принимая во внимание цели и принципы Устава Организации Объединенных Наций, касающиеся осуществления международного сотрудничества в решении международных проблем экономического, социального, культурного и гуманитарного характера и в поощрении и развитии уважения к правам человека и основным свободам для всех, без различия расы, пола, языка и религии,
экономикалық, әлеуметтік, мәдени және гуманитарлық сипаттағы халықаралық мәселелерді шешуде нәсіл, жыныс, тіл және дін айырмашылығына қарамастан барлық тұлғалар үшін негізгі бостандықтар мен адам құқықтарын құрметтеу үрдісін дамыту мен көтермелеуде халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыруға байланысты Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының мақсаттары мен қағидаларын назарға алып,
2. Осуществление права на развитие требует полного уважения принципов международного права, касающихся дружественных отношений и сотрудничества между государствами в соответствии с Уставом Организации Объединенных Наций.
2. Даму құқығының жүзеге асырылуы Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысына сәйкес мемлекеттер арасындағы достық қарым-қатынастарға және ынтымақтастыққа қатысты халықаралық құқықтардың қағидаларын толықта құрметтеуін қажет етеді.
2. Расизм включает в себя расистскую идеологию, установки, основанные на расовых предрассудках, дискриминационное поведение, структурную организацию и институционализированную практику, приводящие к расовому неравенству, а также порочную идею о том, что дискриминационные отношения между группами оправданы с моральной и научной точек зрения; он проявляется в дискриминационных законодательных или нормативных положениях и в дискриминационной практике, а также в антисоциальных взглядах и актах; он препятствует развитию своих жертв, развращает тех, кто насаждает его на практике, внутренне разобщает нации, создает препятствия на пути международного сотрудничества и нагнетает политическую напряженность в отношениях между народами; он противоречит основным принципам международного права и, следовательно, создает серьезную угрозу международному миру и безопасности.
2. Нәсілшілдік ұғымының құрамына нәсілдік идеология, нәсілдік нанымдарға негізделген нұсқаулар, дискриминациялық іс-әрекет, нәсілдік теңсіздікке әкеліп соғатын құрылымдық ұйым мен институционализацияланған тәжірибе, сондай-ақ топтар арасындағы дискриминациялық қарым-қатынастар рухани және ғылыми жағынан алып қарағанда ақталуына болады деген кесірлі идея кіреді де, бұл реттегі аталмыш идея дискриминациялық, заңнамалық немесе нормативтік ережелерде және дискриминациялық тәжірибеде, сонымен қатар антиәлеуметтік көзқарастар мен актілерде көрініс табады; ол өз құрбандарының дамуына кедергі болып, оны тәжірибеде қолданатындарды азғындырады, іштей ұлттарды бір-бірінен алыстатады, халықаралық ынтымақтастық жолында кедергілер туындатады және халықтар арасындағы қарым-қатынаста саяси шиеленіске әкеліп соғады; ол халықаралық құқықтың негізгі қағидаларын қарама-қайшы келтіріп, сондықтан халықаралық бейбітшілік пен қауіпсіздікке айтарлықтай қауіп-қатер төндіреді.
В правиле 2.2 дано определение понятия "несовершеннолетний" и "правонарушение" в качестве компонентов понятия "несовершеннолетний правонарушитель", являющегося основным предметом настоящих Минимальных стандартных правил (см., однако, также правила 3 и 4). Следует отметить, что возрастные пределы будут зависеть и будут прямо поставлены в зависимость от положений каждой правовой системы, тем самым полностью учитывая экономические, социальные, политические, культурные и правовые системы государств-членов. Поэтому понятие "несовершеннолетний" охватывает широкий возрастной диапазон от 7 до 18 лет или старше. Столь широкий диапазон представляется неизбежным ввиду многообразия национальных правовых систем и не умаляет значения настоящих Минимальных стандартных правил.
2.2 қағидасында «кәмелетке толмаған» мен «құқық бұзушылық» түсініктеріне осы Минималды стандартты ережелердің негізгі мәні болып табылатын «кәмелетке толмаған құқық бұзушы» түсінігінің құрамдасы ретінде анықтама берілген (3 пен 4 қағидаларын да қараңыз). Алайда, жас ерекшеліктеріне қарай шектеулер әрбір жеке-жеке құқықтық жүйелерге мүше мемлекеттердің экономикалық, әлеуметтік, саяси, мәдени және құқықтық жүйелерін толықтай ескере отырып анықталады. Сондықтан, «кәмелетке толмаған» түсінігі 7 жастан 18 жасқа дейінгі, немесе одан да жоғары жас аралығындағы ауқымды қамтиды. Мұндай кең ауқым ұлттық құқықтық жүйелердің алуан түрлілігіне байланысты міндетті болып отыр және осы Минималды стандартты ережелердің мәнін төмендетпейді.
Таким образом, в данном случае подчеркивается значение профессиональных навыков и подготовки как ценных средств обеспечения благоразумного использования дискреционных полномочий в делах несовершеннолетних правонарушителей (см. также правила 1.6 и 2.2).
Осылайша, осы ретте кәсіпқой дағдылар мен әзірліктің дискрециялық өкілеттілікті кәмелетке толмаған құқық бұзушыларға қатысты орынды пайдаланудағы мәні баса көрсетіледі (сондай-ақ, 1.6 және 2.2 қағидаларын қараңыз).
3) При условии соблюдения законоположений, касающихся свободы личности или предписывающих процедуру обращения с подследственными заключенными, к этим заключенным следует применять особый режим, основные правила которого излагаются в нижеследующих правилах.
3) Жеке тұлғаның бостандығына қатысты заң қағидаларын немесе қамаудағы тергеудегі адамға тағайындалған қараудың рәсімін сақтап, бұндай қамаудағыларға негізгі ережелері төменде баяндалатын ерекше режимді қолданған жөн болады.
Ничто в настоящей Декларации не может быть истолковано, как предоставление какому-либо государству, группе лиц или отдельным лицам права заниматься какой-либо деятельностью или совершать действия, направленные к уничтожению прав и свобод, изложенных в настоящей Декларации.
Осы Декларациядағы ешбір қағида қайсыбір мемлекетке, адамдар тобына немесе жеке адамдарға аталмыш Декларацияда баянды етілген құқықтар мен бостандықтарды жоятын қызметпен айналысу немесе іс-әрекет жасау құқығын береді деп пайымдалуы тиіс емес.
1. Принцип равенства в достоинстве и правах всех людей и всех народов, независимо от расы, цвета кожи и происхождения, является общепринятым принципом, признанным в международном праве. Следовательно, любая форма расовой дискриминации, проводимая государством, является нарушением международного права, влекущим за собой международную ответственность государства.
1. Нәсіліне, тері түсі мен тегіне тәуелсіз бүкіл адамдар мен барлық халықтардың абыройы мен құқықтары теңдігінің қағидасы халықаралық құқықта бекітілген жалпыға ортақ қағида болып табылады. Осыған орай, мемлекетте орын алатын нәсілдік дискриминацияның кез-келген түрі халықарлық құқықты бұзу болып табылып, сол мемлекеттің халықаралық жауапкершілік тартуына әкеліп соғады.
Правило 9 предназначено для устранения любого недопонимания при толковании и претворении в жизнь настоящих Правил в соответствии с принципами, содержащимися в соответствующих существующих или разрабатываемых международных документах и стандартах о правах человека, таких как Всеобщая декларация прав человека; Международный пакт об экономических, социальных и культурных правах и Международный пакт о гражданских и политических правах; Декларация прав ребенка и проект конвенции о правах ребенка (см. резолюцию 1985/42 Экономического и Социального Совета). Следует учитывать, что применение настоящих Правил не наносит ущерба никаким аналогичным международным документам, которые могут содержать положения, имеющие более широкую сферу применения (см. также правило 27).
9 қағида осы Ережелердің Адам құқықтарының Жалпыға ортақ декларациясы, Экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар жөніндегі Халықаралық Шарт және Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық шарт; Бала құқықтары декларациясы мен бала құқықтары туралы конвенция жобасы (Экономикалық және Әлеуметтік Кеңестің 1985/42 қарарын қараңыз) іспеттес қолданыстағы және өндірістегі адам құқықтарына байланысты халықаралық құжаттар мен стандарттарға сәйкес түсініктемесі мен жүзеге асырылуы кезіндегі кез-келген жете түсінбеушіліктің алдын алу мақсатында жазылған. Осы Ережелерді қолдану – қолданыс аясы кеңірек, ешқандай ұқсас халықаралық құжаттарға нұқсан келтірмейтінін ескеру қажет (сондай-ақ, 24 қағиданы қараңыз).
Это правило отражает необходимость ориентации всей работы с несовершеннолетними правонарушителями на перевоспитание. Для эффективного выполнения указаний компетентных органов власти сотрудничество с общиной имеет исключительно важное значение. В частности, добровольцы и добровольные службы оказывают чрезвычайно ценные услуги, однако в настоящее время их возможности используются недостаточно. В некоторых случаях значительную помощь могут оказывать бывшие правонарушители (в том числе бывшие наркоманы).
Бұл қағида кәмелетке толмаған құқық бұзушылармен барлық жұмыстардың қайта тәрбиелеуге бағытталуының қажеттелігі көрсетілген. Құзіретті органдардың нұсқауларын нәтижелі орындау мақсатында, ұйымдармен ынтымақтастық аса маңызды. Айрықша, ерікті жанашырлар мен ерікті жанашыр қызметтер айтарлықтай құнды қызмет атқарады, алайда қазіргі уақытта олардың мүмкіндіктері толықтай пайдалынылмауда. Кейбір жағдайларда, бұрынғы құқық бұзушылар ересен қызмет атқарады (айрықша бұрынғы наркомандар).
Правило 25 строится на принципах, которые изложены в правилах 1.1 - 1.6, и аналогично соответствующим положениям Международного пакта о гражданских и политических правах.
25 қағида 1.1-1.6 қағидаларындағы баяндалған принциптердің негізінде және Азаматтық және саяси құқықтардың Халықаралық шартының тиісті ережелеріне сай құрылған.
Необходимо избегать отрицательного влияния взрослых правонарушителей и охранять благополучие несовершеннолетних в условиях исправительного учреждения, как предусмотрено в правиле 26.3, что соответствует одному из основных руководящих принципов этих Правил, как он изложен шестым Конгрессом в его резолюции 4. Это правило не препятствует принятию государствами иных мер против отрицательного влияния взрослых правонарушителей, которые по крайней мере столь же эффективны, как и меры, упомянутые в данном правиле. (См. также правило 13.4).
Ересек құқық бұзушылардың кәмелетке толмаған құқық бұзушыларға ықпал етуін барынша тыю керек және алтыншы Конгрестің 4 қарарында бар осы Ережелердің негізгі басым принциптерінің біріне сәйкес келетін 26.3 қағидасында қарастырылғандай, кәмелетке толмаған құқық бұзушылардың игілікті өмірін мейлінше қорғау керек. Бұл қағида мүше мемлекеттерді ересек құқық бұзушылардың кері ықпалына қарсы қолданылатын өзге де осы қағидаларда көрсетілген шаралардай нәтижелі шараларды қолданудан тыйып тастамайды (осымен қатар 13.4 қағидасын қараңыз).
Правило 26.4 связано с тем обстоятельством, что женщинам-правонарушителям, как отмечалось на шестом Конгрессе, уделяется обычно меньше внимания, чем мужчинам. В частности, в резолюции 9 шестого Конгресса содержится призыв к справедливому обращению с женщинами-правонарушителями на каждом этапе процесса уголовного правосудия, а также к рассмотрению с особым вниманием их конкретных проблем и нужд в период лишения свободы. Кроме того, это правило должно рассматриваться в свете Каракасской декларации шестого Конгресса, которая, в частности, призывает к равноправному обращению при отправлении уголовного правосудия, и в свете Декларации о ликвидации дискриминации в отношении женщин и Конвенции о ликвидации всех форм дискриминации в отношении женщин.
26.4 қағидасы мына жағдаймен байланысты, алтыншы Конгресте көрсетілгендей, әйел-құқық бұзушыларға негізінде еркек құқық бұзушыларға қарағанда азырақ мән беріледі. Айрықша, алтыншы Конгрестің 9 қарарында сот төрелігін орындау барысындағы әрбір кезеңде әйел-құқық бұзушылармен әділ қарым қатынас орнатуға шақырады, сондай-ақ сот төрелігін орындау барысындағы барлық кезеңде бас бостандығынан айрылған кезінде нақты проблемалар мен мұқтаждықтарды ерекше назармен қарастыруға үндейді. Сонымен қатар, аталмыш қағида сот төрелігін орындау кезіндегі тең құқылы қарым қатынасқа үндейтін алтыншы Конгресте қабылданған Каракас декларациясы аясында және Әйелдерге қатысты алалаушылықты жою туралы Декларация мен Әйелдерге қатысты алалаушылықтың барлық түрін жою туралы Конвенция аясында қарастырылуға жатады.
8. Любые положения, касающиеся передачи заключенных, должны применяться как в случае приговоров, предусматривающих тюремное заключение, так и в случае приговоров, предусматривающих иные меры, связанные с лишением свободы вследствие совершения преступления.
8. Қамаудағыларды беруге қатысты кез келген қағида қылмысты жасау салдарынан бостандығынан айыруға байланысты түрмеге қамау туралы үкімді, сондай-ақ басқа да шараларды қарастыратын жағдайларда қолданылуы тиіс.
Ничто в настоящей Декларации не может быть истолковано, как предоставление какому-либо государству, группе лиц или отдельным лицам права заниматься какой-либо деятельностью или совершать действия, направленные к уничтожению прав и свобод, изложенных в настоящей Декларации.
Осы Декларациядағы ешбір қағида қайсыбір мемлекетке, адамдар тобына немесе жеке адамдарға аталмыш Декларацияда баянды етілген құқықтар мен бостандықтарды жоятын қызметпен айналысу немесе іс-әрекет жасау құқығын береді деп пайымдалуы тиіс емес.
5) Заключенных, способных извлечь из этого пользу, особенно малолетних, следует обучать полезным ремеслам.
5) Бұдан пайда таба білетін қамаудағыларды, әсіресе жасөспірімдерді, пайдалы кәсіпке үйрету қажет.