанные приемлемыми Организацией Объединенных Наций. Таким образом, эта процедура дополняет положения, содержащиеся в процедуре 3. 
      Ең төменгі стандарттық ережелерді жүзеге асыру мақтасында, Біріккен Ұлттар Ұйымы қолайлы деп тапқан осы ережелердің Ең төменгі талаптарды ұсынатындығы туралы көп мөлшерде хабардар болуына жағдай жасау мақсатында олардың мәртебесімен және қағидаларымен оларды орындауға қатысты тұтқындарды және қамауға алынған тұлғаларды (95 ереже) таныстыру қажет.
      Эти требования вытекают как из резолюции 663 С (XXIV) Экономического и Социального Совета, так и из рекомендаций конгрессов Организации Объединенных Наций по предупреждению преступности и обращению с правонарушителями. Хотя предлагаемые здесь виды информации не были особо оговорены, представляется целесообразным собирать такую информацию, с тем чтобы помочь государствам-членам преодолеть трудности, используя при том обмен опытом. Более того, направление запросов для получения такой информации сходно с существующей в настоящее время периодической системой докладов по вопросам прав человека, созданной согласно резолюции 624 В (XXII) Экономического и Социального Совета от 1 августа 1956 года.
      Бұл талаптар Экономикалық және Әлеуметтік Кеңестің 663 С (XXIV) қарарынан, құқық бұзушылықтың алдын алу мен құқық бұзушылармен қарым қатынас жасау бойынша Біріккен Ұлттар Ұйымының конгресінің ұсынымдарынан шығады. Бірақ ұсынылып отырған ақпараттар әдейі ескертілмегендіктен, мемлекеттік мүшелерге қиындықтарды жеңуге көмектесу мен тәжірибе алмасуда осындай ақпараттарды жинау мақсатты болып табылады. Алайда, осындай ақпаратты алу үшін жіберілген сауал 1956 жылғы 1 тамыздағы Экономикалық және Әлеуметтік кеңестің 624 В (XXII) қарарына сәйкес құрылған адамдардың құқықтары туралы сұрағы мен қазіргі таңда қолданылатын баяндамалардың мерзімдік жүйесімен пара-пар.
      То, в какой мере Правила окажут практическое воздействие на администрацию исправительных учреждений, зависит в большой степени от тех мер, которые будут приняты для их использования в местной законодательной и административной деятельности. Правила должны быть известны и понятны широкому кругу лиц как специалистов, так и неспециалистов во всем мире. Существует поэтому острая необходимость в большей гласности в любой форме, что может быть достигнуто благодаря частым ссылкам на Правила и проведением кампаний по информированию общественности.
      Ереженің қандай көлемде түзеу мекемесі әкімшілігіне әсер ететіндігін жергілікті заңнама мен әкімшілік қызмет бойынша оларды пайдалануға арналып қабылданған шаралардың дәрежесіне байланысты. Ереже барлық елдегі мамандар мен маман емес тұлғалардың назарына жеткізіліп, түсінікті болу керек. Осыған байланысты Қоғамды ақпараттандыру бойынша кампания өткізу мен Ережелерге жиі сілтемелер жасау арқасында жаппай жариялау бойынша күшті қажеттілік туындауда.
      8. Любые положения, касающиеся передачи заключенных, должны применяться как в случае приговоров, предусматривающих тюремное заключение, так и в случае приговоров, предусматривающих иные меры, связанные с лишением свободы вследствие совершения преступления.
      8. Қамаудағыларды беруге қатысты кез келген қағида қылмысты жасау салдарынан бостандығынан айыруға байланысты түрмеге қамау туралы үкімді, сондай-ақ басқа да шараларды қарастыратын жағдайларда қолданылуы тиіс.
Рекомендации в отношении обращения с заключенными-иностранцами
Шетелдік қамаудағылармен қарым-қатынас жасау ұсыныстары
      Ничто в настоящей Декларации не может быть истолковано, как предоставление какому-либо государству, группе лиц или отдельным лицам права заниматься какой-либо деятельностью или совершать действия, направленные к уничтожению прав и свобод, изложенных в настоящей Декларации.
      Осы Декларациядағы ешбір қағида қайсыбір мемлекетке, адамдар тобына немесе жеке адамдарға аталмыш Декларацияда баянды етілген құқықтар мен бостандықтарды жоятын қызметпен айналысу немесе іс-әрекет жасау құқығын береді деп пайымдалуы тиіс емес.
Минутына 30-50 айналу жиілігімен көлденең жазықтықта айналма қозғалыстар жасау қажет.
Использовать круговые движения в горизонтальной плоскости с частотой 30 - 50 оборотов в минуту.
10.1 Сынау құжаттамасын жасау қажет:
10.1 Составить протокол испытаний:
2-ескерту – Осы әдіс құрамында қоспалары бар пайдаланылмаған майлайтын майларға талдау жасауы үшін қолайлы болып табылмайды; осындай сынамаларға талдау жасау үшін D874 сынау әдісін пайдаланылу қажет.
Примечание 2 – Данный метод не подходит для анализа неотработанных смазочных масел, содержащих присадки; для анализа таких проб следует применять Метод испытаний D874.
Осы әдіс құрамында қорғасын мен пайдаланған мотор майлары бар майлайтын майларға талдау жасау үшін де қолайлы болып табылмайды.
Данный метод также не подходит для анализа смазочных масел, содержащих свинец, и отработанных моторных масел.
Х1.1 Аспаптың немесе сынау рәсімінің сипаттамалары стандартты үлгіге талдау жасау арқылы расталады.
Х1.1 Характеристики прибора или процедуры испытания подтверждаются анализом стандартного образца.
Бақылау хаттамаларын жасау және сапаны қамтамасыз ету әдістері жөніндегі кейінгі нұсқаулары D6299 және D6792 Рәсімінде, сондай-ақ MNL 7 көрсетілген.
Дальнейшие инструкции по методам составления протоколов контроля и обеспечения качества представлены в Процедуре D6299 и D6792, а также в MNL 7.
Минутына 30-50 айналу жиілігімен көлденең жазықтықта айналма қозғалыстар жасау қажет.
Использовать круговые движения в горизонтальной плоскости с частотой 30 - 50 оборотов в минуту.
10.1 Сынау құжаттамасын жасау қажет:
10.1 Составить протокол испытаний:
2-ескерту – Осы әдіс құрамында қоспалары бар пайдаланылмаған майлайтын майларға талдау жасауы үшін қолайлы болып табылмайды; осындай сынамаларға талдау жасау үшін D874 сынау әдісін пайдаланылу қажет.
Примечание 2 – Данный метод не подходит для анализа неотработанных смазочных масел, содержащих присадки; для анализа таких проб следует применять Метод испытаний D874.
Осы әдіс құрамында қорғасын мен пайдаланған мотор майлары бар майлайтын майларға талдау жасау үшін де қолайлы болып табылмайды.
Данный метод также не подходит для анализа смазочных масел, содержащих свинец, и отработанных моторных масел.
Х1.1 Аспаптың немесе сынау рәсімінің сипаттамалары стандартты үлгіге талдау жасау арқылы расталады.
Х1.1 Характеристики прибора или процедуры испытания подтверждаются анализом стандартного образца.
Бақылау хаттамаларын жасау және сапаны қамтамасыз ету әдістері жөніндегі кейінгі нұсқаулары D6299 және D6792 Рәсімінде, сондай-ақ MNL 7 көрсетілген.
Дальнейшие инструкции по методам составления протоколов контроля и обеспечения качества представлены в Процедуре D6299 и D6792, а также в MNL 7.
Минутына 30-50 айналу жиілігімен көлденең жазықтықта айналма қозғалыстар жасау қажет.
Использовать круговые движения в горизонтальной плоскости с частотой 30 - 50 оборотов в минуту.
10.1 Сынау құжаттамасын жасау қажет:
10.1 Составить протокол испытаний:
2-ескерту – Осы әдіс құрамында қоспалары бар пайдаланылмаған майлайтын майларға талдау жасауы үшін қолайлы болып табылмайды; осындай сынамаларға талдау жасау үшін D874 сынау әдісін пайдаланылу қажет.
Примечание 2 – Данный метод не подходит для анализа неотработанных смазочных масел, содержащих присадки; для анализа таких проб следует применять Метод испытаний D874.
Осы әдіс құрамында қорғасын мен пайдаланған мотор майлары бар майлайтын майларға талдау жасау үшін де қолайлы болып табылмайды.
Данный метод также не подходит для анализа смазочных масел, содержащих свинец, и отработанных моторных масел.
Х1.1 Аспаптың немесе сынау рәсімінің сипаттамалары стандартты үлгіге талдау жасау арқылы расталады.
Х1.1 Характеристики прибора или процедуры испытания подтверждаются анализом стандартного образца.
Бақылау хаттамаларын жасау және сапаны қамтамасыз ету әдістері жөніндегі кейінгі нұсқаулары D6299 және D6792 Рәсімінде, сондай-ақ MNL 7 көрсетілген.
Дальнейшие инструкции по методам составления протоколов контроля и обеспечения качества представлены в Процедуре D6299 и D6792, а также в MNL 7.
      принимая во внимание, что государства-члены обязались содействовать, в сотрудничестве с Организацией Объединенных Наций, всеобщему уважению и соблюдению прав человека и основных свобод; и
      мүше-мемлекеттер Біріккен Ұлттар Ұйымымен ынтықтамаса отырып, адам құқықтары мен негізгі бостандықтары жалпыға бірдей құрметтеліп сақталуына ықпал жасауға міндеттенгендеріне назар аудара отырып,
      Иностранец, на законном основании находящийся на территории государства, может быть выслан с территории этого государства только во исполнение решения, вынесенного в соответствии с законом, и, если императивные соображения государственной безопасности не требуют иного, имеет право на представление доводов против своей высылки, на пересмотр своего дела компетентной властью или лицом или лицами, специально назначенными компетентной властью, и на то, чтобы быть представленным для этой цели перед этой властью лицом или лицами. Запрещается индивидуальная или коллективная высылка таких иностранцев на основании расовой принадлежности, цвета кожи, религии, культуры, родового, национального или этнического происхождения.
      Мемлекет аумағында заңды негіздерде жүрген шетелдік тек мемлекет шекарасынан заңды негіздерде мемлекеттік қауіпсіздік мәселелеріне қатысты қандай да бір заңдылықтарды бқзу фактілері анықталған жағдайларда, ол бойынша арнайы мемлекеттік деңгейде шешімдер қабылданған жағдайларда ғана шығарылады, шетедік азамат өзін мемлекет шекарасынан шығару шешімдеріне қарсы тиісті қарарды ұстана отырып, заңды негізде билік, сот орындарына арыздануға құқылы. Ұлттық немесе этникалық шыққан тегі, мәлениеті мен діні, нәсіліне қатысты топтық-таптық бөлінулер негіздеріндегі ұжымдық немесе жеке шығаруларды жасауға тыйым салынады.
      принимая во внимание, что согласно одному из основных принципов Устава Организации Объединенных Наций достоинство и равенство присущи каждому человеку и что все государства - члены обязались предпринимать совместные и самостоятельные действия в сотрудничестве с Организацией Объединенных Наций для содействия и поощрения всеобщего уважения и соблюдения прав человека и основных свобод для всех, без различия расы, пола, языка или религии,
      Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарлығының негізгі принциптерінің біріне сәйкес, әрбір адам абырой мен теңдік қасиеттеріне ие екенін және барлық мүше мемлекеттер нәсілі, жынысы, тілі немесе дініне қарамастан, барлық адамдардың құқықтары мен негізгі бостандықтарын жалпыға ортақ құрметі мен сақталуына көмектесу және мадақтау мақсатында Біріккен Ұлттар Ұйымымен ынтымақтастықта бірлескен және өз бетінше іс-әрекеттер жасауға міндеттелгенін ескере отырып,
      сознавая обязательства, взятые на себя государствами-членами в соответствии с Уставом Организации Объединенных Наций, действовать как совместно, так и индивидуально в сотрудничестве с Организацией в целях содействия повышению уровня жизни, полной занятости и обеспечению условий для прогресса и развития в экономической и социальной областях,
      мүше мемлекеттердің Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысына сәйкес өмір сүру деңгейін көтеруге, толықтай жұмыспен қамтуға және экономикалық, әлеуметтік салалардың ілгерілеуі мен дамуы үшін жағдай жасауға көмек көрсету мақсатында Ұйыммен ынтымақтастық орнатуда бірігіп, сонымен қатар жекеше түрде әрекет ету міндеттемелерін ұғына отырып,
      4. Инвалиды имеют те же гражданские и политические права, что и другие лица; пункт 7 Декларации о правах умственно отсталых лиц применяется к любому возможному ограничению или ущемлению этих прав в отношении умственно неполноценных лиц.
      4. Мүгедектер басқа датұлғалар секілді азаматтық және саяси құқықтарға ие; ақыл-ойы кемтар тұлғалардың құқықтары туралы Декларацияның 7 тармағы ақыл-ойы кем тұлғаларға қатысты аталмыш құқықтарды кез-келген мүмкін болатын шектеулер немесе қысым жасауға қатысты қолданылады.
      1.1. Государства-участники должны стремиться, в соответствии со своими общими интересами, способствовать благополучию несовершеннолетнего и его или ее семьи.
      1.1. Қатысушы мемлекеттер өздерінің ортақ мүдделеріне сай, кәмелетке толмағандар мен оның отбасының салауатты өмірі үшін жағдай жасауға ұмтылуы тиіс.
      1.2. Государства-члены должны стремиться к созданию условий, позволящих обеспечить содержательную жизнь подростка в обществе, которая, в тот период жизни, когда она или он наиболее склонны к неправильному поведению, будет благоприятствовать процессу развития личности и получения образования, в максимальной степени свободному от возможности совершения преступлений и правонарушений.
      1.2. Қатысушы мемлекеттер жас өспірімдердің қоғамдағы мағыналы өмірі үшін оның бұрыс әрекеттерге бейім тұратын шағында, оның тұлғалық дамуына және қылмыстар мен құқық бұзушылықтардан барынша ада білім алуына септігін тигізетін жағдайлар жасауға ұмтылуы тиіс.
      В правиле 18.2 указывается на важную роль семьи, которая, в соответствии со статьей 10.1 Международного пакта об экономических, социальных и культурных правах, является "естественной и основной ячейкой общества". В рамках семьи родители имеют не только право, но и обязаны обеспечить уход и надзор за своими детьми. Поэтому в соответствии с правилом 18.2 разлучение детей и родителей является крайней мерой. К ней можно прибегать лишь в тех случаях, когда факты дела оправдывают этот серьезный шаг (например, жестокое обращение с детьми).
      18.2 қағидасында отбасының маңыздылығына мән беріледі, себебі отбасы Экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы халықаралық шарттың 10.1 бабына сәйкес, «қоғамның кәнігі және негізгі ұясы» болып табылады. Отбасындағы ата-аналар өз балаларына күтім жасауға және бақылауына құқылы болып қана қоймай, сондай-ақ осыларды жүзеге асыруға міндетті болып табылады. Сондықтан да, 18.2 қағидасына орай, балалары мен ата-аналарының айырылуы төтенше шара болып табылады. Бұл шараны жүзеге асыру – істің дерегі осы шараны жасауға мәжбүр қылған жағдайда ғана рұқсат етіледі (мысалға, ата-аналардың балаларға мейірімсіз қарым-қатынасы кезінде).
      21. 1) Все заключенные, не занятые работой на свежем воздухе, имеют ежедневно право по крайней мере на час подходящих физических упражнений на дворе, если это позволяет погода.
      21. 1)Таза ауада жұмыс жасамайтын барлық қамаудағы адамдардың күн сайын аулада кем дегенде бір сағат, егер ауа-райы жақсы болса, қолайлы дене жаттығуларын жасауға құқығы бар.
      37. Заключенным следует давать возможность общаться через регулярные промежутки времени и под должным надзором с их семьями или пользующимися незапятнанной репутацией друзьями, как в порядке переписки, так и в ходе посещений.
      37. Қамаудағыларға олардың жанұяларымен немесе беделі төмен емес достарымен белгілі уақыт аралығында және тиісті қадағалаумен хат-хабар алысу, сол сияқты келіп-кету арқылы қарым-қатынас жасауға мүмкіндік беру керек.
      41. 1) В заведениях, в которых находится достаточное число заключенных, принадлежащих к одному и тому же вероисповеданию, следует назначать квалифицированного служителя данного культа или разрешать ему отправлять там соответствующие обряды. Если число таких заключенных достаточно велико и имеются соответствующие возможности, такого служителя следует назначать на полное время.
      41. 1) Белгілі бір діни сенімдегілердің жеткілікті саны бар мекемелерде осы діни танымның білікті дін басын тағайындау керек немесе оған онда тиісті діни жораларды жасауға рұқсат ету керек. Егер бұндай қамаудағылардың саны жеткілікті түрде көп болса, онда осындай дін басын толық уақытқа тағайындау керек.
      2) Квалифицированный служитель культа, назначаемый или допускаемый в заведение на основе пункта 1, должен иметь возможность регулярно отправлять религиозные обряды и в отведенное для этого время периодически посещать наедине заключенных, принадлежащих к его вероисповеданию, для бесед на религиозные темы.
      2) 1-тармақтың негізінде мекемеде тағайындалған немесе рұқсат алған білікті дін басы діни жораларды жасауға және оларға берілген уақытта діни сенім тақырыбында әңгіме айту мақсатында қамаудағылармен оңаша жолығу үшін дүркін-дүркін келіп тұруға мүмкіндігі болуы тиіс.
      63. 1) Проведение в жизнь этих принципов требует индивидуального подхода к заключенным, а следовательно, и наличия гибкой системы классификации их по группам; желательно поэтому, чтобы такие группы помещались в отдельных заведениях, подходящих для работы с каждой из них.
      63. 1) Осы принциптерді өмірде жүзеге асыру қамаудағылармен жеке тіл табысуды талап етеді, сондықтан оларды топ бойынша жіктеудің икемді жүйесі болғаны жөн, сол себепті бұндай топтар олардың әрбіреуімен жұмыс жасауға қолайлы бөлек мекемеде орналасқаны дұрыс.
      сознавая обязательство, взятое на себя государствами - членами Организации Объединенных Наций в соответствии с Уставом, действовать как совместно, так и индивидуально в сотрудничестве с Организацией в целях содействия повышению уровня жизни, полной занятости и обеспечению условий для прогресса и развития в экономической и социальной областях,
      мүше мемлекеттердің Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысына сәйкес өмір сүру деңгейін көтеруге, толықтай жұмыспен қамтуға және экономикалық, әлеуметтік салалардың ілгерілеуі мен дамуы үшін жағдай жасауға көмек көрсету мақсатында Ұйыммен ынтымақтастық орнатуда бірігіп, сонымен қатар жекеше түрде әрекет ету міндеттемелерін ұғына отырып,
      памятуя об обязательстве членов Организации Объединенных Наций в соответствии с Уставом принимать совместные и самостоятельные действия в сотрудничестве с Организацией для содействия повышению уровня жизни, полной занятости населения и условиям экономического и социального прогресса и развития,
      өмір сүру деңгейін арттыруға, халықты толық жұмыспен қамтуға, экономикалық және әлеуметтік ілгерілеу мен даму жағдайларына көмек беру үшін Ұйыммен ынтымақтастығы кезінде Жарлыққа сәйкес бірлескен және өз бетінше іс-әкереттер жасауға Біріккен Ұлттар Ұйымы мүшелерінің міндеттелігін ұмытпай,
      принимая во внимание, что государства-члены обязались содействовать, в сотрудничестве с Организацией Объединенных Наций, всеобщему уважению и соблюдению прав человека и основных свобод; и
      мүше-мемлекеттер Біріккен Ұлттар Ұйымымен ынтықтамаса отырып, адам құқықтары мен негізгі бостандықтары жалпыға бірдей құрметтеліп сақталуына ықпал жасауға міндеттенгендеріне назар аудара отырып,
Осы стандарттың фотокөшірмесін жасауға арналған рұқсатты келесі мекен-жай бойынша орналасқан АҚШ-тың авторлық құқықтарды тексеру орталығынан алуға болады:
Разрешение на фотокопирование данного стандарта можно также получить в Центре по проверке авторских прав США, по адресу:
Талап етілетін шектерде мұнайдың тұрақты сұрыптарын іріктеу және олардың тұтқырлығын ASTM талаптарына сәйкес келетін эталонның көмегімен калибрленген вискозиметрде анықтау арқылы жоспарлы калибрлеуге жарамды өзге бақылау сұйықтықтарын жасауға болады.
Можно создать другие контрольные жидкости, подходящие для плановой калибровки, путем отбора стабильных сортов нефти в требуемых пределах и определения их вязкости на вискозиметре, калиброванном с помощью эталона, соответствующего требованиям ASTM.
Осы стандарттың фотокөшірмесін жасауға арналған рұқсатты (www.astm.org/COPYRIGHT/) ASTM-ның веб-сайтынан алуға болады.
Разрешение на фотокопирование данного стандарта также можно получить на веб-сайте ASTM (www.astm.org/COPYRIGHT/).
Осы стандарттың фотокөшірмесін жасауға арналған рұқсатты келесі мекен-жай бойынша орналасқан АҚШ-тың авторлық құқықтарды тексеру орталығынан алуға болады:
Разрешение на фотокопирование данного стандарта можно также получить в Центре по проверке авторских прав США, по адресу:
Талап етілетін шектерде мұнайдың тұрақты сұрыптарын іріктеу және олардың тұтқырлығын ASTM талаптарына сәйкес келетін эталонның көмегімен калибрленген вискозиметрде анықтау арқылы жоспарлы калибрлеуге жарамды өзге бақылау сұйықтықтарын жасауға болады.
Можно создать другие контрольные жидкости, подходящие для плановой калибровки, путем отбора стабильных сортов нефти в требуемых пределах и определения их вязкости на вискозиметре, калиброванном с помощью эталона, соответствующего требованиям ASTM.
Осы стандарттың фотокөшірмесін жасауға арналған рұқсатты (www.astm.org/COPYRIGHT/) ASTM-ның веб-сайтынан алуға болады.
Разрешение на фотокопирование данного стандарта также можно получить на веб-сайте ASTM (www.astm.org/COPYRIGHT/).
Осы стандарттың фотокөшірмесін жасауға арналған рұқсатты келесі мекен-жай бойынша орналасқан АҚШ-тың авторлық құқықтарды тексеру орталығынан алуға болады:
Разрешение на фотокопирование данного стандарта можно также получить в Центре по проверке авторских прав США, по адресу:
Талап етілетін шектерде мұнайдың тұрақты сұрыптарын іріктеу және олардың тұтқырлығын ASTM талаптарына сәйкес келетін эталонның көмегімен калибрленген вискозиметрде анықтау арқылы жоспарлы калибрлеуге жарамды өзге бақылау сұйықтықтарын жасауға болады.
Можно создать другие контрольные жидкости, подходящие для плановой калибровки, путем отбора стабильных сортов нефти в требуемых пределах и определения их вязкости на вискозиметре, калиброванном с помощью эталона, соответствующего требованиям ASTM.
Осы стандарттың фотокөшірмесін жасауға арналған рұқсатты (www.astm.org/COPYRIGHT/) ASTM-ның веб-сайтынан алуға болады.
Разрешение на фотокопирование данного стандарта также можно получить на веб-сайте ASTM (www.astm.org/COPYRIGHT/).
      21. Государствам следует периодически пересматривать существующие законы и практику для обеспечения их способности реагировать на изменяющиеся условия, в случае необходимости принимать и вводить в действие законодательные положения, запрещающие деяния, представляющие собой серьезные виды злоупотребления политической или экономической властью, и содействующие мерам и механизмам предотвращения таких деяний, а также развивать и широко обеспечивать соответствующие права и средства правовой защиты для жертв таких деяний.
      21. Өзгермелі жағдайларға әсер ету қабілеттерін қамтамасыздандыруға арналған қолданыстағы заңдар мен тәжірибені белгілі бір мерзім аралығында қайта қарап, қажет болған жағдайда, саяси және экономикалық билікті асыра пайдаланудың аса ауыр түрлерін танытатын іс-әрекеттерге тиым салатын және осындай іс-әрекеттердің алдын алу шаралары мен механизмдерінің жүзеге асыруына ат салысатын заңнамалық ережелерді қабылдап, іске асыруы қажет, сондай-ақ осындай іс-әрекеттердің құрбанын құқықтық қорғау құралдары мен құқықтарын дамытып, кеңінен қолданылуын қамтамасыздандыруы қажет.
      3. В том случае, если законодательные меры, запрещающие расовую дискриминацию, не будут достаточны, государству следует дополнить их административным механизмом по систематическому расследованию случаев расовой дискриминации, широкой системой юридических средств борьбы против актов расовой дискриминации, крупномасштабными образовательными и исследовательскими программами, предназначенными для борьбы против расовых предрассудков и расовой дискриминации, а также программами позитивных мер политического, социального, образовательного и культурного характера, способных содействовать достижению подлинного взаимоуважения между группами людей. При соответствующих обстоятельствах должны проводиться специальные программы для содействия улучшению положения групп, находящихся в неблагоприятных условиях и, когда речь идет о национальных группах, для их эффективного участия в процессе принятия решений в сообществе.
      3. Егер де нәсілдік дискриминацияға тиым салатын заңнамалық шаралар жеткіліксіз болған жағдайда мемлекет оларды нәсілдік дискриминация орын алған оқиғаларды жүйелі түрде тергеу бойынша әкімшілік механизмдермен, нәсілдік дискриминация актілеріне қарсы күресетін заңнамалық құралдардың кең ауқымды жүйесімен, нәсілдік нанымдар мен нәсілдік дискриминацияға қарсы күрес үшін арналған көлемді білімдік және зерттеу бағдарларамаларымен, сондай-ақ адам топтары арасындағы өзара шынайы сыйластыққа жетуге көмектесуге қабілетті саяси, әлеуметтік, білімдік және мәдени сипаттағы оңтайлы шаралар бағдарламаларымен толықтыруы тиіс. Белгілі бір жағдайлар орын алған кезде қолайсыз төмен жағдайларға тап болған топтардың жағдайларын жақсартуда қолғабыс ету үшін және мәселен, ұлттық топтар жайлы әңгіме қозғалғанда, қоғамдастықта шешімдер қабылдау барысына тиімді түрде қатысу үшін арнайы бағдарламалар өткізілуі тиіс.
      Несмотря на многочисленные исследования, публикации, законы, декларации и международные конвенции, посвященные борьбе против расизма, это зло по-прежнему широко распространено.
      Нәсілшілдікке қарсы күрес мәселесіне арналған сан алуан зерттеулерге, басылымдарға, заңдарға, декларацияларға және халықаралық конвенцияларға қарамастан, бұл сұрапыл жауыз әлі де болса кеңінен таралып келеді.
      Главная трудность в разработке руководящих принципов для вынесения судебного решения в отношении молодых людей проистекает из неразрешенных противоречий философского характера между:
      Жасөспірімдерге қатысты сот үкімін шығаруға арналған принциптерді жасау кезінде басты қиындық төмендегі тізбеленген философиялық сипаттағы қайшылықтың себебінен туады:
      11.2. Полиция, прокуратура или другие органы, ведущие дела несовершеннолетних, должны быть уполномочены принимать решения по таким делам, по своему усмотрению, без проведения официального слушания дела, согласно критериям, установленным для этой цели в соответствующей правовой системе, а также согласно принципам, содержащимся в настоящих Правилах.
      11.2. Полиция, прокуратура немесе кәмелетке толмаған құқық бұзушылар ісін қараушы басқа органдар өзінің қарауымен, алдын ала ресми тыңдалым өткізбестен, осы мақсаттарға арналған тиісті құқықтық жүйе бекіткен белгілемелер бойынша, сондай-ақ осы Ережелердегі принциптер бойынша шешімдерді қабылдауға өкілеттенген болуы тиіс.
      11.4. В целях содействия обеспечению дискреционного характера рассмотрения дел несовершеннолетних необходимо предусмотреть такие программы в рамках общины, как осуществление временного надзора и руководства, реституция и компенсация потерпевшим.
      11.4. Кәмелетке толмаған құқық бұзушы ісін қарастырудың дискрециялық сипатын қамтамасыз ету мақсатында, ұйым ішінде уақытша бақылау және жәбірленушілерге арналған нұқсаулық, реституция, өтемақы бағдарламаларын қайта қарау керек.
      5. 1) Правила не имеют целью регламентировать управление такими заведениями для малолетних, как заведение Борстала или исправительные дома. Тем не менее часть I может найти применение и в этих заведениях.
      5. 1) Ережелер Борстала мекемесі немесе түзеу үйлері сияқты жас балаларға арналған мекемелерді басқару ісін регламенттеуді мақсат етпейді. Дегенмен, 1-бөлім бұл мекемелерде де қолданыс табуы мүмкін.
      2) К категории малолетних следует относить по крайней мере всех тех молодых заключенных, которые подлежат компетенции судов для малолетних преступников. Как правило, таких молодых людей не следует приговаривать к тюремному заключению.
      2) Жас балалар санатына кем дегенде жас қылмыскерлерге арналған сот құзыретіне жататын жас адамдарды жатқызу керек. Әдетте бұндай жас адамдарға түрмеге қамау туралы үкім шығарылмауы тиіс.
      8. Различные категории заключенных содержатся в раздельных заведениях или в разных частях одного и того же заведения, с учетом их пола, возраста, предшествующей судимости, юридических причин их заключения и предписанного обращения с ними.
      8. Әр түрлі санаттағы қамаудағылар бөлек мекемелерде немесе бір мекеменің әр түрлі бөлігінде жынысы, жасы, алдында сотталғаны, қамауға алынуының заңдылық себептері және оларға арналған ұйғарым бойынша ұсталады.
      23. 1) Женские заведения должны располагать особыми помещениями для ухода за беременными женщинами и роженицами. Там, где это возможно, следует заботиться о том, чтобы роды происходили не в тюремном, а в гражданском госпитале. Если же ребенок рождается в тюрьме, то об этом обстоятельстве не следует упоминать в метрическом свидетельстве.
      23. 1) Әйелдерге арналған мекемелерде жүкті және босанған әйелдерді күту үшін ерекше жайлар болуы тиіс. Мүмкін болған жерлерде әйелдердің бала босануы түрменің емес, азаматтық госпиталде болуының қамын ойлау керек. Егер сәби түрмеде туылған болса, бұл туралы оның туу туралы куәлігіне жазудың қажеті жоқ.
      40. Каждое заведение должно иметь библиотеку, доступную для всех категорий заключенных и содержащую книги как развлекательного, так и образовательного содержания. Всех заключенных следует поощрять к пользованию библиотекой.
      40. Әрбір мекемеде барлық қамаудағылар санатына қолжетімді қөңіл көтеретін, сонымен бірге білім алуға арналған кітаптары бар кітапхана болуы тиіс. Барлық қамаудағыларды кітапхананы пайдалануға ынталандыру керек.
      44. 1) В случае смерти, серьезного заболевания или же серьезного ранения заключенного, или же в случае его перевода в заведение для психических больных директор немедленно уведомляет об этом его супруга или супругу, если таковые имеются, его ближайшего родственника и во всяком случае лицо, указанное ранее самим заключенным.
      44. 1) Өлім жағдайында, қатты аурулы болуы немесе қатты жарақаттанғанда немесе оны психикалық ауруларға арналған мекемеге ауыстырған жағдайда, директор тез арада ол туралы, егер ондайлар бар болса, оның жұбайына немесе зайыбына, оның ең жақын туысқандары және алдында қамаудағы адамның өзі көрсеткен адамға хабар береді.
      3) Заботу о находящихся в заключении женщинах и надзор над ними следует возлагать только на сотрудников женского пола. Это не должно, однако, мешать сотрудникам мужского пола, в частности врачам и учителям, выполнять свои профессиональные обязанности в женских заведениях или отведенных для женщин отделениях других заведений.
      3) Қамаудағы әйел адамдар туралы қамқорлық және оларды қадағалауды тек қана әйел-қызметкерлерге жүктеу керек. Алайда бұл қызметкер-ер адамдарға, әсіресе дәрігерлер мен мұғалімдерге, әйелдер мекемесінде немесе басқа мекеменің әйелдерге арналған бөлімінде өз кәсіби міндеттерін орындауға кедергі келтірмеуі тиіс.
      61. В обращении с заключенными следует подчеркивать не их исключение из общества, а то обстоятельство, что они продолжают оставаться его членами. Общественные организации следует, поэтому, привлекать всюду там, где это возможно, к сотрудничеству с персоналом заведений в целях возвращения заключенных к жизни в обществе. При каждом заведении следует иметь социальных работников, заботящихся о поддержании и укреплении желательных отношений заключенного с его семьей и могущими принести ему пользу социальными организациями. Следует принимать меры для того, чтобы заключенные могли сохранять за собой максимум совместимых с законом и условиями их приговора прав в области их гражданских интересов, социального обеспечения и других социальных льгот.
      61. Қамаудағылармен қарым-қатынаста олардың қоғамнан шығарылғандықтарын емес, қайта қоғам мүшесі болып қала беретіндіктеріне баса назар аударған жөн. Сол себепті мүмкін болған жердің бәрінде қамаудағыларды қоғамдағы өмірге қайтару мақсатында қоғамдық ұйымдарды мекеме қызметкерлері құрамымен ынтымақтасуға тарту қажет. Әрбір мекемеде қамаудағыларға оның жанұясымен жақсы болатын қарым – қатынасты нығайтуға және қолдауға қамқолық көрсететін әлеуметтік қызметкерлер мен оларға пайда келтіретін әлеуметтік ұйымдар болғаны жөн. Қамаудағылардың азаматтық мүдделері, әлеуметтік қамту және басқа әлеуметтік жеңілдіктер саласында заңға және олардың үкімімен сәйкес құқықтардың ең көбін сақтап қалуға арналған шаралар алған дұрыс.
      82. 1) Лиц, сочтенных душевнобольными, не следует подвергать тюремному заключению. Поэтому следует принимать меры для их скорейшего перевода в заведения для душевнобольных.
      82. 1) Есі ауысқан деп танылған тұлғаларды түрмеге қамаудың қажеті жоқ. Сол себепті оларды тезірек есі ауысқандарға арналған мекемеге ауыстыру үшін шаралар алу қажет.
      с признательностью напоминая о Токийской декларации в отношении Всемирной медицинской ассоциации, в которой содержатся Руководящие принципы для врачей, касающиеся пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения и наказания в связи с задержанием и тюремным заключением, принятые двадцать девятой Всемирной медицинской ассамблеей, состоявшейся в Токио в октябре 1975 года,
      Токиода 1975 жылдың қазанында өткізілген жиырма тоғызыншы Дүниежүзілік медициналық ассамблеямен қабылданған тұтқындау және түрмеге қамаумен байланысты азаптау және басқа қатыгез, адамгершілікке жатпайтын немесе оның құндылықтарын қорлайтын қарым-қатынас пен жазалаудың түрлеріне қатысты дәрігерлерге арналған Жетекші принциптер бар, Дүниежүзілік медициналық ассоциацияға байланысты Токио декларациясын ризашылықпен атай отырып,
      Генеральный секретарь распространяет свои доклады, касающиеся применения Правил, включая краткое аналитическое изложение периодических обзоров, доклады Комитета по предупреждению преступности и борьбе с ней, доклады, подготовленные для конгрессов Организации Объединенных Наций по предупреждению преступности и обращению с правонарушителями, а также доклады конгрессов, научные публикации, другую относящуюся к вопросу документацию, что время от времени может оказаться необходимым для содействия применению Минимальных стандартных правил.
      Бас хатшы Ереженің қолданысына қатысты өзінің баяндамаларын, сұраққа қатысты басқа да құжаттарды қоса есептегенде, Ең төменгі стандарттық ереженің қолданысына көмектесетін қажетті мерзім ішінде шолулардың қысқаша аналитикалық түсіндірмесінде, Қылмыстың алдын-алу және онымен күрес комитеті баяндамаларында, қылмыстың алдын-алу және құқық бұзушылармен қарым-қатынас бойынша Біріккен Ұлттар Ұйымының конгресіне арналған баяндамларда, сондай-ақ конгрестердің баяндамаларында, ғылыми басылымдарда жариялайды.
      Настоящая процедура призвана обеспечить использование программ технической помощи Организации Объединенных Наций и учебных мероприятий региональных институтов Организации Объединенных Наций в качестве косвенных средств применения Стандартных минимальных правил и настоящих процедур их применения. Помимо регулярных учебных курсов для персонала исправительных учреждений, учебных инструкций и т.п., в частности, на уровне директивных органов, необходимо предусмотреть консультации специалистов по вопросам, выдвинутым государствами-членами, включая систему предоставления услуг экспертов заинтересованным государствам. Наличие этой системы предоставления услуг экспертов представляется особенно необходимым в целях применения правил в соответствии с их духом и с учетом социально-экономического строя стран, обращающихся за такой помощью.
      Осы іс-шара Ең төменгі стандарттық ережелер мен оның қолданысының қазіргі іс-шараларының қолданысының жанама жабдықтары ретінде Біріккен Ұлттар Ұйымының техникалық көмек бағдарламасы мен Біріккен Ұлттар Ұйымының аймақтық институттарының оқу іс-шараларын қамтамасыз етуге шақырады. Түзеу мекемесінің қызметкерлеріне арналған мерзімді оқу курстары, оқу нұсқаулықтары және т.б. басқа, әсіресе, директивалық мекеме деңгейінде қызығушылық танытқан мемлекеттерге сарапшылардың қызметін ұсыну жүйесін қоса алғанда, мемлекеттік мүшелер арқылы ұсынылған сұрақтар бойынша мамандардың кеңесін қарастыру қажет. Сарапшылар қызметін ұсыну жүйесінің бар болуы осындай көмек сұраған елдің әлеуметтік-экономикалық қатарын есепке алу мен рухына сәйкес ережені қолдану мақсатында өте қажет.
банкаралық ақша аударымдары жүйесі - қатысушылары арасында төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде ашылған корреспонденттік шоттардағы ақшаны пайдалана отырып, қатысушысының әрбір нұсқауын операциялық күн ішінде ақша аударымдарын аяқтай отырып жеке орындау арқылы жүзеге асыруға арналған төлем жүйесі
межбанковская система переводов денег - платежная система, предназначенная для осуществления платежей и (или) переводов денег между ее участниками с использованием денег, находящихся на корреспондентских счетах, открытых в Национальном Банке Республики Казахстан, путем индивидуального исполнения каждого указания ее участника с завершением переводов денег в течение операционного дня
банкаралық клиринг жүйесі - жүйеге қатысушы банктер, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар арасында төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын қатысушылар нұсқауларының көпжақты клирингі арқылы жүзеге асыруға арналған төлем жүйесі
система межбанковского клиринга - платежная система, предназначенная для осуществления платежей и (или) переводов денег между ее участниками-банками, организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций, путем многостороннего клиринга указаний участников
«Sargent-Welch Scientific Co.» компаниясы шығарған тамызғышқа арналған манипулятор, Сан.
Манипулятор для пипетки, производства компании «Sargent-Welch Scientific Co.», Кат.
Осы сынау әдісі шатырлық және гидрооқшаулағыш материалдар бойынша ASTM D08 комитетінің құзыретінде болып табылады және шатырлық және гидрооқшаулағыш материалдарға арналған ерітіндісі бар битумды қосылыстар бойынша D08.05 кіші комитетінің тікелей міндеті болып табылады.
Данный метод испытаний находится в компетенции Комитета ASTM D08 по кровельным и гидроизоляционным материалам и является прямой обязанностью Подкомитета D08.05 по растворосодержащим битумным соединениям для кровельных и гидроизоляционных материалов.
6.3 2-суретте көрсетілгендейТермометрге арналған түпқойма.
6.3 Подставка для термометра, как показано на Рис. 3.
E1 ASTM бойынша шыны сұйық термометрлерге арналған техникалық шарттары (Specification for ASTM Liquid-in-Glass Thermometers)
E1 Технические условия на стеклянные жидкостные термометры по ASTM (Specification for ASTM Liquid-in-Glass Thermometers)
Сейболт бойынша шартты тұтқырлыққа арналған сынаулардың стандартты әдісі
Стандартный метод испытаний на условную вязкость по Сейболту
6.5 Ванна термометрлері – бұл Сейболт бойынша немесе температураны өлшеудің кез келген өзге баламалы дәлдігі бар құралдар бойынша тұтқырлықты анықтауға арналған термометрлер.
6.5 Ванные термометры – термометры для определения вязкости по Сейболту или любые другие средства измерения температуры эквивалентной точности.
Сейболттың вискозиметрімен бірге пайдалануға арналған алынбалы түтігі
Извлекаемая трубка для использования с вискозиметром Сейболта
Термометрге арналған түпқойма
Подставка для термометра
10.1.1 Сейболттың әмбебап вискозиметрі бойынша тұтқырлықты өлшеуге арналған сынаулардың стандартты температурасы 21,1, 37,8, 54,4 және 98,9 °С (70, 100, 130 и 210 °F) құрайды.
10.1.1 Стандартная температура испытаний для измерения вязкости по универсальному вискозиметру Сейболта составляет 21,1, 37,8, 54,4 и 98,9 °С (70, 100, 130 и 210 °F).
10.1.2 Сейболттың «Фурол» вискозиметрі бойынша тұтқырлықты өлшеуге арналған сынаулардың стандартты температурасы 25,0, 37,8, 50,0 және 98,9 °С (77, 100, 122 и 210 °F) құрайды.
10.1.2 Стандартная температура испытаний для измерения вязкости по вискозиметру «Фурол» Сейболта составляет 25,0, 37,8, 50,0 и 98,9 °С (77, 100, 122 и 210 °F).
Егер ағу уақыты сертификатталған мәнінен 0,2%-дан көбірек ерекшелінетін болса, онда вискозиметрге арналған түзету коэффициентін (F) келесідей есептеу қажет:
Если время истечения отличается от сертифицированного значения более чем на 0,2%, то следует рассчитать поправочный коэффициент (F) для вискозиметра следующим образом:
Осы стандарттың фотокөшірмесін жасауға арналған рұқсатты келесі мекен-жай бойынша орналасқан АҚШ-тың авторлық құқықтарды тексеру орталығынан алуға болады:
Разрешение на фотокопирование данного стандарта можно также получить в Центре по проверке авторских прав США, по адресу:
Вискозиметрдің төменгі ұшында ваннаға бекітуге арналған сомын болу қажет.
На нижнем конце вискозиметра должна быть предусмотрена гайка для его закрепления в ванне.
A1.2 Ванна – Ванна вискозиметрді тік қалпында ұстап тұру үшін тірек ретінде, сондай-ақ, ванна құрамына арналған контейнер ретінде қолданылады.
A1.2 Ванна – Ванна служит в качестве опоры для поддержания вискозиметра в вертикальном положении, а также в качестве контейнера для содержимого ванны.
Сонымен бірге, ваннаны 2-кестеде көрсетілген функционалды дәлдік шегінде ванна температурасын сақтау мүмкіндігі бар қыздыру мен салқындатуға арналған иректүтікпен және жылуды реттеу қыздырғыштарымен жабдықталу тиіс.
Также следует оборудовать ванну змеевиком для нагрева и охлаждения и терморегулируемыми нагревателями, способными поддерживать ванну в пределах функциональной точности, приведенной в Таблице 2.
5-ескерту – Мұнай өнімдеріне арналған өлшеудің дәлдігі мен қателігі E102 Сынаулар әдісі негізінде анықталады.
Примечание 5 – Для нефтепродуктов, точность и погрешность измерений определяются на основании данных Метода испытаний E102.
Ванна құрамын сақтауға арналған құралдар ағу тоғынының деңгейінен кем дегенде 6 мм-де (0,25 дюйм) қамтамасыз етілу қажет.
Обеспечить средства для поддержания содержимого ванны, как минимум, в 6 мм (0,25 дюйма) над уровнем переточного ободка.
11.1 Ағу уақытын вискозиметрге арналған 9.2 тармағында анықталған түзету коэффициентіне көбейту қажет.
11.1 Умножить время истечения на поправочный коэффициент для вискозиметра, определенный в пункте 9.2.
10.6 Үлгіні термометрге арналған түпқоймамен (3-сурет) жабдықталған тиісті тұтқырлық термометрімен вискозиметрде араластыру қажет.
10.6 Перемешать образец в вискозиметре соответствующим термометром вязкости, снабженным подставкой для термометра (Рис. 3).
E11 Бақылау електеріне және бақылау електерінің тоқылған сымды торларына арналған техникалық шарттары (Specification for Woven Wire Test Sieve Cloth and Test Sieves)
E11 Технические условия на контрольные сита и тканые проволочные сетки для контрольных сит (Specification for Woven Wire Test Sieve Cloth and Test Sieves)
Әрбір термометр ASTM бойынша термометрдің тиісті нөміріне арналған Е1 техникалық шарттарында аталған талаптарға сай болу тиіс.
Каждый термометр должен соответствовать требованиям, перечисленным в Технических условиях E1 для соответствующего номера термометра по ASTM.
D117 Мұнай текті электр оқшаулағыш майларға арналған Сынамаларды іріктеудің, сынаулар әдістері мен техникалық шарттарының нұсқаулығы (Guide for Sampling, Test Methods, and Specifications for Electrical Insulating Oils of Petroleum Origin)
D117 Руководство по отбору проб, методам испытаний и техническим условиям для электроизоляционных масел нефтяного происхождения (Guide for Sampling, Test Methods, and Specifications for Electrical Insulating Oils of Petroleum Origin)
ASTM-ға сәйкес Сейболт бойынша тұтқырлықты анықтауға арналған термометрлер
Термометры для определения вязкости по Сейболту согласно ASTM
Сейболттың вискозиметрімен бірге пайдалануға арналған сүзгісі бар құйғыш
Воронка с фильтром для использования с вискозиметром Сейболта
Осы стандарттың фотокөшірмесін жасауға арналған рұқсатты (www.astm.org/COPYRIGHT/) ASTM-ның веб-сайтынан алуға болады.
Разрешение на фотокопирование данного стандарта также можно получить на веб-сайте ASTM (www.astm.org/COPYRIGHT/).
C670 Құрылыс материалдарын сынау әдістеріне арналған өлшеулердің дәлдігі мен қателігі бойынша ережелерді дайындау рәсімі (Practice for Preparing Precision and Bias Statements for Test Methods for Construction Materials)
C670 Процедура подготовки положений по точности и погрешности измерений для методов испытаний строительных материалов (Practice for Preparing Precision and Bias Statements for Test Methods for Construction Materials)
D3142 Ареометр әдісі арқылы меншікті салмақты, градустағы тығыздықты немесе мұнай дистиллятімен араластырған асфальт тығыздығын анықтауға арналған Американдық мұнай институтының (АМИ) сынау әдісі (Test Method for Specific Gravity, API Gravity, or Density of Cutback Asphalts by Hydrometer Method)
D3142 Метод испытаний для определения удельного веса, плотности в градусах Американского нефтяного института (АНИ) или плотности разбавленного нефтяным дистиллятом асфальта методом ареометра (Test Method for Specific Gravity, API Gravity, or Density of Cutback Asphalts by Hydrometer Method)
D3289 Жартылай қатты және қатты битум материалдарының тығыздығын анықтауға арналған сынау әдісі (никельді тигль әдісі) (Test Method for Density of Semi-Solid and Solid Bituminous Materials (Nickel Crucible Method))
D3289 Метод испытаний для определения плотности полутвердых и твердых битумных материалов (метод никелевого тигля) (Test Method for Density of Semi-Solid and Solid Bituminous Materials (Nickel Crucible Method))
6.1 Диаметрі 22 мм-ден 26 мм-ге дейін құрайтын шыны тығынды дұрыс орнатуға арналған ақырын тегістелген цилиндр немесе конус түтікшеден тұратын шыныПикнометр.
6.1 Пикнометр, стеклянный, состоящий из цилиндрического или конического сосуда, аккуратно отшлифованного для точной установки стеклянной пробки диаметром от 22 до 26 мм.
9.2 Сынауға арналған репрезентативті үлгіні іріктеу алдында, сынама мұқият араластырылады.
9.2 Перед отбором репрезентативного образца для испытаний, проба тщательно перемешивается.