ПРИМЕРЫ
      принимая во внимание, что пренебрежение и презрение к правам человека привели к варварским актам, которые возмущают совесть человечества, и что создание такого мира, в котором люди будут иметь свободу слова и убеждений и будут свободны от страха и нужды, провозглашено как высокое стремление людей; и
      адам құқықтарына деген елемеушілік, менсінбеушілік адам баласы арының зығырданын қайнататын тағылық жағдайға әкеліп соғатынына және дүние жүзі адамдары сөз бен наным-сенім бостандықтарына ие болып, үрей мен мұқтаждықтан ада бола алатын ортаны құру – адам баласының жоғары мәртебелі ұмтылысы деп жарияланғанына назар аудара отырып,
      1. Каждый человек имеет право на образование. Образование должно быть бесплатным по меньшей мере в том, что касается начального и общего образования. Начальное образование должно быть обязательным. Техническое и профессиональное образование должно быть общедоступным, и высшее образование должно быть одинаково доступным для всех на основе способностей каждого.
      1. Әр адамның білім алуға құқығы бар. Білім беру, ең болмағанда бастауыш және жалпы білім, тегін болуы тиіс. Бастауыш білім баршаға міндетті болуы тиіс. Техникалық және кәсіптік білім көпшіліктің қолы жетерліктей болуы тиіс және жоғары білім де, әркімнің қабілетіне қарай көпшіліктің қолы жетерліктей болуы тиіс.
испытывая озабоченность в связи с существованием серьезных препятствий на пути развития и полного самовыражения человека и народов, связанных, в частности, с отрицанием гражданских, политических, экономических, социальных и культурных прав, и считая, что все права человека и основные свободы неделимы и взаимозависимы и что для содействия развитию должно уделяться одинаковое внимание и первостепенное значение осуществлению, содействию и защите гражданских, политических, экономических, социальных и культурных прав и что вследствие этого содействие, уважение и осуществление некоторых прав человека и основных свобод не может служить оправданием отказа в других правах человека и основных свободах,
      адам мен халықтардың дамуы мен толыққанды өзін-өзі көрсету жолындағы негізінен азаматтық, саяси, экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтарды жоққа шығаруен байланысты ауыр кедергілердің болуына байланысты қамкөңілдікті бастан кеше отырып, және адамның барлық құқықтары мен негізгі бостандықтары бір-бірінен ажырамас және бір-бірімен байланысты және оның дамуы үшін азаматтық, саяси, экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтарды қорғау мен оған қолғабыс етуге, жүзеге асыруға барлығына бірдей көңіл бөлінуі қажет және мұндай іс-шараларға жоғары мән берілуі тиіс және осының салдарынан адамның кейбір құқықтары мен негізгі бостандықтарын құметтеу, жүзеге асыру және оларға қолғабыс етілуі адамның басқа да құқықтары мен негізгі бостандықтарынан бас тартуын ақтай алмайды.
2. Все права человека и основные свободы являются неделимыми и взаимозависимыми; одинаковое внимание и первостепенное значение должно уделяться осуществлению, содействию и защите гражданских, политических, экономических, социальных и культурных прав.
      2. Адамның барлық құқықтары мен негізгі бостандықтары бір-бірінен бөлінбейді және өзара бір-бірімен байланысты болып табылады; азаматтық, саяси, экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтардың жүзеге асырылуына, жүзеге асырылуына қолғабыс етуіне және олардың қорғалуына теңдей назар аударылуы және жоғары деңгейде мән берілуі тиіс.
      4. Все народы мира обладают равными способностями, позволяющими им достигнуть самого высокого уровня интеллектуального, технического, социального, экономического, культурного и политического развития.
      4. Дүниежүзінің барлық халықтары оларға интеллектуалды, техникалық, әлеуметтік, экономикалық, мәдени және саяси дамуының жоғары деңгейіне жетуге мүмкіндік беретін теңдей қабілеттерге ие.
      Должностные лица по поддержанию правопорядка постоянно выполняют возложенные на них законом обязанности, служба общине и защищая всех лиц от противоправных актов в соответствии с высокой степенью ответственности, требуемой их профессией.
      Тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар оларға заңмен жүктелген қоғамға қызмет, мамандықтары талап ететіндей жоғары деңгейлі жауапкершілікке сәйкес құқыққа қарама-қайшы іс-әрекеттерден барлық тұлғаларды қорғау секілді міндеттерін тұрақты түрде орындайды.
      Должностные лица по поддержанию правопорядка, имеющие основания полагать, что нарушение настоящего Кодекса имело место или будет иметь место, сообщают о случившемся вышестоящим инстанциям и, в случае необходимости, другим соответствующим инстанциям или органам, обладающим полномочиями по надзору или правовому контролю.
      Осы Кодекстің бұзылуы орын алды немесе орын алуы мүмкін деп есептеуге негіз туындаған жағдайда тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар жоғары тұрған инстанцияларға хабарлайды, қажет болған жағдайда орын алған оқиға жайлы қадағалау немесе құқықтық бақылау жүргізу бойынша құзыреттіліктерге ие басқа да инстанциялар мен органдарға хабарлайды.
      В правиле 2.2 дано определение понятия "несовершеннолетний" и "правонарушение" в качестве компонентов понятия "несовершеннолетний правонарушитель", являющегося основным предметом настоящих Минимальных стандартных правил (см., однако, также правила 3 и 4). Следует отметить, что возрастные пределы будут зависеть и будут прямо поставлены в зависимость от положений каждой правовой системы, тем самым полностью учитывая экономические, социальные, политические, культурные и правовые системы государств-членов. Поэтому понятие "несовершеннолетний" охватывает широкий возрастной диапазон от 7 до 18 лет или старше. Столь широкий диапазон представляется неизбежным ввиду многообразия национальных правовых систем и не умаляет значения настоящих Минимальных стандартных правил.
      2.2 қағидасында «кәмелетке толмаған» мен «құқық бұзушылық» түсініктеріне осы Минималды стандартты ережелердің негізгі мәні болып табылатын «кәмелетке толмаған құқық бұзушы» түсінігінің құрамдасы ретінде анықтама берілген (3 пен 4 қағидаларын да қараңыз). Алайда, жас ерекшеліктеріне қарай шектеулер әрбір жеке-жеке құқықтық жүйелерге мүше мемлекеттердің экономикалық, әлеуметтік, саяси, мәдени және құқықтық жүйелерін толықтай ескере отырып анықталады. Сондықтан, «кәмелетке толмаған» түсінігі 7 жастан 18 жасқа дейінгі, немесе одан да жоғары жас аралығындағы ауқымды қамтиды. Мұндай кең ауқым ұлттық құқықтық жүйелердің алуан түрлілігіне байланысты міндетті болып отыр және осы Минималды стандартты ережелердің мәнін төмендетпейді.
      7.1. Основные процессуальные гарантии, такие, как презумпция невиновности, право быть поставленным в известность о предъявленном обвинении, право на отказ давать показания, право иметь адвоката, право на присутствие родителей или опекуна, право на очную ставку со свидетелями и их перекрестный допрос и право на апелляцию в вышестоящую инстанцию должны быть гарантированы на всех этапах судебного разбирательства.
      7.1. Кінәсіздік презумпциясы, тағылған айып туралы хабардар болу құқығы, түсінік беруден бас тарту құқығы, қорғаушы жалдау құқығы, ата-аналардың немесе қамқоршының қатысуына рұқсат құқығы, куәгерлермен көзбе-көз беттесу құқығы, тұс-тұсынан жауап алу құқығы, жоғары инстанцияға шағымдану құқығы секілді негізгі іс жүргізу кепілдіктері сот ісінің барлық кезеңінде берілуі тиіс.
      Прогрессивная криминология выступает за предпочтительное использование мер, не предусматривающих содержания в исправительных учреждениях. Установлено, что в лучшем случае имеется незначительная разница в результатах, достигнутых посредством содержания в исправительных учреждениях по сравнению с результатами, достигнутыми без применения этой меры. Многочисленные неблагоприятные последствия для личности, которые, по-видимому, являются неизбежными при любом помещении в исправительное учреждение, совершенно очевидно не могут быть компенсированы исправительной работой. Это особенно справедливо в отношении несовершеннолетних, которые подвержены отрицательным влияниям. Кроме того, негативные последствия, связанные не только с лишением свободы, но и с изоляцией от общества, сказываются на несовершеннолетнем в большей степени, чем на взрослом, поскольку они затрагивают несовершеннолетнего на начальной стадии его развития.
      Ілгерінді криминология бойынша кәмелетке толмаған құқық бұзушыны түзеу мекемесіне орналастыруды талап етпейтін шараларды қолдануды жөн көреді. Түзеу мекемелерінде кәмелетке толмаған құқық бұзушыны ұстау мен осы шараны қолданбау әдісінің беретін нәтижелерінің арасында айырмашылықтың шамалы екендігі анықталған. Тұлғаны түзеу мекемелеріне орналастырудан болатын көптеген жағымсыз салдарлар әлбетте түзеу жұмыстары арқылы өтелмейтіні айдан анық. Бұл әсіресе кері ықпалға түскен кәмелетке толмаған құқық бұзушыларға қатысты әділ шешім болып табылады. Бұдан өзге де, кәмелетке толмаған құқық бұзушының еркіндіктен айырумен және қоғамнан оқшаулаудың себебінен болатын теріс нәтижелер кәмелетке толмаған құқық бұзушыға ересек адамға тигізетін кері әсерден де жоғары болады, себебі бұл кәмелетке толмаған құқық бұзушының бастапқы даму кезінде орын алып отыр.
      a) Установление для развивающихся стран заданий в отношении темпов экономического роста, в рамках политики Организации Объединенных Наций в области развития, достаточно высоких, чтобы обеспечить значительное ускорение их темпов роста;
      a) Дамып келе жатқан мемлекеттер өсімі қарқынын айтарлықтай тездетуін қамтамасыз ету мақсатында, Біріккен Ұлттар Ұйымы даму саласының саясаты шеңберінде, сол елдер үшін аса жоғары экономикалық өсімі қарқынына қатысты тапсырмаларды орнату
      принимая во внимание, что пренебрежение и презрение к правам человека привели к варварским актам, которые возмущают совесть человечества, и что создание такого мира, в котором люди будут иметь свободу слова и убеждений и будут свободны от страха и нужды, провозглашено как высокое стремление людей; и
      адам құқықтарына деген елемеушілік, менсінбеушілік адам баласы арының зығырданын қайнататын тағылық жағдайға әкеліп соғатынына және дүние жүзі адамдары сөз бен наным-сенім бостандықтарына ие болып, үрей мен мұқтаждықтан ада бола алатын ортаны құру – адам баласының жоғары мәртебелі ұмтылысы деп жарияланғанына назар аудара отырып,
      1. Каждый человек имеет право на образование. Образование должно быть бесплатным по меньшей мере в том, что касается начального и общего образования. Начальное образование должно быть обязательным. Техническое и профессиональное образование должно быть общедоступным, и высшее образование должно быть одинаково доступным для всех на основе способностей каждого.
      1. Әр адамның білім алуға құқығы бар. Білім беру, ең болмағанда бастауыш және жалпы білім, тегін болуы тиіс. Бастауыш білім баршаға міндетті болуы тиіс. Техникалық және кәсіптік білім көпшіліктің қолы жетерліктей болуы тиіс және жоғары білім де, әркімнің қабілетіне қарай көпшіліктің қолы жетерліктей болуы тиіс.
8.6 Ваннаны вискозиметрдің ағу тоғынының деңгейінен кем дегенде 6 мм-ге дейін (¼ дюйм) жоғары 2-кестеден алынған тиісті құрамымен толтыру қажет.
8.6 Наполнить ванну соответствующим составом, выбранным из Таблицы 2, как минимум до 6 мм (¼ дюйма) выше переточного ободка вискозиметра.
11.2.1 200 СӘС-тен немесе СФС-тен төмен мәндерді 0,1 с-ке дейінгі дәлдікпен, ал 200 с немесе одан да жоғары мәндерді бүтін секундқа дейінгі дәлдікпен дөңгелектеу қажет.
11.2.1 Значения ниже 200 СУС или СФС округлить с точностью до 0,1 с. Значения 200 с или выше – с точностью до целой секунды.
10.3 Егер таңдалған сынау температурасы бөлме температурасынан жоғары болса, бастапқы контейнердегі сынаманың сынау температурасынан 1,7 °С-тан (3,0 °F) аспайтын температурасына дейін алдын ала қыздыру арқылы сынау тездетілу мүмкін.
10.3 Если выбранная температура испытания выше комнатной температуры, испытание может быть ускорено путем предварительного нагрева пробы в исходном контейнере до не более чем 1,7 °С (3,0 °F) выше температуры испытания.
10.4 Сынаманы жақсылап араластыру қажет; содан кейін деңгейі ағу тоғынынан жоғары көтерілгенше, оны тығыздығы 150 мкм-ді (№ 100) құрайтын сымды тордан жасалған сүзгінің құйғышы арқылы сүзу қажет.
10.4 Хорошо размешать пробу; затем процедить её через воронку фильтра из проволочной сетки плотностью 150 мкм (№ 100) прямо в вискозиметр, пока уровень не поднимется выше переточного ободка.
10.5.4 Бәрін дұрыстап араластырып, сынаманы қайнап тұрған ваннаның ішінен шығарып, колбаның сыртқы бетін құрғатып сүрту қажет. Содан кейін деңгейі ағу тоғынынан жоғары көтерілгенше, үлгіні тығыздығы 75 мкм-ді (№ 200) құрайтын сымды тордан жасалған сүзгінің құйғышы арқылы тікелей вискозиметрге сүзу қажет.
10.5.4 Хорошо все перемешать, извлечь пробу из кипящей водяной ванны, протереть внешнюю поверхность колбы насухо, после чего процедить образец через воронку фильтра из проволочной сетки плотностью 75 мкм (№ 200) прямо в вискозиметр, пока уровень не поднимется выше переточного ободка.
10.2 Стақанды тереңдігі 100 мм-ден кем емес тереңдікке дейінгі деңгейдегі сулы жылытқышқа батырып, оған қоса стақанның үстінгі бөлігі сулы жылытқыштағы судың деңгейінен жоғары болу тиіс.
10.2 Частично погрузить стакан в водяную баню на глубину не менее 100 мм, при этом верхняя часть стакана должна быть выше уровня воды в водяной бане.
Материалдың пикнометр бетімен қорытынды деңгейінен жоғары жанаспау үшін сақтық шаралар қолданып, ауа көпіршіктерінің түсуіне (5-ескерту) жол бермеу қажет.
Принять меры предосторожности, чтобы материал не соприкасался с поверхностью пикнометра выше окончательного уровня, и не допускать попадания пузырьков воздуха (Примечание 5).
8.2.1 Егер бірнеше араластырудан кейін сынама біртекті болып көрінбесе немесе оның біртекті еместігіне дәлелді күмәндар болса, жылжудың жоғары күшін қамтамасыз ететін ауасыз жоғары жылдамдықты араластырғышты пайдалануға болады.
8.2.1 Если после неоднократных перемешиваний видно, что проба не однородна, или есть на то обоснованные сомнения, можно использовать безвоздушную высокоскоростную мешалку, обеспечивающую высокие напряжения сдвига.
Оған қоса, қабықтың қатты қыздырылуын болдырмау үшін жалын тостаған тоғынынан жоғары болмау қажет. Бұл күлдің біраз жоғалуына әкеліп соқтыра алатын тұтануды тудыру мүмкін.
Кроме того, пламя не должно быть выше обода чашки, чтобы избежать перегрева корки, что может вызвать искры, которые могут привести к значительной потере золы.
8.6 Ваннаны вискозиметрдің ағу тоғынының деңгейінен кем дегенде 6 мм-ге дейін (¼ дюйм) жоғары 2-кестеден алынған тиісті құрамымен толтыру қажет.
8.6 Наполнить ванну соответствующим составом, выбранным из Таблицы 2, как минимум до 6 мм (¼ дюйма) выше переточного ободка вискозиметра.
11.2.1 200 СӘС-тен немесе СФС-тен төмен мәндерді 0,1 с-ке дейінгі дәлдікпен, ал 200 с немесе одан да жоғары мәндерді бүтін секундқа дейінгі дәлдікпен дөңгелектеу қажет.
11.2.1 Значения ниже 200 СУС или СФС округлить с точностью до 0,1 с. Значения 200 с или выше – с точностью до целой секунды.
10.3 Егер таңдалған сынау температурасы бөлме температурасынан жоғары болса, бастапқы контейнердегі сынаманың сынау температурасынан 1,7 °С-тан (3,0 °F) аспайтын температурасына дейін алдын ала қыздыру арқылы сынау тездетілу мүмкін.
10.3 Если выбранная температура испытания выше комнатной температуры, испытание может быть ускорено путем предварительного нагрева пробы в исходном контейнере до не более чем 1,7 °С (3,0 °F) выше температуры испытания.
10.4 Сынаманы жақсылап араластыру қажет; содан кейін деңгейі ағу тоғынынан жоғары көтерілгенше, оны тығыздығы 150 мкм-ді (№ 100) құрайтын сымды тордан жасалған сүзгінің құйғышы арқылы сүзу қажет.
10.4 Хорошо размешать пробу; затем процедить её через воронку фильтра из проволочной сетки плотностью 150 мкм (№ 100) прямо в вискозиметр, пока уровень не поднимется выше переточного ободка.
10.5.4 Бәрін дұрыстап араластырып, сынаманы қайнап тұрған ваннаның ішінен шығарып, колбаның сыртқы бетін құрғатып сүрту қажет. Содан кейін деңгейі ағу тоғынынан жоғары көтерілгенше, үлгіні тығыздығы 75 мкм-ді (№ 200) құрайтын сымды тордан жасалған сүзгінің құйғышы арқылы тікелей вискозиметрге сүзу қажет.
10.5.4 Хорошо все перемешать, извлечь пробу из кипящей водяной ванны, протереть внешнюю поверхность колбы насухо, после чего процедить образец через воронку фильтра из проволочной сетки плотностью 75 мкм (№ 200) прямо в вискозиметр, пока уровень не поднимется выше переточного ободка.
10.2 Стақанды тереңдігі 100 мм-ден кем емес тереңдікке дейінгі деңгейдегі сулы жылытқышқа батырып, оған қоса стақанның үстінгі бөлігі сулы жылытқыштағы судың деңгейінен жоғары болу тиіс.
10.2 Частично погрузить стакан в водяную баню на глубину не менее 100 мм, при этом верхняя часть стакана должна быть выше уровня воды в водяной бане.
Материалдың пикнометр бетімен қорытынды деңгейінен жоғары жанаспау үшін сақтық шаралар қолданып, ауа көпіршіктерінің түсуіне (5-ескерту) жол бермеу қажет.
Принять меры предосторожности, чтобы материал не соприкасался с поверхностью пикнометра выше окончательного уровня, и не допускать попадания пузырьков воздуха (Примечание 5).
8.2.1 Егер бірнеше араластырудан кейін сынама біртекті болып көрінбесе немесе оның біртекті еместігіне дәлелді күмәндар болса, жылжудың жоғары күшін қамтамасыз ететін ауасыз жоғары жылдамдықты араластырғышты пайдалануға болады.
8.2.1 Если после неоднократных перемешиваний видно, что проба не однородна, или есть на то обоснованные сомнения, можно использовать безвоздушную высокоскоростную мешалку, обеспечивающую высокие напряжения сдвига.
Оған қоса, қабықтың қатты қыздырылуын болдырмау үшін жалын тостаған тоғынынан жоғары болмау қажет. Бұл күлдің біраз жоғалуына әкеліп соқтыра алатын тұтануды тудыру мүмкін.
Кроме того, пламя не должно быть выше обода чашки, чтобы избежать перегрева корки, что может вызвать искры, которые могут привести к значительной потере золы.
8.6 Ваннаны вискозиметрдің ағу тоғынының деңгейінен кем дегенде 6 мм-ге дейін (¼ дюйм) жоғары 2-кестеден алынған тиісті құрамымен толтыру қажет.
8.6 Наполнить ванну соответствующим составом, выбранным из Таблицы 2, как минимум до 6 мм (¼ дюйма) выше переточного ободка вискозиметра.
11.2.1 200 СӘС-тен немесе СФС-тен төмен мәндерді 0,1 с-ке дейінгі дәлдікпен, ал 200 с немесе одан да жоғары мәндерді бүтін секундқа дейінгі дәлдікпен дөңгелектеу қажет.
11.2.1 Значения ниже 200 СУС или СФС округлить с точностью до 0,1 с. Значения 200 с или выше – с точностью до целой секунды.
10.3 Егер таңдалған сынау температурасы бөлме температурасынан жоғары болса, бастапқы контейнердегі сынаманың сынау температурасынан 1,7 °С-тан (3,0 °F) аспайтын температурасына дейін алдын ала қыздыру арқылы сынау тездетілу мүмкін.
10.3 Если выбранная температура испытания выше комнатной температуры, испытание может быть ускорено путем предварительного нагрева пробы в исходном контейнере до не более чем 1,7 °С (3,0 °F) выше температуры испытания.
10.4 Сынаманы жақсылап араластыру қажет; содан кейін деңгейі ағу тоғынынан жоғары көтерілгенше, оны тығыздығы 150 мкм-ді (№ 100) құрайтын сымды тордан жасалған сүзгінің құйғышы арқылы сүзу қажет.
10.4 Хорошо размешать пробу; затем процедить её через воронку фильтра из проволочной сетки плотностью 150 мкм (№ 100) прямо в вискозиметр, пока уровень не поднимется выше переточного ободка.
10.5.4 Бәрін дұрыстап араластырып, сынаманы қайнап тұрған ваннаның ішінен шығарып, колбаның сыртқы бетін құрғатып сүрту қажет. Содан кейін деңгейі ағу тоғынынан жоғары көтерілгенше, үлгіні тығыздығы 75 мкм-ді (№ 200) құрайтын сымды тордан жасалған сүзгінің құйғышы арқылы тікелей вискозиметрге сүзу қажет.
10.5.4 Хорошо все перемешать, извлечь пробу из кипящей водяной ванны, протереть внешнюю поверхность колбы насухо, после чего процедить образец через воронку фильтра из проволочной сетки плотностью 75 мкм (№ 200) прямо в вискозиметр, пока уровень не поднимется выше переточного ободка.
10.2 Стақанды тереңдігі 100 мм-ден кем емес тереңдікке дейінгі деңгейдегі сулы жылытқышқа батырып, оған қоса стақанның үстінгі бөлігі сулы жылытқыштағы судың деңгейінен жоғары болу тиіс.
10.2 Частично погрузить стакан в водяную баню на глубину не менее 100 мм, при этом верхняя часть стакана должна быть выше уровня воды в водяной бане.
Материалдың пикнометр бетімен қорытынды деңгейінен жоғары жанаспау үшін сақтық шаралар қолданып, ауа көпіршіктерінің түсуіне (5-ескерту) жол бермеу қажет.
Принять меры предосторожности, чтобы материал не соприкасался с поверхностью пикнометра выше окончательного уровня, и не допускать попадания пузырьков воздуха (Примечание 5).
8.2.1 Егер бірнеше араластырудан кейін сынама біртекті болып көрінбесе немесе оның біртекті еместігіне дәлелді күмәндар болса, жылжудың жоғары күшін қамтамасыз ететін ауасыз жоғары жылдамдықты араластырғышты пайдалануға болады.
8.2.1 Если после неоднократных перемешиваний видно, что проба не однородна, или есть на то обоснованные сомнения, можно использовать безвоздушную высокоскоростную мешалку, обеспечивающую высокие напряжения сдвига.
Оған қоса, қабықтың қатты қыздырылуын болдырмау үшін жалын тостаған тоғынынан жоғары болмау қажет. Бұл күлдің біраз жоғалуына әкеліп соқтыра алатын тұтануды тудыру мүмкін.
Кроме того, пламя не должно быть выше обода чашки, чтобы избежать перегрева корки, что может вызвать искры, которые могут привести к значительной потере золы.
      11. Когда государственные должностные лица или другие представители, действующие в официальном или полуофициальном качестве, нарушают национальные уголовные законы, жертвы должны получать реституцию от государства, должностные лица или представители которого несут ответственность за причиненный ущерб. В тех случаях, когда правительство, при котором имело место приведшее к виктимизации действие или бездействие, уже не существует, реституция жертвам должна предоставляться государством или правительством - преемником.
      11. Мемлекеттік лауазымды тұлғалар немесе ресми немесе жартылай ресми түрде әрекет ететін өкілдер ұлттық қылмыстық заңдарда бұзған жағдайда, құрбандар лауазымды тұлғалардың немесе келтірілген залалға жауапкершілік тартатын өкілдердің мемлекетінен реституция алуы қажет. Виктимизацияға әкеліп соққан әрекет немесе әрекетсіздік орын алған үкімет жоқ болған жағдайда, құрбандарды орын басушы үкіметпен немесе мемлекетпен қамтамасыздандырады.
Кодекс поведения должностных лиц по поддержанию правопорядка
Құқықтық тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар тәртібінің Кодексі
      Должностные лица по поддержанию правопорядка постоянно выполняют возложенные на них законом обязанности, служба общине и защищая всех лиц от противоправных актов в соответствии с высокой степенью ответственности, требуемой их профессией.
      Тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар оларға заңмен жүктелген қоғамға қызмет, мамандықтары талап ететіндей жоғары деңгейлі жауапкершілікке сәйкес құқыққа қарама-қайшы іс-әрекеттерден барлық тұлғаларды қорғау секілді міндеттерін тұрақты түрде орындайды.
      а) термин "должностные лица по поддержанию правопорядка" включает всех назначаемых или избираемых должностных лиц, связанных с применением права, которые обладают полицейскими полномочиями, особенно полномочиями на задержание правонарушителей;
      а) «тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар» термині құқықты қолданумен байланысты полицейлік өкілеттіктерді, әсіресе құқық бұзушыларды тұтқындау өкілеттіктерін орындайтын барлық тағайынданбалы немесе сайланбалы лауазымды тұлғаларды қамтиды
      b) в тех странах, где полицейские полномочия осуществляются представителями военных властей в форменной или гражданской одежде или силами государственной безопасности, определение понятия "должностные лица по поддержанию правопорядка" охватывает сотрудников таких служб;
      b) полицейлік өкілеттіктер формадағы немесе азаматтық киімдегі әскери биліктің өкілдерімен немесе мемлекеттік қауіпсіздік күштерімен жүзеге асырылатын болса, онда «тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар» термині осындай қызметтердің қызметкерлерін қамтиды
      При выполнении своих обязанностей должностные лица по поддержанию правопорядка уважают и защищают человеческое достоинство и поддерживают и защищают права человека по отношению ко всем лицам.
      Өз міндеттерін орындау барысында тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар адам абыройын құрметтейді және қорғайды және де сонымен қатар барлық тұлғаларға қатысты адам құқықтарын қолдайды және қорғайды.
      Должностные лица по поддержанию правопорядка могут применять силу только в случае крайней необходимости и в той мере, в какой это требуется для выполнения их обязанностей.
      Тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар тек аса қажет болған жағдайда ғана, және олардың міндеттерін орындау талабына сәйкес түрде ғана күш қолдана алады.
      а) в этом положении подчеркивается, что применение силу должностными лицами по поддержанию правопорядка должно носить исключительный характер; хотя оно подразумевает, что должностные лица по поддержанию правопорядка могут быть уполномочены на применение силы, какая является разумно необходимой при данных обстоятельствах в целях предупреждения преступления или при проведении правомерного задержания правонарушителей или подозреваемых правонарушителей, или при оказании помощи при таком задержании, не может применяться сила, превышающая необходимые для этих целей пределы;
      а) бұл ережеде ерекше атап өтетіні, тәртіп сақтау бойынша лауазымды тұлғалардың күш қолдануы тек қана ерекше сипатты жағдайда орын алуы тиіс; алайда мұндағы тәртіп сақтау бойынша лауазымды тұлғалар белгілі бір жағдайларда қылмыстың алдын алу мақсатында немесе құқық бұзушыларды немесе күдікті құқық бұзушыларды заңды түрде ұстау барысында немесе осындай тұтқындау болған жағдайда көмек көрсету барысында орынды түрде қажет болса күш қолдануға құқылы, бірақ осы мақсаттарда қажетті шектен асып кететін күш қолданыла алмайды.
      b) национальное законодательство, как правило, ограничивает применение силы должностными лицами по поддержанию правопорядка в соответствии с принципом пропорциональности. Это следует понимать таким образом, что при толковании этого положения должны уважаться эти национальные принципы пропорциональности. Это положение ни в коем случае не толкуется таким образом, будто оно уполномочивает на применение такой силы, какая является несоразмерной законной цели, которую нужно достичь;
      b) ұлттық заңнама әдетте пропорционалдық қағидасына сәйкес тәртіп сақтау бойынша лауазымды тұлғалардың күш қолдануын шектейді. Мұны былайша түсінуге болады, осы ережені түсіндіру барысында пропорционалдылықтың ұлттық қағидалары құрметтелуі тиіс. Бұл ереже заңды мақсатқа сәйкес келмейтін шектен тыс күш қолдануға өкілеттік беретіндей түсіндірілуіне ешбір жағдайда жол берілмеуі тиіс.
      Сведения конфиденциального характера, получаемые должностными лицами по поддержанию правопорядка, сохраняются в тайне, если исполнение обязанностей или требования правосудия не требуют иного.
      Тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалардың қолына түсетін құпия мәліметтер құпия түрде сақталады, егер де міндеттері немесе әділетті заң талабы басқаны талап етпесе.
      По характеру своих обязанностей должностные лица по поддержанию правопорядка получают информацию, которая может относиться к личной жизни других лиц или потенциально повредить интересам таких лиц и особенно их репутации. Следует проявлять большую осторожность при сохранении и использовании такой информации, которая разглашается только при исполнении обязанностей или в целях правосудия. Любое разглашение такой информации в других целях является полностью неправомерным.
      Тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар өз міндеттерінің сипаттамасы бойынша басқа тұлғалардың жеке өміріне қатысты болуы мүмкін немесе осындай тұлғалардың мүдделеріне және әсіресе абыройына ықтимал зиянды ақпаратты алады. Міндеттерді орындау барысында ғана немесе әділ сот мақсатында жарияланатын мұндай ақпаратты сақтау және пайдалану барысында аса сақ болу қажет. Мұндай ақпараттың басқа мақсаттарда кез-келген түрде жариялануы толықтай заңға қарама-қайшы.
      Ни одно должностное лицо по поддержанию правопорядка не может осуществлять, подстрекать или терпимо относиться к любому действию, представляющему собой пытку или другие жестокие, бесчеловечные или унижающие достоинство виды обращения и наказания, и ни одно должностное лицо по поддержанию правопорядка не может ссылаться на распоряжение вышестоящих лиц или такие исключительные обстоятельства, как состояние войны или угроза войны, угроза национальной безопасности, внутренняя политическая нестабильность или любое другое чрезвычайное положение для оправдания пыток или других жестоких, бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения и наказания.
      Бірде бір тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлға өз алдына азаптаулар және де басқа да қатыгез, адамгершілікке жатпайтын немесе абыройын төмендететін қарым-қатынас пен жаза түрлері болып табылатын кез-келген іс-әрекетті жүзеге асыруына, оны істеуге арандатуға немесе оған шыдамдылықпен қарауына болмайды және бірде бір тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлға азаптаулар және де басқа да қатыгез, адамгершілікке жатпайтын немесе абыройын төмендететін қарым-қатынас пен жазаларды ақтау мақсатында жоғарыда тұрған лауазымды тұлғалардың бұйыруына немесе соғыс жағдайы немесе соғыс басталу қаупі, ұлттық қауіпсіздікке төнетін қауіп, ішкі саяси тұрақсыздық немесе басқа да кез-келген төтенше жағдайға жүгіне алмайды.
      Должностные лица по поддержанию правопорядка не совершают какие - либо акты коррупции. Они также всемерно препятствуют любым таким актам и борются с ними.
      Тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар қандай да бір сыбайлас жемқорлық әрекеттеріне бармайды. Олар мұндай сипаттағы кез-келген іс-әрекеттерге барынша кедергі болып, олармен күреседі.
      Должностные лица по поддержанию правопорядка обеспечивают полную охрану здоровья задержанных ими лиц, в частности, принимают немедленные меры по обеспечению оказания медицинской помощи в случае необходимости.
      Тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар олардың тұтқындаған тұлғаларының денсаулығын толыққанды қамтамасыз етеді, атап айтқанда, қажет болған жағдайда медициналық көмек көрсетілуін қамтамасыз етуге бағытталған шараларды жедел түрде қолданады.
      b) поскольку медицинский персонал обычно придан деятельности по поддержанию правопорядка, должностные лица по поддержанию правопорядка должны учитывать мнение этого персонала, когда они рекомендуют оказание задержанному лицу соответствующей медицинской помощи через или в консультации с медицинским персоналом, не участвующим в деятельности по поддержанию правопорядка;
      b) медициналық қызметкерлер әдетте тәртіпті сақтау бойынша қызметтерін қоса атқаратындықтан, тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар медициналық қызметкер тәртіпті сақтау бойынша атқарылатын қызметтерге қатыспайтын медициналық қызметкердің кеңесіне немесе көмегіне жүгініп, тұтқындалған тұлғаға тиісті медициналық көмек көрсетуді ұсынған кезде осы қызметкерлердің пікірін есепке алуы қажет
      с) понимается, что должностные лица по поддержанию правопорядка обеспечивают оказание медицинской помощи также жертвам правонарушений или несчастных случаев, происходящих в ходе правонарушений.
      с) тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар құқық бұзушылық құрбандарына немесе құқық бұзушылық барысында орын алған оқыс оқиғаның құрбандарына медициналық көмек көрсетілуін қамтамасыз етеді деп түсіндіріледі.
      а) любой акт коррупции, как и любое другое злоупотребление властью, несовместимы со служебным статусом должностного лица по поддержанию правопорядка. К любому должностному лицу по поддержанию правопорядка, совершившему акт коррупции, закон должен применяться в полной мере, поскольку правительства не могут ожидать от граждан соблюдения ими правопорядка, если они не могут или не хотят обеспечивать соблюдение законности их собственными должностными лицами и в рамках их собственных учреждений;
      а) сыбайлас жемқорлықтың кез-келген іс-әрекеті кез-келген басқа да билікті асыра пайдалану секілді тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар деген қызметтік мәртебесімен үйлесім таппайды. Сыбайлас жемқорлық әрекетіне барған тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалның кез-келгеніне толыққанды заң қолданылуы қажет, себебі, егер де олар өздерінің лауазымды тұлғалары заңдылықтың сақталуын қамтамасыз етуге ниет білдірмесе немесе өз мекемелері аясында қамтамасыз ете алмаса үкіметтер азаматтарынан тәртіпті сақтауын күте алмайды
      Должностные лица по поддержанию правопорядка уважают закон и настоящий Кодекс. Используя все свои возможности, они также предотвращают и всемерно препятствуют всем нарушениям таковых.
      Тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар осы кодекс пен заңды құрметтейді. Сонымен қатар олар бар мүмкіндіктерін пайдалана отырып, барлық бұзушылықтарға барынша қолдан келер шаралармен қарсылық танытып, олардың алдын алады.
      Должностные лица по поддержанию правопорядка, имеющие основания полагать, что нарушение настоящего Кодекса имело место или будет иметь место, сообщают о случившемся вышестоящим инстанциям и, в случае необходимости, другим соответствующим инстанциям или органам, обладающим полномочиями по надзору или правовому контролю.
      Осы Кодекстің бұзылуы орын алды немесе орын алуы мүмкін деп есептеуге негіз туындаған жағдайда тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар жоғары тұрған инстанцияларға хабарлайды, қажет болған жағдайда орын алған оқиға жайлы қадағалау немесе құқықтық бақылау жүргізу бойынша құзыреттіліктерге ие басқа да инстанциялар мен органдарға хабарлайды.
      b) настоящая статья направлена на сохранение равновесия между, с одной стороны, необходимостью внутренней дисциплины в учреждении, от которого в большой степени зависит общественная безопасность, и, с другой стороны, необходимостью борьбы с нарушениями основных прав человека. Должностные лица по поддержанию правопорядка сообщают о нарушениях по инстанциям и предпринимают иные правовые действия за пределами инстанций лишь в то случае, когда все остальные возможности отсутствуют или неэффективны. Понимается, что должностные лица по поддержанию правопорядка не подвергаются административным или иным мерам наказания из - за того, что они сообщили об имевшем место нарушении настоящего Кодекса или о возможности такового;
      b) осы бап біріншіден көбіне қоғамдық қауіпсіздік соған байланысты болғандықтан, мекемедегі ішкі тәртіпті сақтау қажеттілігімен, екіншіден адам құқықтарының негізгі құқықтарының бұзылуына қарсы күрес қажеттілігі арасындағы теңдікті сақтауға бағытталған. Тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар инстанциялар бойынша орын алған бұзушылықтар туралы хабарлайды және басқа қалған мүмкіндіктер болмаған немесе тиімді болған жағдайда ғана инстанциядан тыс өзге құқықтық іс-әрекеттерді қолданады. Тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғаларға қатысты әкімшілік немесе өзге де жаза түрлері қолданылмайды, себебі олар осы Кодекстің бұзылуы туралы немесе бұзылу мүмкіндігі туралы хабарлады.
      d) в ряде стран средства массовой информации могут рассматриваться как учреждения, выполняющие функции по рассмотрению жалоб, подобные описанным в подпункте с), выше. Поэтому должностные лица по поддержанию правопорядка могут обоснованно, в качестве крайней меры и в соответствии с законами и обычаями своих собственных стран, а также с положениями статьи 4 настоящего Кодекса, обратить на эти нарушения внимание общественности через средства массовой информации;
      d) бірқатар мемлекеттерде бұқаралық ақпарат құралдары жоғарыда берілген с) тармақшасында сипатталғандай шағымдарды қарастыру бойынша қызметтерді орындайтын мекемелер ретінде қарастырылады. Сондықтан да тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар аса қажет жағдайды негізге ала отырып заңдар мен өз елдерінің дәстүрлеріне сәйкес, сонымен қатар осы Кодекстің 4-бабына сәйкес мұндай бұзушылықтарға бұқаралық ақпарат құралдарының назарын аударуына болады
      е) должностные лица по поддержанию правопорядка, соблюдающие положения настоящего Кодекса, заслуживают уважения, полной поддержки и сотрудничества со стороны общества и учреждения по поддержанию правопорядка, в котором они служат, а также лиц, занятых поддержанием правопорядка.
      е) осы Кодекстің ережелерін қатаң сақтанатын тәртіпті сақтау бойынша лауазымды тұлғалар мақтауға, қоғам және өздері қызмет ететін тәртіпті сақтау жөніндегі мекемелердің, сондай-ақ тәртіпті сақтау жұмысына тартылған басқа да тұлғалар тарапынан толықтай қолдау көрсетілуге және ынтымақтастық орнатуға лайық.
      Настоящей процедурой подчеркивается, что эти Правила, а также национальные статуты и положения, касающиеся выполнения этих Правил, должны быть предоставлены в распоряжение лиц, занимающихся их выполнением, в частности в распоряжение должностных лиц по поддержанию правопорядка и персонала исправительных учреждений. Эффективное выполнение этих Правил могло бы также предусматривать организацию учебных курсов центральным органом, отвечающим за деятельность исправительных учреждений. Вопросы распространения процедур обсуждаются в процедурах 7, 9.
      Осы іс-шара Ереженің сондай-ақ, осы Ереженің орындалуына қатысты ұлттық мәртебе мен қағидалар, құқықтық тәртіпті ұстану бойынша лауазымды тұлғалардың және түзеу мекемесі қызметкерлерінің үкімдері ретінде оларды орындауға тиісті тұлғалардың әміріне ұсынылатындығы баса айтылады. Осы Ережелердің тиімді орындалуы түзеу мекемелерінің жұмыстарына жауап беретін орталық органдардың оқу курстарын ұйымдастыруды ескеруі мүмкін еді. Іс-шараны тарату сұрақтары 7, 9 рәсімдерде талқыланады.