ПРИМЕРЫ
      1. Каждый человек имеет право на образование. Образование должно быть бесплатным по меньшей мере в том, что касается начального и общего образования. Начальное образование должно быть обязательным. Техническое и профессиональное образование должно быть общедоступным, и высшее образование должно быть одинаково доступным для всех на основе способностей каждого.
      1. Әр адамның білім алуға құқығы бар. Білім беру, ең болмағанда бастауыш және жалпы білім, тегін болуы тиіс. Бастауыш білім баршаға міндетті болуы тиіс. Техникалық және кәсіптік білім көпшіліктің қолы жетерліктей болуы тиіс және жоғары білім де, әркімнің қабілетіне қарай көпшіліктің қолы жетерліктей болуы тиіс.
      учитывая, что во всех процедурах передачи детей на воспитание или их усыновления первостепенное значение имеет наилучшее обеспечение интересов ребенка,
      балаларды тәрбиеге немесе асырап алуға беру кезіндегі барлық үдерістерінде бірінші кезекте бала мүддесін ең жақсы қамтамасыз ету екендігін ескере отырып,
      Каждое государство должно уделять первоочередное внимание благополучию семьи и ребенка.
      Әр мемлекет ең әуелі отбасы мен баланың амандығына назар аудару керек.
      Забота о ребенке лежит прежде всего на его собственных родителях.
      Балаға қамқорлық көрсету ең бірінші оның өзінің ата-анасының мойнында жатыр.
      При рассмотрении всех вопросов, касающихся передачи ребенка для заботы не его собственными родителями, главным соображением должно быть наилучшее обеспечение интересов ребенка, и в особенности его потребность в любви и право на обеспеченность и постоянную заботу.
      Баланы қамқорлық үшін оның өзінің ата-анасы болып табылмайтындарға беруге қатысты барлық мәселелерді қарастыру кезінде ең бастысы бала мүддесіне, әсіресе, оның махаббатқа қажеттігі және қамтамасыз етілуі мен тұрақты қамқорлыққа құқығын ең жақсы қамтамасыз ету болу керек.
      Лица, ответственные за заботу о ребенке, должны признавать желание переданного им на воспитание или усыновленного ребенка знать о своем происхождении, если только это не противоречит наилучшему обеспечению интересов ребенка.
      Балаға қамқорлық көрсетуге жауапты тұлғалар оларға тәрбиелеуге немесе асырап алуға берілген баланың, егер бұл баланың мүддесін ең жақсы қамтамасыз етуге қайшы келмесе, шығу тегі туралы білгісі келу ынтасын мойындау керек.
      При рассмотрении возможного выбора для усыновления лица, ответственные за усыновление ребенка, должны выбрать наиболее подходящие для ребенка условия.
      Асырап алушы тұлғаны мүмкін таңдауды қарастыру кезінде баланы асырап алуға жауапты тұлғалар балаға ең жағымды жағдайларды таңдау керек.
      1. Государство в первую очередь несет ответственность за осуществление всеми людьми и всеми группами людей прав человека и основных свобод на основе полного равенства в достоинстве и правах.
      1. Мемлекет ең алдымен барлық адамдар мен барлық топтардың абыройы мен құқықтарының толықтай теңдігінің негізінде адамдық құқықтары мен негізгі бостандықтарын жүзеге асырылуына жауапты болып табылады.
      Расизм - это наиболее распространенное оружие в руках некоторых групп, стремящихся утвердить свою экономическую и политическую власть. Наиболее опасными ее формами являются апартеид и геноцид.
      Нәсілшілдік – бұл өзінің экономикалық және саяси билігін орнатуға талпынатын кейбір топтардың қолындағы аса кеңінен таралған қару. Оның ең қауіпті түрлері апартеид және геноцид.
      Минимальные пределы возраста уголовной ответственности весьма различны в зависимости от исторических и культурных особенностей. Использование современного подхода заключается в определении способности ребенка перенести связанные с уголовной ответственностью моральные и психологические аспекты, то есть в определении возможности привлечения ребенка, в силу индивидуальных особенностей его или ее восприятия и понимания, к ответственности за явно антиобщественное поведение. Если возрастной предел уголовной ответственности установлен на слишком низком уровне или вообще не установлен, понятие ответственности становится бессмысленным. В целом существует тесная взаимосвязь между понятием ответственности за правонарушение или преступное поведение и другими социальными правами и обязанностями (такими, как семейное положение, гражданское совершеннолетие и т.д.).
      Қылмыстық жауапкершілікке тартылу жас шамасының ең төменгі шегі әр алуан және тарихи-мәдени ерекшеліктерге байланысты анықталады. Жаңа тәсіл бойынша, баланың қылмыстық жауапкершілікке байланысты, ағлақтық және психологиялық ауыртпашылықты көтеру мүмкіншілігін анықтауды қажет етеді, яғни баланың жеке ерекшеліктері және оның ұғымы мен қоғамға қарсы әрекетінің жауапкершілігін түсінуіне қарай оны жауапкершілікке тарту мүмкіншілігін анықтаумен байланысты болады. Если возрастной предел уголовной ответственности установлен на слишком низком уровне или вообще не установлен, понятие ответственности становится бессмысленным. Егер қылмыстық жауапкершілікке тартылу бойынша жас шектеулері тым аз белгіленсе немесе тіпті белгіленбесе, онда жауапкершілік түсінігі өз мәнін жоғалтады. Жалпылай алғанда, құқықтық бұзушылық пен қылмыстық әрекет жауапкершілігінің және басқа да әлеуметтік құқықтар мен міндеттердің (отбасылық жағдай, азаматтық кәмелеттілік және т.б.) арасында тығыз байланыс бар.
      Поэтому следует приложить усилия для установления разумного низшего возрастного предела, который мог бы применяться в международном масштабе.
      Осы себепті, халықаралық ауқымда қолдануға мүмкін болатын, орынды, ең төменгі жастық шектеулерді белгілеуге күш салған абзал.
      5.1. Система правосудия в отношении несовершеннолетних направлена в первую очередь на обеспечение благополучия несовершеннолетнего и обеспечения того, чтобы любые меры воздействия на несовершеннолетних правонарушителей были всегда соизмеримы как с особенностями личности правонарушителя, так и с обстоятельствами правонарушения.
      5.1. Кәмелетке толмағандарға қатысты сот төрелігінің жүйесі ең бірінші кезекте кәмелетке толмағандардың игілігіне және кез-келген ықпалдасу шарасының оның тұлғалық ерекшеліктерін және олар тап болған жағдайлардың ерекшеліктерін ескеруін қамтамасыз етуге бағытталады.
В правиле 14 и далее настоящих Минимальных стандартных правил конкретно определяются вопросы, которые являются важными, в частности, при рассмотрении в суде дел несовершеннолетних, а в правиле 7.1 в общем виде подтверждаются самые основные процессуальные гарантии.
Минималды стандартты ережелердің 14 қағидасында және әрі қарай кәмелетке толмағандардың ісін сотта қарау кезінде маңызды болып саналатын мәселелер анықталған, ал 7.1 қағидасында ең негізгі іс-жүргізу кепілдіктері жалпылай нақтыланған.
      Прекращение дела, в том числе изъятие его из ведения уголовного правосудия и часто передача вспомогательным службам общины, обычно практикуется на официальной и неофициальной основе во многих правовых системах. Эта практика позволяет ограничить негативные последствия процедуры отправления правосудия в отношении несовершеннолетних (например, клеймо судимости и приговора). Во многих случаях наилучшие результаты дает невмешательство со стороны компетентных органов власти. Таким образом, прекращение дела в самом начале без передачи его альтернативным (социальным) службам может дать оптимальный результат. Это особенно касается дел, не связанных с серьезным нарушением, и когда семья, школа или другие институты, осуществляющие неофициальный социальный контроль, уже приняли или намерены принять надлежащие конструктивные меры воздействия.
      Істі тоқтату, оның ішінде оны қылмыстық іс жүргуізуден алып тастау және жиі орын алатын қосымша қызметтерге тапсыру тәжірибесі көптеген құқықтық жүйелерде ресми және бейресми негізде қолданылып жүр. Бұл тәжірибе кәмелетке толмаған құқық бұзушылардың ісіне сот төрелігін орындауға қатысьы теріс салдарларды шектеуге мүмкіндік береді (мысалға сотталғандығы мен жазасы туралы дақпырт). Көптеген жағдайларда іске құзырлы ұйымдардың араласпаса, ең жақсы нәтижеге жетуге болады. Осылайша, істі басынан балама (әлеуметтік) қызметтерге тапсырмастан тоқтату оң нәтижелерге әкеледі. Бұл әсіресе, ауыр құқықтық бұзушылықтарға байланысты емес және отбасы, мектеп, немесе басқа институттар тиісті ықпалшараларды қолдануға ниетті істерге қатысты.
      13.1. Содержание под стражей до суда применяется лишь в качестве крайней меры и в течение кратчайшего периода времени.
      13.1. Сотқа дейінгі абақтыда ұстау тек қана ең қысқа мерзімдегі төтенше шара ретінде жүзеге асырылады.
      Право на прекращение в любой момент судебного разбирательства (правило 17.4) является отличительной чертой, присущей практике обращения с несовершеннолетними правонарушителями в отличие от взрослых. В любое время компетентному органу власти могут стать известны обстоятельства, которые позволят считать полное прекращение вмешательства наилучшим решением по делу.
      Сот от ісін кез-келген уақытта тоқтату құқығы (17.4) кәмелетке толмаған құқық бұзушылармен қарым-қатынас тәжірибесін ересектермен қарым-қатынас тәжірибесінен ажырататын белгі болып табылады. Құзіретті орган іс бойынша ең игі шешімді қабылдауына себеп болатын жағдайлар туралы кез-келген уақытта хабардар бала алады.
      Вряд ли возможно требовать от работников социального сектора и должностных лиц системы пробации профессиональной специализации в качестве предварительного условия для передачи им любых функций в отношении несовершеннолетних правонарушителей. Поэтому профессиональный инструктаж в ходе их работы является минимальной необходимой квалификацией.
      Кәмелетке толмаған құқық бұзушы әлеуметтік сала қызметкерлерінен және пробация жүйесінің лауазымдық тұлғаларынан оларға істі тапсыру үшін қажетті шарт ретінде кәсіпқой мамандылықты талап ету талас тударады. Сондықтан, олардың жұмысы кезіндегі кәсіпқой нұсқаунама беру ең қажетті біліктілік болып табылады.
      Минимальные стандартные правила обращения с заключенными явились одним из первых документов такого рода, провозглашенных Организацией Объединенных Наций. По всеобщему признанию, их воздействие ощущается во всем мире. Хотя до сих пор имеются страны, в которых их осуществление остается пожеланием, а не фактом, эти Минимальные стандартные правила продолжают являться важным фактором гуманного и справедливого использования исправительных учреждений.
      Қамаудағылармен қарым қатынас орнату бойынша Минималды стандартты ережелері Біріккен Ұлттар Ұйымының жариялаған осы сипаттас құжаттарының алғашқыларының бірі болып саналады. Жаппай мойындауға байланысты, олардың ықпалы барлық әлемде сезілуде. Алайда, әлбетте бұл ережелерді қолдану дерек түрінде емесе, тек тілек түрінде қалып отырған елдер бар, және айта кетерлігі, осы Қамаудағылармен қарым қатынас орнату бойынша Минималды стандартты ережелер түзеу мекемелерінде қамаудағылармен қарым-қатынас орнатудың ең гуманды және әділетті жолын көрсетуші негізгі ереже ретінде қалып отыр.
Минимальные стандартные правила обращения с заключенными
Қамаудағы адамдармен қарым-қатынастың ең төменгі стандарттық ережелері
      1. Нижеследующие правила не имеют целью подробное описание образцовой системы пенитенциарных заведений, а предназначены лишь для того, чтобы на основе общепризнанных достижений современной мысли и с учетом основных элементов наиболее удовлетворительных в настоящее время систем изложить то, что обычно считается правильным с принципиальной и практической точек зрения в области обращения с заключенными и управления заведениями.
      1. Төменде келтірілген ережелер пенитенциарлық мекемелердің үлгілі жүйесін жан-жақты баяндауды мақсат етпейді, тек қазіргі заманғы көпшілік мойындаған ой жетістігі негізінде және қазіргі кездегі ең қанағаттанарлық жүйелердің негізгі элементтерін ескеріп, қамаудағы адамдармен қарым-қатынас және мекемелерді басқару саласында әдетте принциптік және практикалық тұрғыдан дұрыс деп есептелетін нәрселерді баяндауға ғана арналған.
      2. Принимая во внимание разнообразие юридических, социальных, экономических и географических условий, ясно, что не все эти правила можно применять повсеместно и одновременно. Они должны, однако, вызывать к жизни постоянное стремление к преодолению практических трудностей, стоящих на пути к их осуществлению, поскольку в общем и целом они отражают те минимальные условия, которые Организация Объединенных Наций считает приемлемыми.
      2. Заң, әлеуметтік, экономикалық және географиялық жағдайлардың алуан түрлілігін назарға ала отырып, бұл ережелердің барлығы бірдей барлық жерде және бір мезгілде қолданылмауы мүмкін екендігі анық. Дегенмен, осы ережелер оларды өмірде жүзеге асыруда іс-жүзіндегі қиындықтарды үнемі жеңуге деген ынта тудыруы тиіс, себебі бұлар Біріккен Ұлттар Ұйымы, жалпы алғанда, қолайлы деп санайтын ең төменгі жағдайларды қамтып көрсетеді.
      10. Все помещения, которыми пользуются заключенные, особенно все спальные помещения, должны отвечать всем санитарным требованиям, причем должное внимание следует обращать на климатические условия, особенно на кубатуру этих помещений, на минимальную их площадь, на освещение, отопление и вентиляцию.
      10. Қамаудағылар пайдаланатын барлық бөлме-жайлар, әсіресе барлық жатын бөлмелер барлық санитарлық талаптарға сай болуы керек және де климат жағдайына, әсіресе бұл бөлме-жайлардың ішкі көлеміне, олардың ең төмен аумағы, жарықтануы, жылу берілуі және ауа жаңарту жүйесіне тиісті назар аударылуы қажет.
      14. Все части заведения, которыми заключенные пользуются регулярно, должны всегда содержаться в должном порядке и самой строгой чистоте.
      14. Қамаудағылар үнемі пайдаланатын мекеменің барлық бөліктері қажетті тәртіпте және ең қатаң тазалықта ұсталуы тиіс.
      39. До сведения заключенных следует регулярно доводить наиболее важные новости, позволяя им читать газеты, журналы или особые тюремные издания, слушать радио и присутствовать на лекциях, или же при помощи любых других средств, допускаемых и контролируемых органами администрации.
      39. Қамаудағылардың қаперіне ең маңызды деген жаңалықтарды оларға газет, журнал немесе ерекше түрмелік басылымдарды оқуға, радио тыңдауға және лекцияға қатысуға немесе әкімшілік органдары рұқсат ететін және қадағалайтын басқа да кез келген құралдар көмегімен үнемі беріп отыру керек.
      44. 1) В случае смерти, серьезного заболевания или же серьезного ранения заключенного, или же в случае его перевода в заведение для психических больных директор немедленно уведомляет об этом его супруга или супругу, если таковые имеются, его ближайшего родственника и во всяком случае лицо, указанное ранее самим заключенным.
      44. 1) Өлім жағдайында, қатты аурулы болуы немесе қатты жарақаттанғанда немесе оны психикалық ауруларға арналған мекемеге ауыстырған жағдайда, директор тез арада ол туралы, егер ондайлар бар болса, оның жұбайына немесе зайыбына, оның ең жақын туысқандары және алдында қамаудағы адамның өзі көрсеткен адамға хабар береді.
      45. 1) Когда заключенные направляются в место их заключения или переводятся из одного места заключения в другое, их следует в максимальной степени укрывать от посторонних взглядов и принимать все меры для того, чтобы защитить их от оскорблений, проявлений любопытства и любых видов огласки.
      45. 1) Қамаудағыларды қамау орына бағыттағанда немесе бір жерден басқа жерге ауыстырғанда, оларды бөтен көздердің көрмеуінен ең жоғарғы дәрежеде жасыру және оларды кемсітуден, әуесқойлық таныту, жария болудың кез келген түрінен қорғауға барлық шараларды алу керек.
      61. В обращении с заключенными следует подчеркивать не их исключение из общества, а то обстоятельство, что они продолжают оставаться его членами. Общественные организации следует, поэтому, привлекать всюду там, где это возможно, к сотрудничеству с персоналом заведений в целях возвращения заключенных к жизни в обществе. При каждом заведении следует иметь социальных работников, заботящихся о поддержании и укреплении желательных отношений заключенного с его семьей и могущими принести ему пользу социальными организациями. Следует принимать меры для того, чтобы заключенные могли сохранять за собой максимум совместимых с законом и условиями их приговора прав в области их гражданских интересов, социального обеспечения и других социальных льгот.
      61. Қамаудағылармен қарым-қатынаста олардың қоғамнан шығарылғандықтарын емес, қайта қоғам мүшесі болып қала беретіндіктеріне баса назар аударған жөн. Сол себепті мүмкін болған жердің бәрінде қамаудағыларды қоғамдағы өмірге қайтару мақсатында қоғамдық ұйымдарды мекеме қызметкерлері құрамымен ынтымақтасуға тарту қажет. Әрбір мекемеде қамаудағыларға оның жанұясымен жақсы болатын қарым – қатынасты нығайтуға және қолдауға қамқолық көрсететін әлеуметтік қызметкерлер мен оларға пайда келтіретін әлеуметтік ұйымдар болғаны жөн. Қамаудағылардың азаматтық мүдделері, әлеуметтік қамту және басқа әлеуметтік жеңілдіктер саласында заңға және олардың үкімімен сәйкес құқықтардың ең көбін сақтап қалуға арналған шаралар алған дұрыс.
      2) В этих заведениях необязательно принимать одинаковые меры безопасности для каждой группы. Желательно даже градуировать строгость этих мер в зависимости от группы. Наиболее благоприятные условия перевоспитания тщательно отбираемых заключенных существуют в открытых заведениях, где упор делается не на физические средства предотвращения побегов, а на самодисциплину.
      2) Бұндай мекемелерде әрбір топ үшін бірдей қауіпсіздік шараларын алу міндетті емес. Топтарға байланысты бұл шаралардың қатаңдығын бөліктеу дұрыс. Мұқият іріктелген қамаудағыларды қайта тәрбиелеудің ең қолайлы жағдайы қашуды болдырмаудың физикалық құралдарына емес, өзін тәртіпте ұстай білушілікке баса назар аударатын ашық мекемелерде болады.
      80. С самого начала отбывания срока заключения следует думать о будущем, которое ждет заключенного после его освобождения. Поэтому ему следует помогать поддерживать и укреплять связи с лицами или учреждениями, находящимися за стенами заведения, которые способны защищать интересы его семьи и способствовать его включению в жизнь общества после освобождения.
      80. Қамау мерзімін өтеудің ең басынан бастап қамаудағы адамның бостандыққа шыққаннан кейінгі алда күтіп тұрған болашағы туралы ойлау қажет. Сол себепті оған мекеме сыртындағы оның жанұясының мүдделері мен оның бостандыққа шыққаннан кейінгі қоғам өміріне араласуына жағдай жасайтын мекемелер және тұлғалармен байланысын нығайту мен қолдауға көмектесу қажет.
      2) Аккредитованные представители таких учреждений должны иметь возможность посещать тюремные заведения и заключенных в них лиц. С ними следует консультироваться о перспективах дальнейшей жизни заключенных с самого начала срока их заключения.
      2) Осындай мекемелердің аккредиттелген өкілдерінің түрме мекемесіне және ондағы қамаудағыларға барып тұратын мүмкіндігі болуы керек. Олармен қамау мерзімінің ең басынан бастап қамаудағылардың алдағы өмірінің болашағы туралы кеңесу керек.
      3) Желательно, чтобы работа такого рода учреждений централизовалась или координировалась в пределах возможного, с тем чтобы обеспечить максимально эффективное использование их работы.
      3) Осы сынды мекемелердің жұмысын ең жоғарғы деңгейде тиімді пайдалануды қамтамасыз ету үшін мүмкіндігінше орталықтандыру немесе үйлестіру дұрыс болады.
      признавая, что основную ответственность за развитие развивающихся стран несут сами эти страны, и подтверждая настоятельную необходимость уменьшить и в конечном итоге ликвидировать разрыв между уровнем жизни экономически более развитых и развивающихся стран, с этой целью государства - члены должны нести ответственность за проведение внутренней и внешней политики, направленной на содействие социальному развитию во всем мире и, в частности, на оказание помощи развивающимся странам в ускорении их экономического роста,
      дамып келе жатқан елдер дамуына негізгі жауапкершілікті сол елдердің өздері алатынын мойындай отырып, және экономикалық жағынан аса дамыған және дамып келе жатқан мемлекеттердің өмір сүру деңгейі арасындағы алшақтықты қысқарту және ең соңында мүлдем жоюдың қажеттілігін растап, осы мақсатпен мүше мемлекеттер барлық әлемдегі әлеуметтік дамуға жәрдем беруге, соның ішінде, дамып келе жатқан елдерге олардың экономикалық өсімін тездету үшін көмек көрсетуге бағытталған, ішкі және сыртқы саясатты жүргізуге жауапкершілікті алуға міндетті,
      d) Достижение самого высокого уровня здравоохранения и обеспечение охраны здоровья всего населения по возможности бесплатно;
      d) Денсаулық сақтаудың ең жоғарғы деңгейіне қол жеткізу және барлық халықтар денсаулығының қорғанысын қамтамасыз ету, мүмкіндігінше тегін
      И, наконец, социальный прогресс и развитие должны быть направлены на достижение следующих главных целей:
      Және, ең соңғысы, әлеуметтік ілгерілеу мен даму келесі аталатын басты мақсаттарға жету үшін бағытталуы тиіс:
      a) Принятие мер для ускорения процесса индустриализации, особенно в развивающихся странах, с надлежащим учетом ее социальных аспектов в интересах всего населения; развитие соответствующей организационной и законодательной структуры, способствующей непрерывному и всестороннему росту промышленного сектора; принятие мер по преодолению неблагоприятных социальных последствий, которые могут возникнуть в результате урбанизации и индустриализации, включая автоматизацию; поддержание надлежащего равновесия между сельским и городским развитием, и, в частности, принятие по оздоровлению условий жизни прежде всего в крупных промышленных центрах;
      a) Индустриализация процесін тездету үшін, әсіресе дамып келе жатқан мемлекеттерде, сол ел халқының мүддесінде оның әлеуметтік аспектілерін тиісті түрде ескере отырып, шаралар қабылдау; өнеркәсіп секторының үздіксіз және жан-жақты өсімін ынталандыратын тиісті ұйымдастырушылық және заңнамалық құрылымын дамыту; урбанизация және индустриализация, соның ішінде автоматтандыру нәтижесінде пайда болуы мүмкін қолайсыз әлеуметтік салдарды жеңу жөнінде шараларды қабылдау; ауылдық және қалалық даму арасындағы тиісті тепе-теңдікті сақтау, және, соның ішінде, ең бастысы ірі өнеркәсіптік орталықтарды өмір жағдайларын сауықтыруға қатысты шараларды қабылдау
      Достижение целей социального прогресса и развития требует, наконец, претворения в жизнь следующих средств и методов.
      Әлеуметтік ілгерілеу және даму мақсаттарына жету, ең соңында, мына амалдар мен тәсілдердің іске асырылуын талап етеді:
      Минимальные стандартные правила, воплощенные в национальном законодательстве и в других положениях, доводятся также до сведения и разъясняются среди всех заключенных и всех задержанных лиц при их поступлении в соответствующее учреждение и в период их заключения.
      Ұлттық заңнама мен басқа да қосымшаларға енгізілген ең төменгі стандартық ереже, қамауға алынған мерзімге тиісті мекемеге түскен барлық қамаудағылар мен қамауға түскен тұлғалар арасында түсіндіріліп, жеткізіледі.
      2. призывает все правительства обеспечить самое широкое распространение этих Принципов медицинской этики совместно с настоящей резолюцией на официальном языке данного государства, в частности среди ассоциаций медицинского и парамедицинского персонала и учреждений, в функции которых входит задержание или тюремное заключение;
      2. барлық үкіметтерді осы Медициналық этика прициптерін осы қарармен бірге, сол мемлекеттің ресми тілінде ең кең, әсіресе қызметіне тұтқындау немесе түрмеге қамау кіретін медициналық және парамедициналық қызметкерлер мен мекемерлердің арасында таралуын қамтамасыз етуге шақырады
Процедуры эффективного выполнения минимальных стандартных правил, касающихся обращения с заключенными
Қамаудағы адамдармен қарым-қатынасқа қатысты ең төменгі стандарттық ережелерді тиімді орындау рәсімдері
      учитывая значение рекомендаций, содержащихся в Минимальных стандартных правилах обращения с заключенными, утвержденных первым Конгрессом Организации Объединенных Наций по предупреждению преступности и обращению с правонарушителями и одобренных Советом в его резолюции 663 С (XXIV) от 31 июля 1957 года,
      Біріккен Ұлттар Ұйымының қылмыстың алдын алу және құқық бұзушылармен қарым-қатынас жөніндегі бірінші Конгрессінде бекітілген и оның 1957 жылы 31 шілдедегі 663С (XXIV) Кеңесінің қарарында мақұлданған, "Қамаудағы адамдармен қарым-қатынасқа қатысты ең төменгі стандарттық ережелердегі" ұсыныстардың маңызын ескере отырып,
      1. одобряет процедуры эффективного выполнения Минимальных стандартных правил, касающихся обращения с заключенными, изложенные в приложении к настоящей резолюции;
      1. осы қарардың қосымшасында баяндалған "Қамаудағы адамдармен қарым-қатынасқа қатысты ең төменгі стандарттық ережелерді орындаудың тиімді рәсімдерін" мақұлдайды
Процедуры эффективного выполнения минимальных стандартных правил обращения с заключенными
Қамаудағы адамдармен қарым-қатынасқа қатысты ең төменгі стандарттық ережелерді тиімді орындау рәсімдері
      Все государства, чьи нормы защиты всех лиц, подвергающихся любой форме задержания или тюремного заключения, не соответствуют Минимальным стандартным правилам обращения с заключенными, принимают эти правила.
      Тұтқындаудың немесе түрмеге қамаудың кез келген түріне ұшыраған тұлғаларды қорғау нормалары Қамаудағы адамдармен қарым-қатынасқа қатысты ең төменгі стандарттық ережелерге сәйкес келмейтін барлық мемлекеттер осы ережені қабылдайды.
      будучи убеждены, что лучшим средством достижения этой цели может быть передача заключенных-иностранцев в их страну,
      Бұл мақсатқа жетудің ең жақсы құралы шетелдік қамаудағыларды олардың елдеріне беру деген сенімде болып,
      Комитет по предупреждению преступности и борьбе с ней оказывает надлежащую помощь Генеральной Ассамблее, Экономическому и Социальному Совету и любым другим органам Организации Объединенных Наций, занимающимся вопросами прав человека, при подготовке рекомендаций по докладам специальных комиссий для проведения обследования в отношении вопросов, связанных с применением и выполнением Минимальных стандартных правил.
      Қылмыстың алдын алу және онымен күрес комитеті адам құқығы сұрақтарымен айналысатын Бас Ассамблеяға, Экономикалық және Әлеуметтік кеңеске және басқа да Бірікке Ұлттар Ұйымының мекемелеріне ең төменгі стандарттық ережелді орындау мен оларды қолдануға байланысты сұрақтарға зерттеу өткізу үшін арнайы коммиссияның баяндамалары бойынша ұсынымдар дайындауға көмектеседі.
      1. Каждый человек имеет право на образование. Образование должно быть бесплатным по меньшей мере в том, что касается начального и общего образования. Начальное образование должно быть обязательным. Техническое и профессиональное образование должно быть общедоступным, и высшее образование должно быть одинаково доступным для всех на основе способностей каждого.
      1. Әр адамның білім алуға құқығы бар. Білім беру, ең болмағанда бастауыш және жалпы білім, тегін болуы тиіс. Бастауыш білім баршаға міндетті болуы тиіс. Техникалық және кәсіптік білім көпшіліктің қолы жетерліктей болуы тиіс және жоғары білім де, әркімнің қабілетіне қарай көпшіліктің қолы жетерліктей болуы тиіс.
Осы стандарт бекітілген D88 атауымен жарияланды; осы атаудан кейін келетін нөмір бастапқы қабылдау жылын немесе өзгертулер енгізілген жағдайда, ең соңғы редакция жылын көрсетеді.
Данный стандарт опубликован под фиксированным обозначением D88; номер, который следует сразу за этим обозначением, указывает на год первоначального принятия или, в случае внесения изменений, на год самой последней редакции.
Жақшадағы нөмірі ең соңғы қайта бекіту күнін көрсетеді.
Номер в скобках указывает на год самого последнего повторного утверждения.
Осы стандарт бекітілген D70 атауымен жарияланды; осы атаудан кейін келетін нөмір бастапқы қабылдау жылын немесе өзгертулер енгізілген жағдайда, ең соңғы редакция жылын көрсетеді.
Данный стандарт опубликован под фиксированным обозначением D70; номер, который следует сразу за этим обозначением, указывает на год первоначального принятия или, в случае внесения изменений, на год самой последней редакции.
Осы стандарт бекітілген D482 атауымен жарияланды; осы атаудан кейін келетін нөмір бастапқы қабылдау жылын немесе өзгертулер енгізілген жағдайда, ең соңғы редакция жылын көрсетеді.
Данный стандарт опубликован под фиксированным обозначением D482; номер, который следует сразу за этим обозначением, указывает на год первоначального принятия или, в случае внесения изменений, на год самой последней редакции.
      сознавая, что по мере совершенствования средств сообщения и развития мирных и дружественных отношений между странами все большее число лиц проживают в странах, гражданами которых они не являются,
      Тұратын елдің азаматтары болып табылмайтын тұлғалардың саны көп мемлекеттер арасындағы бейбітшілік және достық қарым-қатынастарды дамыту қоғамдастықтарын жетілдіру іс шараларын назарға ала отырып,
      2. В целях защиты прав иностранцев, занимающихся законной оплачиваемой деятельностью в стране, в которой они находятся, такие права могут быть определены соответствующими правительствами в многосторонних или двусторонних конвенциях.
      2. Шетелдіктердің құқықтарын сақтау мақсаттарында, олар тұрған ақылы жұмыс жасайтын ұйымдар жұмыстарын жүргізетін болады, мұндай құқықтар мемлекет аралық көп жақты немесе екі жақты келіссөздердің арқасында анықталуы мүмкін.
      В правиле 8 подчеркивается важность обеспечения права несовершеннолетнего на конфиденциальность. Молодежь особенно болезненно реагирует на нанесение ущерба репутации. Результаты криминологических исследований по вопросу о нанесении ущерба репутации свидетельствуют об отрицательных последствиях (различного рода), связанных с постоянным применением по отношению к молодым лицам таких определений, как "правонарушитель" или "преступник".
      8 қағидада кәмелетке толмаған құқық бұзушының құпиялылыққа құқығының маңыздылығы нақтыланған. Жастар абыройына келген нұқсанды айрықша ауыр қабылдайды. Криминологиялық зерттеулердің қорытындысы бойынша, «құқық бұзушы» немесе «қылмыскер» деген атақтың жастарға қолданылуы арқылы абыройына нұқсан келтірудің теріс салдарлары (әртүрлі) көп болады екен.
      Доклады о результатах социального обследования (социальные заключения или доклады до вынесения приговора) оказывают незаменимую помощь в большинстве случаев, связанных с судебным разбирательством дел несовершеннолетних.
      Әлеуметтік зерттеулердің қорытындылары туралы баяндамалар (үкім шығарылғанға дейінгі әлеуметтік зерттеу қорытындылары немесе баяндамалар) кәмелетке толмаған құқық бұзушылардың істерін сотта қарау кезінде көп жағдайларда таптырмас көмек болады.
      3) В исключительных случаях, когда заключенный покидает заведение с разрешения властей, ему следует разрешать переодеваться в собственное платье и надевать другую не бросающуюся в глаза одежду.
      3) Айырықша жағдайларда, егер қамаудағы адам биліктің рұқсаты бойынша мекемені тастап шығатын болса, оған өз киімін киюіне немесе көзге көп түспейтін басқа киім киюіне рұқсат ету керек.
      41. 1) В заведениях, в которых находится достаточное число заключенных, принадлежащих к одному и тому же вероисповеданию, следует назначать квалифицированного служителя данного культа или разрешать ему отправлять там соответствующие обряды. Если число таких заключенных достаточно велико и имеются соответствующие возможности, такого служителя следует назначать на полное время.
      41. 1) Белгілі бір діни сенімдегілердің жеткілікті саны бар мекемелерде осы діни танымның білікті дін басын тағайындау керек немесе оған онда тиісті діни жораларды жасауға рұқсат ету керек. Егер бұндай қамаудағылардың саны жеткілікті түрде көп болса, онда осындай дін басын толық уақытқа тағайындау керек.
      3) Желательно, чтобы число содержащихся в заведении заключенных было не слишком велико для того, чтобы к ним можно было применять индивидуальный подход. В некоторых странах считается, что население такого рода заведений не должно превышать 500 человек. В открытых заведениях следует содержать как можно меньше заключенных.
      3) Мекемедегі қамаудағылармен жеке тіл табысуды қолдану мүмкін болу үшін, ондағы олардың саны шамадан тыс болмағаны дұрыс. Кейбір елдерде бұндай мекемелердегі халық саны 500адамнан көп болмауы тиіс деп саналады. Ашық мекемелерде мүмкін болғанынша қамаудағылардың аз болғаны жақсы.
      Для достижения целей Минимальных стандартных правил необходимо ознакомить с ними, а также со статутами и положениями, касающимися их выполнения, заключенных и всех задержанных лиц (правило 95), с тем чтобы способствовать большей осведомленности о том, что эти правила представляют собой минимальные условия, признанные приемлемыми Организацией Объединенных Наций. Таким образом, эта процедура дополняет положения, содержащиеся в процедуре 3. 
      Ең төменгі стандарттық ережелерді жүзеге асыру мақтасында, Біріккен Ұлттар Ұйымы қолайлы деп тапқан осы ережелердің Ең төменгі талаптарды ұсынатындығы туралы көп мөлшерде хабардар болуына жағдай жасау мақсатында олардың мәртебесімен және қағидаларымен оларды орындауға қатысты тұтқындарды және қамауға алынған тұлғаларды (95 ереже) таныстыру қажет.
      9. Решению проблем, с которыми сталкиваются правонарушители-иностранцы, может в еще большей степени способствовать заключение двусторонних и многосторонних соглашений о надзоре над правонарушителями, осужденными условно или переданными на поруки, а также о помощи им.
      9. Шетелдік құқық бұзушылар кездесетін сұрақтардың шешімі, құқықбұзушылардың үстінен бақылауға, шартты түрде сотталғандарға немесе кепіл түрде берілгендерге, сондай-ақ оларға көмек ретінде көп мөлшерде екі жақты және көп жақты келісімдердің жасалуына септігін тигізер еді.
Сынамаға ауа көпіршіктерінің түсуін болдырмай, оны 60 мин-тан көп жылытуға болмайды.
Пробу следует нагревать не более 60 мин, избегая попадания в неё пузырьков воздуха.
Сынауға арналған сынаманы булағыш тостағанға немесе тигельге тасымалдамас бұрын сынаманың үлгінің көп бөлігі үшін типтік қасиеттеріне тән екеніне көз жеткізу қажет.
Перед переносом пробы для испытаний в выпарную чашку или тигель, убедиться, что проба имеет типовые свойства для большей части образца.
Сынамалардың көп саны жиі талданатын болса, онда стандартты үлгінің сынау жиілігі ұлғаю тиіс.
Частота испытаний стандартного образца должна быть увеличена, если регулярно анализируется большое количество проб.
Сынамаға ауа көпіршіктерінің түсуін болдырмай, оны 60 мин-тан көп жылытуға болмайды.
Пробу следует нагревать не более 60 мин, избегая попадания в неё пузырьков воздуха.
Сынауға арналған сынаманы булағыш тостағанға немесе тигельге тасымалдамас бұрын сынаманың үлгінің көп бөлігі үшін типтік қасиеттеріне тән екеніне көз жеткізу қажет.
Перед переносом пробы для испытаний в выпарную чашку или тигель, убедиться, что проба имеет типовые свойства для большей части образца.
Сынамалардың көп саны жиі талданатын болса, онда стандартты үлгінің сынау жиілігі ұлғаю тиіс.
Частота испытаний стандартного образца должна быть увеличена, если регулярно анализируется большое количество проб.
Сынамаға ауа көпіршіктерінің түсуін болдырмай, оны 60 мин-тан көп жылытуға болмайды.
Пробу следует нагревать не более 60 мин, избегая попадания в неё пузырьков воздуха.
Сынауға арналған сынаманы булағыш тостағанға немесе тигельге тасымалдамас бұрын сынаманың үлгінің көп бөлігі үшін типтік қасиеттеріне тән екеніне көз жеткізу қажет.
Перед переносом пробы для испытаний в выпарную чашку или тигель, убедиться, что проба имеет типовые свойства для большей части образца.
Сынамалардың көп саны жиі талданатын болса, онда стандартты үлгінің сынау жиілігі ұлғаю тиіс.
Частота испытаний стандартного образца должна быть увеличена, если регулярно анализируется большое количество проб.