ПРИМЕРЫ
5. Практика религии или убеждений, в которых воспитывается ребенок, не должна наносить ущерба ни его физическому или умственному здоровью, ни его полному развитию, с соблюдением пункта 3 статьи 1 настоящей Декларации.
5. Бала тәрбиеленіп жатқан дін немесе наным-сенім тәжірибесі осы Декларацияның 1-Бабы 3-ші тармағын ұстана отырып, оның физикалық немесе ақыл-ой денсаулығына, оның жалпы дамуына зиян келтірмеуі қажет.
2. Для обеспечения более быстрого развития развивающихся стран необходимо принятие постоянных мер. В дополнение к усилиям, предпринимаемым развивающимися странами, необходимо эффективное международное сотрудничество в предоставлении этим странам соответствующих средств и возможностей для ускорения их всестороннего развития.
2. Дамушы елдердің әлдеқайда жылдам дамуын қамтамасыз ету үшін белгілі бір шаралардың тұрақты түрде жүргізілуі қажет. Дамушы елдердің салып жатқан күштеріне қосымша осы елдерге олардың жан-жақты дамуын тездету үшін тиісті құралдар мен мүмкіндіктерді беруде халықаралық тиімді ынтымақтастық қажет.
будучи убежденной в том, что органическое единство человечества и, следовательно, основное равенство всех людей и народов, находящее выражение в самых возвышенных понятиях философии, морали и религии, отражает идеал, к которому в настоящее время стремится этика и наука,
адамзаттың органикалық бірлігі және осыған орай философияның, адамгершілік пен діннің асқақ ұғымдарында көрініс табатын барлық адамдар мен халықтардың негізгі теңдігі қазіргі заманғы әдеп пен ғылымның ұмтылып жатқан идеалының көрінісі болып табылатынына сенім білдіре отырып,
1. Культура, являющаяся творением всех людей и общим достоянием человечества, и образование, в самом широком смысле этого слова, предоставляют мужчинам и женщинам все более эффективные средства адаптации, позволяющие им не только утверждать, что они рождаются равными в достоинстве и правах, но также признавать, что они должны уважать право всех групп людей на культурную самобытность и на развитие своей собственной культурной жизни в национальных и международных рамках, при этом имеется в виду, что каждая группа сама свободно решает вопрос о сохранении и, в случае необходимости, об адаптации или обогащении ценностей, которые она считает основополагающими для ее самобытности.
1. Бүкіл адамзаттың жаратқан туындысы және адамзаттың ортақ игілігі болып табылатын мәдениет пен сөз мәнінің тамыры тереңде жатқан білім ер адамдар мен әйелдерге аса тиімді бейімделу құралдарын ұсынады, оларға теңдей ар-намыспен және құқықтармен туылатынын растауға мүмкіндік беріп қана қоймай, сонымен қатар ұлттық және халықаралық деңгей шегінде өздерінің мәдени өмірлерін дамыту және мәдени тұрмыс қалыптастыру мақсатында барлық адам топтарының құқықтарын құрметтеуі қажет. Бұл ретте, әрбір топ тұрмыстық өмірі үшін қажетті негіз болып табылады деп білген өз құндылықтарын сақтау, қажет болған жағдайда бейімдеу немесе байыту туралы мәселені қалауынша шешуге ерікті.
1. Имея право на то, чтобы в международном и национальном плане был обеспечен такой экономический, социальный, культурный и правовой порядок, который позволит каждому человеку раскрыть свои способности на основе полного равенства прав и возможностей, каждый человек имеет соответствующие обязанности по отношению к себе подобным, к обществу, в котором он живет, и к международному сообществу. Следовательно, его долг - способствовать гармонии между народами, борьбе против расизма и расовых предрассудков и содействовать всеми средствами, которыми он располагает, ликвидации всех форм расовой дискриминации.
1. Құқықтар мен мүмкіндіктердің толыққанды теңдігінің негізінде әрбір адамға өз қабілеттерін паш етуге мүмкіндік беретін осындай экономикалық, әлеуметтік, мәдени және құқықтық тәртіптің халықаралық және ұлттық жоспар деңгейінде қамтамасыздандырылуына құқылы бола тұрып, әрбір адамның өзі секілділерге, өзі өмір сүріп келе жатқан қоғамға қатысты, халықаралық қоғамдастыққа қатысты атқаратын міндеттері бар. Осыған орай, оның борышы – халықтар арасындағы үндестікке, нәсілшілдік пен нәсілдік нанымдарға қарсы күреске өз үлесін қосу және қолында бар барлық құралдарды пайдалана отырып нәсілдік дискриминацияның барлық түрлерін жоюға ат салысу.
1.5. Настоящие Правила будут осуществляться в контексте экономических, социальных и культурных условий, существующих в каждом государстве-члене.
1.5.Осы Ережелер әр мемлекетте жасап жатқан экономикалық, әлеуметтік және мәдени шарттардың аясында жүзеге асырылады.
16.1. Во всех случаях, за исключением мелких правонарушений, до вынесения компетентным органом власти окончательного решения, предшествующего приговору, необходимо тщательно изучить окружение и условия, в которых живет несовершеннолетний, или обстоятельства, при которых было совершено правонарушение, с тем чтобы содействовать вынесению компетентным органом власти разумного судебного решения по делу.
16.1. Ұсақ құқық бұзушылықтан өзге барлық жағдайларда, құзіретті орган түпкілікті үкімін шығарғанға дейін, кәмелетке толмаған құқық бұзушының айналасын, ол өмір сүріп жатқан шарттарды, немесе құқық бұзушылық жасалған уақыттағы шарттарды іс бойынша орынды шешім шығаруға ықпалдасу үшін толықтай зерттеу керек.
27.1. Минимальные стандартные правила обращения с заключенными и соответствующие рекомендации используются по мере их применимости к обращению с несовершеннолетними правонарушителями в исправительных учреждениях, включая тех, которые находятся под стражей в ожидании судебного решения.
27.1. Қамаудағылармен қарым қатынас орнату бойынша Минималды стандартты ережелері мен оларға қатысты ұсыныстар түзеу мекемелеріндегі кәмелетке толмаған құқық бұзушылармен қарым-қатынас құру мәселесінде қажетінше қолдануға жатады, атап айтқанда сот үкімін күтіп жатқан кәмелетке толмаған құқық бұзушыларға қатысты да қолданылады.
30.2. Следует прилагать усилия для периодического обзора и оценки тенденций, проблем и причин правонарушений и преступности среди несовершеннолетних, а также различных конкретных нужд несовершеннолетних, находящихся в заключении.
30.2. Сонымен қатар, кәмелетке толмаған құқық бұзушылар арасындағы құқық бұзушылықтарды шолу, құқық бұзушылық және қылмыстылық мәселесі, себептері тәріздес, сондай-ақ қамауда жатқан кәмелетке толмаған құқық бұзушылардың нақты мұқтаждарын ұдайы шолу жасау және үрдісін бағалауға тырысу керек.
4) Когда на одного и того же директора возлагается управление двумя или несколькими заведениями, он обязан посещать каждое из них в достаточно короткие промежутки времени. Руководство над каждым из этих заведений следует возлагать на проживающего на месте ответственного сотрудника.
4) Егер бір директорға екі немесе бірнеше мекемені басқару жүктелсе, ол олардың әрқайсысына жеткілікті түрде аз уақыт аралығында барып шығуы керек. Бұл мекемелердің әрқайысына басшылық жасауды сол жерде тұрып жатқан жауапты қызметкерге тапсыруы тиіс.
a) Равноправное участие развитых и развивающихся стран в использовании достижений науки и техники, все более широкое применение науки и техники на благо социального развития общества;
a) Ғылым мен техника жетістіктерін пайдалануда дамыған және дамып келе жатқан елдердің теңқұқылы қатысуы, қоғамның әлеуметтік игілігіне ғылым мен техниканың пайдалануы кең етек жайып келеді
признавая, что основную ответственность за развитие развивающихся стран несут сами эти страны, и подтверждая настоятельную необходимость уменьшить и в конечном итоге ликвидировать разрыв между уровнем жизни экономически более развитых и развивающихся стран, с этой целью государства - члены должны нести ответственность за проведение внутренней и внешней политики, направленной на содействие социальному развитию во всем мире и, в частности, на оказание помощи развивающимся странам в ускорении их экономического роста,
дамып келе жатқан елдер дамуына негізгі жауапкершілікті сол елдердің өздері алатынын мойындай отырып, және экономикалық жағынан аса дамыған және дамып келе жатқан мемлекеттердің өмір сүру деңгейі арасындағы алшақтықты қысқарту және ең соңында мүлдем жоюдың қажеттілігін растап, осы мақсатпен мүше мемлекеттер барлық әлемдегі әлеуметтік дамуға жәрдем беруге, соның ішінде, дамып келе жатқан елдерге олардың экономикалық өсімін тездету үшін көмек көрсетуге бағытталған, ішкі және сыртқы саясатты жүргізуге жауапкершілікті алуға міндетті,
b) распространение информации национального и международного характера в целях развития у личности сознания перемен, происходящих в обществе в целом;
b) тұлғада жалпы қоғамда болып жатқан өзгерістердің ұғындыруын дамыту мақсатында ұлттық және халықаралық сипаттағы ақпаратты тарату
Улучшение положения развивающихся стран в международной торговле, в частности путем обеспечения развивающимся странам благоприятных условий торговли и справедливых и выгодных цен для сбыта их товаров, необходимо для того, чтобы дать возможность увеличить национальный доход и способствовать социальному развитию.
Дамып келе жатқан елдердің халықаралық саудадағы жағдайын, соның ішінде, дамып келе жатқан елдерге сауданың қолайлы жағдайларын және өз тауарларын өткізу үшін әділетті және оңтайлы бағаларды қамтамасыз ету арқылы жақсарту сол елдерге ұлттық табысын молайтуға мүмкіндік туғызу және әлеуметтік дамуға жәрдем беру үшін қажетті болып табылады.
Каждому правительству принадлежит первостепенная роль и конечная ответственность в деле обеспечения социального прогресса и благосостояния его народа, планирования мер социального развития как части всесторонних планов развития, объединения или поощрения и координации всех национальных усилий для достижения этой цели и осуществления необходимых изменений в социальной структуре. При планировании мер в области социального развития должным образом учитываются разнообразие в потребностях развивающихся и развитых районов, городских и сельских районов каждой страны.
Өз халқына әлеуметтік ілгерілеу мен әл-ауқатын қамтамасыз ету, осы мақсатқа жету және әлеуметтік құрылымдағы қажетті өзгерістерді жүзеге асыру үшін барлық ұлттық күш-жігерді біріктіру немесе көтермелеу мен үйлестіру, дамудың жан-жақты жоспарлардың бөлігі ретінде әлеуметтік дамудың шараларын жоспарлау мәселесінде әрбір үкіметке жоғарғы маңыздағы рөл және ақырғы жауапкершілік жүктеледі. Әлеуметтік даму саласындағы шараларды жоспарлаған кезде әрбір мемлекеттің дамып келе жатқан және дамыған аудандардың, қалалық және ауылдық елді мекендердің түрлі қажеттіліктері тиесілі түрде ескеріледі.
a) Создание условий для быстрого и неуклонного социального и экономического развития, особенно в развивающихся странах; изменение международных экономических отношений, применение новых и эффективных методов международного сотрудничества, при которых равенство возможностей должно быть прерогативой как стран, так и отдельных лиц внутри страны;
a) Әлеуметтік және экономикалық дамудың, әсіресе дамып келе жатқан мемлекеттерде, жеделдегі және үздіксіздігі үшін жағдайлар жасау; халықаралық экономикалық қатынастарды өзгерту, халықаралық ынтымақтастықтың жаңа әрі тиімді тәсілдерін қолдану кезінде мүмкіндіктер теңдігі мемлекеттер болсын, сондай-ақ мемлекет ішіндегі жеке тұлғалардың айрықша басымдылығы болуы тиіс
d) Распространение социальной информации на национальном и международном уровнях, с тем чтобы доводить до сведения населения изменяющиеся обстоятельства в обществе в целом и просвещать потребителя.
d) Халықты жалпы қоғамда өзгеріске ұшырап жатқан жағдайлар туралы хабардар ету және тұтынушыға білім беру мақсатында ұлттық және халықаралық деңгейлерде әлеуметтік ақпаратты тарату.
d) Принятие мер, направленных на недопущение такого оттока капитала из развивающихся стран, который мог бы нанести ущерб их экономическому и социальному развитию.
d) Дамып келе жатқан мемлекеттердің экономикалық және әлеуметтік дамуына зиян келтіретін, осындай капиталдың жылыстауын болдыртпауына бағытталған шараларды қабылдау.
a) Принятие мер для ускорения процесса индустриализации, особенно в развивающихся странах, с надлежащим учетом ее социальных аспектов в интересах всего населения; развитие соответствующей организационной и законодательной структуры, способствующей непрерывному и всестороннему росту промышленного сектора; принятие мер по преодолению неблагоприятных социальных последствий, которые могут возникнуть в результате урбанизации и индустриализации, включая автоматизацию; поддержание надлежащего равновесия между сельским и городским развитием, и, в частности, принятие по оздоровлению условий жизни прежде всего в крупных промышленных центрах;
a) Индустриализация процесін тездету үшін, әсіресе дамып келе жатқан мемлекеттерде, сол ел халқының мүддесінде оның әлеуметтік аспектілерін тиісті түрде ескере отырып, шаралар қабылдау; өнеркәсіп секторының үздіксіз және жан-жақты өсімін ынталандыратын тиісті ұйымдастырушылық және заңнамалық құрылымын дамыту; урбанизация және индустриализация, соның ішінде автоматтандыру нәтижесінде пайда болуы мүмкін қолайсыз әлеуметтік салдарды жеңу жөнінде шараларды қабылдау; ауылдық және қалалық даму арасындағы тиісті тепе-теңдікті сақтау, және, соның ішінде, ең бастысы ірі өнеркәсіптік орталықтарды өмір жағдайларын сауықтыруға қатысты шараларды қабылдау
e) Развитие и расширение системы транспорта и связи, особенно в развивающихся странах.
e) Көлік және байланыс жүйелерін дамыту және кеңейту, әсіресе, дамып келе жатқан мемлекеттерде.
c) Все более широкое применение науки и техники для социального и экономического развития; мероприятия по передаче развивающимся странам технических знаний, включая технологию производства и патенты, а также мероприятия по обмену этими знаниями.
c) Әлеуметтік және экономикалық даму үшін ғылым мен техниканың аса кең қолданылуы; дамып келе жатқан мемлекеттерге техникалық білімдерді, соның ішінде өндіріс технологиясы мен патенттерді беру жөніндегі іс-шаралар, сонымен қатар осы білімдермен алмасуға қатысты шаралар.
a) Установление для развивающихся стран заданий в отношении темпов экономического роста, в рамках политики Организации Объединенных Наций в области развития, достаточно высоких, чтобы обеспечить значительное ускорение их темпов роста;
a) Дамып келе жатқан мемлекеттер өсімі қарқынын айтарлықтай тездетуін қамтамасыз ету мақсатында, Біріккен Ұлттар Ұйымы даму саласының саясаты шеңберінде, сол елдер үшін аса жоғары экономикалық өсімі қарқынына қатысты тапсырмаларды орнату
b) Предоставление большей помощи на более благоприятных условиях; выполнение задания по оказанию помощи в объеме не менее 1 процента валового национального продукта (в рыночных ценах) передовых в экономическом отношении стран; общее облегчение условий предоставления займов развивающимся странам путем установления низких процентных ставок на займы и длительных льготных сроков погашения займов, а также гарантия того, что предоставление таких займов будет основываться строго на социально-экономических критериях, не зависящих от каких-либо политических соображений;
b) Айтарлықтай қолайлы жағдайлар негізінде қомақты көмек көрсету; экономикалық қатынаста озық болып саналатын елдердегі жалпы ұлттық өнімнің (нарықтық бағаларда) 1 пайызынан кем емес мөлшерде көмек көрсету жөніндегі тапсырманы орындау; дамып келе жатқан елдерге займдардың төмен пайыздық ставкаларды орнату және займдарды өтеудің жеңілдігі бар ұзақ мерзімдерді ұсыну арқылы займдарды беру жағдайларын жалпы жеңілдету және осындай займдарды беру қандай да бір саяси пікірлерге тәуелді болмай, қатаң түрде әлеуметтік-экономикалық критерийлерге сүйенетініне кепіл беру
d) Предоставление развивающимся странам технической, финансовой и материальной помощи и создание благоприятных условий, с тем чтобы помочь этим странам непосредственно осуществлять эксплуатацию их национальных ресурсов и природных богатств и тем самым позволить народам этих стран в полной мере своими национальными ресурсами;
d) Дамып келе жатқан мемлекеттерге техникалық, қаржы және материалдық көмек көрсету, сондай-ақ қолайлы жағдайлар жасау, бұл осы елдер өз ұлттық ресурстары мен табиғи байлықтарының пайдалануын жүзеге асыруына көмек беру және осы елдердің халықтарына өз ұлттық ресурстарын толық көлемде пайдалануына мүмкіндік туғызу болып табылады
e) Расширение международной торговли, основанной на принципах равенства и недопущения дискриминации; исправление положения развивающихся стран в международной торговле при помощи справедливых условий торговли; введение общей, не основанной на взаимности, недискриминационной системы преференций для экспорта развивающихся стран в развитые страны; заключение на выполнение общих и всесторонних товарных соглашений и финансирование достаточных буферных запасов международными финансовыми учреждениями.
e) Теңдік және кемсітушілікті болдырмау принциптеріне негізделген халықаралық сауданы кеңейту; сауданың әділетті жағдайлары көмегімен дамып келе жатқан мемлекеттердің халықаралық саудадағы жағдайын түзету; дамып келе жатқан елдердің дамыған елдерге экспорты үшін префенциялардың өзаралыққа негізделмеген, дискриминацияға ұшырамаған жалпы жүйені енгізу; жалпы және жанжақты тауарлық келісімдерді орындалуына қорытынды жасау және халықаралық қаржы мекемелерінің жеткілікті буферлік қорларын қаржыландыру.
b) Использование и эксплуатация, в соответствии с надлежащими международными нормами, ресурсов таких районов окружающей среды, как космическое пространство и дно морей и океанов и его недр за пределами действия национальной юрисдикции в дополнение к имеющимся в любой стране, независимо от ее географического положения, национальным ресурсам для достижения экономического и социального прогресса и развития, с уделением особого внимания интересам и потребностям развивающихся стран.
b) Тиісті халықаралық нормаларға сәйкес, экономикалық және әлеуметтік ілгерілеу мен дамуға жету мақсатында, дамып келе жатқан елдердің мүдделері мен қажеттіліктеріне айрықша көңіл бөле отырып, кез келген мемлекеттегі ұлттық заңнама күшінен тыс, оның географиялық жағдайына қарамастан, ғарыштық кеністік, мұхиттар мен түбі, олардың қойнауы сияқты қоршаған орта аудандарының ресурстарын қолдану және пайдалану.
a) Достижение всеобщего и полного разоружения и направление постепенно высвобождаемых ресурсов на использование для экономического и социального прогресса и благосостояния всех народов и, в частности, на благо развивающихся стран;
a) Жалпы және толық қарусыздандыруға қол жеткізу және барлық халықтардың экономикалық және әлеуметтік ілгерілеу мен әл-ауқаты үшін, соның ішінде дамып келе жатқан елдер игілігі үшін пайдалануға бірте-бірте босатылатын ресустарды бағыттау
Следует напомнить, что в своей резолюции 663 С (XXIV) от 31 июля 1957 года Экономический и Социальный Совет рекомендовал каждые пять лет информировать Генерального секретаря о мерах по применению Минимальных стандартных правил, а также уполномочил Генерального секретаря предпринять шаги для опубликования, если это целесообразно, такой информации и запрашивать в случае необходимости дополнительную информацию. В Организации Объединенных Наций давно сложилась практика осуществления сотрудничества между специализированными учреждениями и соответствующими межправительственными и неправительственными организациями. При подготовке своего отдельного доклада о мерах, принятых в связи с применением Минимальных стандартных правил, Генеральный секретарь будет принимать во внимание, в частности, информацию, имеющуюся в распоряжение органов Организации Объединенных Наций, занимающихся вопросами прав человека, включая Комиссию по правам человека, Подкомиссию по предупреждению дискриминации и защите меньшинств, Комитет по правам человека, действующий согласно Международному пакту о гражданских и политических правах, и Комитет по ликвидации расовой дискриминации. Может быть также принята во внимание работа, связанная с применением конвенции о запрете пыток, которая будет принята в будущем, а также любая информация, которая может быть собрана благодаря проводящейся в настоящее время Генеральной Ассамблеей работе по подготовке свода принципов по защите заключенных и лиц, содержащихся под стражей.
Экономикалық және Әлеуметтік кеңес өзінің 1957 жылғы 31 шілдедегі 663 С (XXIV) қарарында Ең төменгі стандарттық ережелердің қолданысы бойынша шаралар туралы Бас хатшыны бес жылда бір рет ақпараттандыруды ұсынғандығын, сондай ақ Бас хатшыны егер мақсатты болған жағдайда оның қадамдары туралы ақпаратты жариялауға және керек болған жағдайда қосымша ақпартты сұратуға уәкілетті өкіл етіп тағайындағанын естен шығармау керек. Біріккен Ұлттар Ұйымында ежелден бері арнайы мекемелер мен тиісті үкіметаралық және үкіметтік емес ұйымдарр арасындағы қызметтестікті жүзеге асыру тағылымдамасы қолданылады. Ең төменгі стандарттық ережелерді қолдануға байланысты қабылданған шаралар туралы өзінің жеке баяндамасын дайындау кезінде Бас хатшы қолданыстағы Азаматтық және әлеуметтік құқықтар туралы халықаралық пактіге және нәсілдік кемсітушілікті жоюға сәйкес адам құқығымен айналысатын Біріккен Ұлттар Ұйымы мекемелерінің ақпараттарын, Адам құқығы бойынша Комиссияны қоса алғанда, аз ұлттарды қорғау мен кемсітушіліктің алдын-алу бойынша шағын комиссиясының, адам құқығы бойынша комитеттің ақпараттарын назарға алу керек. Сондай-ақ, Бас Ассамблея өткізіп жатқан қамауда отырған тұтқындар мен тұлғаларды қорғау бойынша ақпараттық қағидалар бойынша жұмыстардың арқасында келешекте қабылданатын азаптауды жою туралы конвенцияның және басқа да ақпараттардың қолданысымен байланысты жұмыстар да назарға алынуы мүмкін.
8.7 Лаборант өте сақ болу тиіс; жанып жатқан сынамаларды қараусыз қалдыруға болмайды.
8.7 Лаборант должен быть предельно внимательным; нельзя оставлять горящие пробы без присмотра.
8.7 Лаборант өте сақ болу тиіс; жанып жатқан сынамаларды қараусыз қалдыруға болмайды.
8.7 Лаборант должен быть предельно внимательным; нельзя оставлять горящие пробы без присмотра.
8.7 Лаборант өте сақ болу тиіс; жанып жатқан сынамаларды қараусыз қалдыруға болмайды.
8.7 Лаборант должен быть предельно внимательным; нельзя оставлять горящие пробы без присмотра.
3) Он должен проживать либо на территории вверенного ему заведения, либо в непосредственной близости от него.
3) Оның тұрғылықты жері өзіне сеніп тапсырылған мекеме аумағында немесе одан тікелей жақын жерде болуы керек.
